Θυμάστε τις παλιές καλές εποχές όταν μπορούσατε να απολαύσετε τον εσπρέσο σας με 1 ευρώ; Οι Ιταλοί σίγουρα τις θυμούνται. Στη Ρώμη, στο Μιλάνο, στη Νάπολη, η πρωινή ιεροτελεστία των εργαζομένων ήταν να πεταχτούν στο καφέ της γειτονιάς τους, να πιούν στο πόδι ένα σφηνάκι καφέ του 1 ευρώ και να ξεκινήσουν για τη δουλειά τους, φουλ στην καφεΐνη και ελάχιστα πιο φτωχοί, αναφέρει το Politico.
Και αυτή ήταν η μέση τιμή για τον καφέ μέχρι και πριν την πανδημία του κορονοϊού. Αλλά τελευταία, η αγαπημένη συνήθεια έχει γίνει πολύ πιο ακριβή. Ένας καφέ εσπρέσο (στο πόδι) τώρα κοστίζει περίπου 1,20 ευρώ στην Ιταλία, προς μεγάλη απογοήτευση αυτών που είναι εθισμένοι στον καφέ.
Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ιταλία. Η τιμή του καφέ έχει αυξηθεί παντού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας.
Η τέλεια καταιγίδα
Η αύξηση στην τιμή του καφέ οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, τονίζει το Politico. Πρώτον, στον πληθωρισμό, ο οποίος έχει αυξήσει τις τιμές σχεδόν στα πάντα, από το ρεύμα και την μπίρα έως τον υδραυλικό, καθώς οι χώρες ξόδευαν αφειδώς για να ξεπεράσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας, ενώ στη συνέχεια βρέθηκαν αντιμέτωπες με την εισβολή στην Ουκρανία η οποία αφενός ώθησε υψηλότερα τις τιμές στην ενέργεια αφετέρου δημιούργησε σωρεία προβλημάτων στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Παράλληλα όμως υπήρξε και τέλεια καταιγίδα άλλων παραγόντων οι οποίοι χτύπησαν τον καφέ εκεί που πονάει: Οι επιθέσεις από υποβρύχια drones.
Οι Χούθι της Υεμένης έχουν προκαλέσει χάος στην Ερυθρά Θάλασσα, με τις επιθέσεις τους σε φορτηγά πλοία. Έτσι, όλο και περισσότερα πλοία διέρχονται από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας στη Νότιο Αφρική. Αυτό σημαίνει περισσότερος χρόνος και υψηλότερα κόστη.
Η Maersk, εταιρεία θαλάσσιων μεταφορών, έχει δηλώσει πως οι αναταραχές αναμένεται να συνεχιστούν και το γ’ τρίμηνο του έτους.
Το αποτέλεσμα είναι πως έχουν επιβαρυνθεί οι τιμές του καφέ από το Βιετνάμ -του βασικού παραγωγού της ποικιλίας Robusta (η κατανάλωση της συγκεκριμένης ποικιλίας φτάνει στο 40% της σε παγκόσμιο επίπεδο).
“Οι Χούθι έχουν επιδείξει ευρηματικότητα καθώς δεν χρησιμοποιούν μόνο τα drones που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν, αλλά και υποβρύχια” δήλωσε ο αναλυτής εμπορευμάτων της Rabobank, Oran van Dort. “Δείχνουν όλο και περισσότερο ότι μπορούν να κάνουν πραγματική ζημιά.”.
H γραφειοκρατία των Βρυξελλών
Με τους αντάρτες της Υεμένης να συμβάλλουν στην άνοδο των τιμών με τους πυραύλους τους, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις Βρυξέλλες παίζουν κι αυτοί τον ρόλο τους στην αύξηση της τιμής, με τις αποφάσεις τους.
Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση της αποψίλωσης των δασών μπαίνουν σε εφαρμογή στο τέλος του έτους. Με βάση τον κανονισμό οι παραγωγοί καφέ θα πρέπει να πιστοποιούν ότι η παραγωγή των προϊόντων τους δεν συνδέεται με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών.
Οι εταιρείες θα πρέπει να συγκεντρώσουν στοιχεία που να το αποδεικνύουν, διαδικασία ενδελεχής και κοστοβόρα. Επίσης, οι επιχειρήσεις δεν είναι ακόμη σίγουρες πώς ακριβώς θα εφαρμοστούν οι κανόνες, κάτι που δημιουργεί αβεβαιότητα και θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές ακόμη υψηλότερα.
Η κλιματική αλλαγή
Ο καφές στις διεθνείς αγορές πωλείται σε δολάρια. Η ενδυνάμωση του δολαρίου σε σχέση με το ευρώ, έχει κάνει τον καφέ πιο ακριβό για τους αγοραστές του στη Γηραιά Ήπειρο.
Επιπλέον, έχουμε και την κλιματική αλλαγή, η οποία δύναται να επηρεάσει όλα τα εμπορεύματα.
Στη Νότια Αμερική, την ξηρασία ακολούθησε παγετός το 2021, που έπληξε την καλλιέργεια καφέ στη Βραζιλία. Στο Βιετνάμ η περίοδος των βροχών καθυστέρησε, γεγονός που είχε επιπτώσεις στην παραγωγή. Έτσι, φτάνουμε στον βασικό Νόμο των οικονομικών, της Προσφοράς και της Ζήτησης: όταν δεν υπάρχει μεγάλη προσφορά ενός προϊόντος η τιμή του αυξάνεται.
Επιπρόσθετα, οι μακροπρόθεσμες κλιματικές τάσεις δεν προμηνύονται θετικές για την προσφορά του καφέ.
“Ο καφές, όπως όλες οι καλλιέργειες, αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή” ανέφερε ο Christopher B. Barrett, οικονομολόγος και Καθηγητής Γεωργίας στο Πανεπιστήμιο Cornell στη Νέα Υόρκη.
Η ακρίβεια
Για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του καφέ, οι αυξήσεις των τιμών θα πρέπει να εξετάζονται προσεκτικά, ισορροπώντας τα αυξημένα κόστη με την ανάγκη να διατηρήσουν τους επαναλαμβανόμενους πελάτες.
“Δεν πρόκειται να αυξήσουμε τις τιμές μόνο και μόνο επειδή δεν είμαστε σίγουροι αν οι πελάτες μας θα παραμείνουν μαζί μας” δήλωσε η Kiliane Huyghebaert, ιδιοκτήτρια ενός σικ καφέ στις Βρυξέλλες. Η πρώην δικηγόρος, έγινε επιχειρηματίας και άνοιξε το καφέ στην καρδιά των Βρυξελλών, στην περιοχή St. Gilles, πριν από 3 χρόνια.
Δεν είναι, όμως, μόνο η τιμή των κόκκων που περιορίζει το περιθώριο κέρδους. Το εργατικό κόστος έχει επίσης αυξηθεί, καθώς όταν αυξάνεται το κόστος ζωής οι μισθοί συνήθως ακολουθούν. Κι αυτό το κόστος δεν είναι αμελητέο, λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας barista χρειάζεται μήνες για να εκπαιδευτεί στις ειδικές παρασκευές του κάθε καταστήματος.
Και μέχρι στιγμής έχουμε μιλήσει μόνο για το βασικό υλικό. Μην ξεχνάμε ότι για τους καπουτσίνο, τους μακιάτο και άλλα είδη, χρειάζεται ακόμη ένα βασικό συστατικό το οποίο ανεβάζει ακόμη περισσότερο το κόστος.
“Η τιμή του φρέσκου γάλακτος έχει διπλασιαστεί, που είναι τρελό” είπε η Huyghebaert.
Οι εκτιμήσεις για την τιμή του καφέ
Τα καλά νέα είναι ότι τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα οι τιμές αναμένεται να συγκρατηθούν, εκτιμά ο Oran van Dort, της Rabobank. Οι αγρότες λαμβάνουν κίνητρα για να δημιουργήσουν μεγαλύτερη προσφορά στην αγορά, συμπλήρωσε ο ίδιος.
Οπότε μην ανησυχείτε, μπορείτε να συνεχίσετε την αγαπημένη σας συνήθεια του καφέ. Κι αν όχι, ίσως σας χαροποιήσει να μάθετε ότι οι τιμές του τσαγιού έχουν μειωθεί.