«Πονοκέφαλος» η αύξηση των ενοικίων: Τα μέτρα σε χώρες της Ε.Ε. – Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα

Ένα μέτρο πρωτοποριακό για τα ευρωπαϊκά
δεδομένα και παράλληλα «σωτήριο»
τη δεδομένη χρονική στιγμή, ενώ μπορεί
να συντελέσει και στην αποκλιμάκωση των ραγδαίων αυξήσεων των μισθωμάτων.

Υπολογίζεται
πως το μέτρο θα αφορά σε έως 10.000 ακίνητα σταδιακά από τα μέσα του 2022 που
έχει στην κυριότητα του το Δημόσιο, με κριτήρια το χαμηλό εισόδημα, την ηλικία
και τη μη ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων.

Τα μέτρα που έχουν υιοθετήσει ή μελετούν χώρες της Ε.Ε.

Γερμανία

Στη
Γερμανία μια ολόκληρη γενιά έχει μετατραπεί σε ενοικιαστές από αγοραστές
ακινήτων. Το 48,6% του πληθυσμού δηλώνει ότι διαμένει σε ενοικιαζόμενο ακίνητο
σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat (2017) , αυτό σημαίνει ότι και τα επόμενα
χρόνια η ζήτηση για ενοικιάσεις θα κινείται σε υψηλότερο επίπεδο, συγκριτικά με
τα χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσης.

Το
κόστος για τη διαμονή στη
γερμανική πρωτεύουσα διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία, ιδιαίτερα από το
2013 έως το 2018 το μέσο κόστος των διαμερισμάτων αυξήθηκε κατά 63,4%,
ενώ στο ίδιο διάστημα το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ενισχύθηκε κατά 7%.

Στο
Βερολίνο πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις κατά του ιδιαίτερα υψηλού κόστους
διαβίωσης και ιδίως της στέγασης, απαιτώντας την απαλλοτρίωση κτιρίων από τον
δήμο για κοινωνικές κατοικίες ελεγχόμενου ενοικίου.

Η
δημοτική αρχή αποφάσισε να αναλάβει δράση και συμφώνησε στο πάγωμά των ενοικίων
αρχικά από τον Ιανουάριο του 2020 μέχρι το 2025, μετά από παρέμβαση της Κάτριν
Λόμπσερ Γερουσιαστής για την Αστική Ανάπτυξη και τη Στέγαση στο Βερολίνο, το
πάγωμα τέθηκε σε ισχύ από τις 18 Ιουνίου του 2019.

Σύμφωνα
με το σχέδιο νόμου, οι ιδιοκτήτες που ζητούν αυξημένα ενοίκια εξαιτίας ανακαινίσεων, όφειλαν να ζητούν επίσημη άδεια για κάτι
τέτοιο, εφόσον οι αυξήσεις ξεπερνούν το μισό ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Στόχος
του μέτρου ήταν να εξασφαλίζονται οι
απαιτούμενες συνθήκες για την πρόσβαση όλων στην αγορά ακινήτων και
να αποφεύγεται η «γκετοποίηση».

Εάν
οι ιδιοκτήτες αποφάσιζαν να χρεώσουν περισσότερα, θα έπρεπε να δικαιολογήσουν
το λόγο ενώ η μη τήρηση των κανόνων μπορούσε να οδηγήσει σε πρόστιμο έως
100.000 ευρώ.

Τον Απρίλιο του 2021, το ανώτατο δικαστήριο της
Γερμανίας έκρινε ότι το ανώτατο όριο που επέβαλε η τοπική κυβέρνηση στις τιμές
των ενοικίων πέρυσι, ήταν αντισυνταγματικό και άκυρο.

Σύμφωνα με τα άνωθεν, η
τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου, αποφάσισε να αγοράσει περίπου 14.750
διαμερίσματα από δύο μεγάλες εταιρείες ακινήτων έναντι 2,46 δισ. Ευρώ για να λύσει το θέμα των υψηλών τιμών των
ακινήτων.

Πορτογαλία

Σε
διάστημα πέντε ετών, οι τιμές ενοικίασης στην πορτογαλική πρωτεύουσα έχουν
αυξηθεί κατά 71%, μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2019 οι τιμές αυξήθηκαν κατά 9,2%
σε ετήσια βάση, που αποτελεί τον υψηλότερο ρυθμό ανόδου στην Ευρωζώνη.

Δεν
είναι λίγες οι περιπτώσεις που πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων, δεν συντηρούν ή/και
δεν αποκαθιστούν ζημιές που έχουν υποστεί τα ακίνητα τους από το χρόνο, με
σκοπό να αναγκαστεί να φύγει ο εκμισθωτής.

Με
στόχο να αποφευχθεί η «γκετοποίηση» και ταυτόχρονα να προστατευτούν οι ευπαθείς
κοινωνικά ομάδες, το 2018 το πορτογαλικό κοινοβούλιο ενέκρινε νόμο για την
στέγαση στον οποίο, τα άτομα άνω των 65 ετών, ή τα άτομα με 60% αναπηρία, δεν
μπορούν να εκδιωχθούν από την κατοικία τους, εάν διαμένουν περισσότερα από 15
έτη σε αυτή.

Απαγόρευσε
τις συμβάσεις διάρκειας μικρότερης των 12 μηνών με δικαίωμα αυτόματης ανανέωσης
για τρία χρόνια εάν το επιθυμεί ο ενοικιαστής. Παράλληλα, η κυβέρνηση με στόχο
να δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες των ακινήτων, προώθησε φορολογικά μέτρα για
μακροχρόνιες μισθώσεις με προοδευτική φορολογική απαλλαγή για τα εισοδήματα που
λαμβάνονται από τον ιδιοκτήτη.

Ισπανία

Στη
Βαρκελώνη το μέσο ενοίκιο αυξήθηκε κατά 50% την τελευταία πενταετία, η ευθύνη
αποδόθηκε κατά κύριο λόγο στον υπερβολικό τουρισμό. To 2017, η μέση τιμή για
ένα διαμέρισμα μη επιπλωμένο 30
τ.μ.-40 τ.μ., στοίχιζε 890 €/μήνα. Ο τομέας της ιδιοκτησίας
στην Ισπανία μετέτρεψε σε πολιτικό πρόβλημα την ενοικίαση κατοικιών, καθώς και
την αύξηση της «εκδίωξης» των ενοικιαστών.

Η ισπανική
κυβέρνηση, προχώρησε στην επιβολή αυστηρών μέτρων για να μπορέσει να ελέγξει
την αύξηση των ενοικίων. Βάσει της απόφασης του Μαρτίου 2019, η
αναπροσαρμογή του ενοικίου ανά έτος θα πρέπει α ρυθμίζεται ανάλογα με τον
πληθωρισμό. Ταυτόχρονα, επιβάλλει την παραμονή του ενοικιαστή μέχρι τη λήξη του
συμβολαίου ακόμα και στη περίπτωση που το ακίνητο έχει πουληθεί, ενώ η ελάχιστη
διάρκεια του μισθωτηρίου συμβολαίου αυξήθηκε από τα τρία στα πέντε χρόνια.

Πρόσφατα,
η κυβέρνηση του πρωθυπουργού
ανακοίνωσε μέτρα στήριξης ενοικίου ύψους 250 ευρώ μηνιαίως, που αφορούν νέους
κάτω των 30 ετών. Ενώ παράλληλα, Η άνωθεν
πρόταση συνοδεύετε μαζί με ξεχωριστά σχέδια για ένα ευρύτερο νομοσχέδιο ελέγχου
της ραγδαίας αύξηση των ενοικίων ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, που συμφωνήθηκε
σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου .

Παράλληλα,
συμπεριλαμβάνει φορολογικές
εκπτώσεις για τους ιδιοκτήτες που μειώνουν τα ενοίκια τους.

Ολλανδία

Στο
Άμστερνταμ από το 2013 έως το 2018, το κόστος των κατοικιών αυξήθηκε κατά
64,6%, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα κατά 4,4%, Τα διαμερίσματα εκλείπουν, διότι η
πόλη υποδέχεται εταιρείες και εργαζόμενους από τη Βρετανία που την εγκατέλειψαν
λόγω Brexit. Η ολλανδική κυβέρνηση για να αποφύγει την επιβολή μέτρων ελέγχου
των ενοικίων, έχει θέσει ως στόχο αν κατασκευαστούν 1 εκατ. διαμερίσματα μέχρι
το 2030.

Κύπρος

Στην
Κύπρο, με βάση στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, αυξήθηκαν τα ενοίκια σε Λεμεσό
και Λευκωσία κατά 40% και 33% αντίστοιχα. Η κυπριακή κυβέρνηση, προχώρησε στην
ετοιμασία ολοκληρωμένου πλαισίου στεγαστικής πολιτικής, μέσα από σχέδιο
κινήτρων αύξησης του συντελεστή δόμησης κατά 25% που ετοιμάστηκε από τα Υπουργεία Εσωτερικών
και Εργασίας με την βοήθεια του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης, των
Τοπικών Αρχών, του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης, αλλά και του
Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου , έτσι ώστε να κατασκευαστούν
οικιστικές μονάδες προσιτές για όλους, τόσο προς πώληση όσο και προς ενοικίαση.

Δηλαδή,
αν κάποιος δικαιούται να κτίσει διαμερίσματα 1.000 τ.μ., θα δικαιούται να
κτίσει 1.250 τ.μ. εκ των οποίων τα 100τμ θα τα παραχωρήσει στον Κυπριακό
Οργανισμό Αναπτύξεως Γης, ο οποίος ως φορέας διαχείρισης θα τα διαθέσει σε
δικαιούχους στην τιμή του μέσου κατασκευαστικού κόστους, όπως δημοσιεύεται από
τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου ή θα τα μισθώσει σε τιμές οικονομικότερες από τις
αγοραίες.

Σύμφωνα
με τον σχεδιασμό της Κυπριακής κυβέρνησης, απαλείφεται η περίπτωση
χαρακτηρισμού μιας περιοχής ως «εργατικές ή/και κοινωνικές κατοικίες» διότι σε
κάθε νέα κατασκευή που θα αναγείρεται σε περιοχές ενδιαφέροντος του εκάστοτε
κατασκευαστή , ελάχιστα διαμερίσματα θα παραχωρούνται στον Κυπριακό Οργανισμό
Αναπτύξεως Γης.

Οι κοινωνικές κατοικίες στη Βιέννη

Σήμερα,
από τα 1,8 εκατ. κατοίκους που έχει η πόλη, το 62% ζει σε κατοικίες κοινωνικών
εισοδημάτων, σύμφωνα με το Δημοτικό Συμβούλιο. Οι κατοικίες κοινωνικών
εισοδημάτων περιλαμβάνουν δημοτικά και επιδοτούμενα διαμερίσματα.



Με 220.000 δημοτικά διαμερίσματα που διανέμονται σε όλες τις γειτονιές της
πόλης και διοικούνται από τη δημόσια επιχείρηση Wiener Wohnen, η πόλη είναι ο
κύριος ιδιοκτήτης των κατοίκων της ενώ έως το 2020, αναμένεται να χτίσει
επιπλέον 4.000 δημοτικά διαμερίσματα. Περίπου 500.000 άνθρωποι ζουν σε αυτά με
καθαρή τιμή 5,58€ ανά τ.μ.



Επιπλέον, υπάρχουν 200.000 επιδοτούμενες συνεταιριστικές κατοικίες ή κατοικίες
με επιδοτούμενο ενοίκιο και ανήκουν στην ομοσπονδία περιορισμένων εισοδηματικών
κατοικιών και κοστίζουν κατά μέσο όρο 512,40€ το μήνα. Το γεγονός ότι τόσοι
πολλοί κάτοικοι της πόλης ζουν σε παρόμοιες κατοικίες βάζει φρένο στην αύξηση
των τιμών.

Η
Βιέννη βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή κορυφή της επιδοτούμενης κατοικίας, ενώ είναι
και η μοναδική πόλη που κατασκευάζει με δημοτικά μέσα τόσες πολλές κατοικίες.

Στη
Βιέννη για μια επιδοτούμενη κατοικία το όριο του ετησίου εισοδήματος είναι στις
42.000 € κατ’ άτομο και αυτό διότι αν μια πρόσβαση στο σύστημα επιδότησης ίσχυε
μόνον για την πολύ χαμηλών εισοδημάτων κοινωνική τάξη, αυτό θα οδηγούσε σε
περιθωριοποίηση που κάθε άλλο παρά επιθυμητή είναι, όπως εξήγησε κατά την
παρουσίαση του ψηφίσματος ο αρμόδιος για κατασκευή κατοικιών το 2013, δημοτικός
σύμβουλος Μίχαελ Λούντβι

Τα
μέτρα για να αντιμετωπιστεί το κοινωνικό πρόβλημα της στέγασης – Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα

Η έλλειψη στεγαστικής πολιτικής στην Ελλάδα
χρονολογείται από το 2012 μετά την κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής κατοικίας
(ΟΕΚ) και Εργατικής Εστίας (ΟΕΕ) λόγω
μνημονικής υποχρέωσης.

• Ίδρυση Οργανισμού Κοινωνικής Κατοικίας

Τα αρμόδια στελέχη της κυβέρνησης καθώς και οι
αρμόδιοι φορείς, θα μπορούσαν να οικειοποιηθούν τη στεγαστική πολιτική της
Κυπριακής κυβέρνησης, να εκμεταλλευτούν την έκρηξη που καταγράφεται ήδη και
αναμένεται μεγαλύτερη στην οικοδομική δραστηριότητα και να την συνδέσουν με την
αύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 25 % στους κατασκευαστές που επιλέξουν να
συνεργαστούν με τον Οργανισμό Κοινωνικής Κατοικίας ( Στεγαστικής Πολιτικής ). Θα κατασκευαστούν κοινωνικές κατοικίες εντελώς δωρεάν,
χωρίς να επιβαρυνθεί ο οικονομικός προϋπολογισμός του κράτους

• Φορολογικά κίνητρα

Παράλληλα, το Υπουργείο
Οικονομικών θα μπορούσε, με στόχο να δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες των
ακινήτων, να προωθήσει φορολογικά μέτρα για μακροχρόνιες μισθώσεις άνω των 5
ετών με προοδευτική φορολογική απαλλαγή για τα εισοδήματα που λαμβάνονται από
τον ιδιοκτήτη, ενώ τα ίδια κίνητρα θα μπορούσε να προωθήσει και για τους
ιδιοκτήτες των ακινήτων που θα ανανεώσουν εντός του 2021-2022 τη μισθωτική
σύμβαση στον ίδιο εκμισθωτή με την αναπροσαρμογή του ενοικίου ανά έτος να
ρυθμίζεται με βάση τον πληθωρισμό. Παράλληλα, θα μπορούσε να προτείνει και
φορολογικές εκπτώσεις στους ιδιοκτήτες που μειώνουν τα ενοίκια τους, ένα μέτρο που
μελετά ήδη η Ισπανία.

• Ακίνητα Αγνώστου Ιδιοκτήτη / Τοπική Αυτοδιοίκηση / Δημόσιο

Ο οργανισμός Κοινωνικής
Κατοικίας, θα μπορούσε να διαχειριστεί ακίνητα που ανήκουν ιδιοκτησιακά στην
τοπική αυτοδιοίκηση ή άλλους φορείς και να προσφέρονται για εκμίσθωση με
ευνοϊκούς όρους σε οικογένειες ενοικιαστών με χαμηλά εισοδήματα. Παράλληλα, τα
αδήλωτα ακίνητα – αγνώστου ιδιοκτήτη που θα προκύψουν, όπως προβλέπεται στο
άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο, βάσει του οποίου όλα τα
αδήλωτα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη, αστικά και αγροτικά, εκατοντάδες χιλιάδες
σε όλη τη χώρα μετά το πέρας όλων των προθεσμιών δήλωσης και δικαστικής τους
διεκδίκησης, θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο.

Τα ακίνητα αυτά μπορούν να περιέλθουν στον
οργανισμό Κοινωνικής Κατοικίας και σε συνεργασία με τους οικείους Δήμους, οι
οποίοι γνωρίζουν και μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τα αστικά ακίνητα για τις
ευπαθείς οικονομικά ομάδες.

• Εγγύηση της ιδίας συμμετοχής αγοράς κατοικίας για νέα ζευγάρια

Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλές χώρες της
Ευρωπαϊκή Ένωσης για να στηρίξουν τα νέα ζευγάρια, μελετούν είτε να παρέχουν ως
οικονομική ενίσχυση το ποσό της ιδίας συμμετοχής αγοράς κατοικίας που ζητούν τα
Τραπεζικά Ιδρύματα για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων, είτε να εγγυόνται το
άνωθεν ποσό. Μάλιστα μελετούν να εφαρμόσουν μια πολιτική που η ιδία συμμετοχή
των δανειοληπτών στην αγορά ακινήτου αν πρόκειται για πρώτη κατοικία να μην
ξεπερνά το 10% της αξίας του ακινήτου και το υπόλοιπο ποσό, εφόσον πληρούνται τα τραπεζικά κριτήρια να
χορηγείτε μέσω δανεισμού.

• Άμεση εφαρμογή του μέτρου
  των 10.000 κατοικιών από το Δημόσιο σε νέα ζευγάρια

Μπορεί το άνωθεν μέτρο
να μην ανακοινώθηκε στην ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό κύριο Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά
εφόσον βρίσκεται υπό μελέτη, θα πρέπει να ανακοινωθούν άμεσα οι προδιαγραφές
και να εφαρμοστεί το συντομότερο, διότι μπορεί να αποτελέσει ένα μέτρο που θα
χαρακτηριστεί «σωτήριο» τη δεδομένη χρονική στιγμή, ενδεχόμενα, μπορεί να
συντελέσει και στην αποκλιμάκωση των ραγδαίων αυξήσεων των μισθωμάτων.