Η δίκη στην Ολομέλεια στον Άρειο Πάγο για το ποια funds και βάσει ποιου νόμου μπορούν να διενεργούν πλειστηριασμούς, αναδεικνύει σε όλο τους το μεγαλείο τις δαιδαλώδεις διαδρομές που ακολουθούν πλέον στη χώρα μας τα «κόκκινα δάνεια» μέχρι τη ρύθμισή τους ή τον πλειστηριασμό τους. Όπως προκύπτει άλλωστε τα τελευταία χρόνια όλα τα τραπεζικά ιδρύματα έχουν «καθαρίσει» τους ισολογισμούς τους από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία έχουν «μετακομίσει» σε funds, εισπρακτικές, servicers και δικηγορικά γραφεία που έχουν αναλάβει πλέον τη «βρώμικη δουλειά».
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Η διαφωνία που έχει τεθεί ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου έχει ανακύψει μεταξύ αφενός των «funds» και των τραπεζών και αφετέρου των δανειοληπτών κόκκινων δανείων, σχετικά με το ποιο νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να εφαρμόζεται, δηλαδή αυτό του 2003 ή αυτό του 2015 για τις Εταιρείες Απαιτήσεων Δανείων (funds) και εάν αυτές μπορούν να προβαίνουν σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων, κ.λπ. δανειοληπτών κόκκινων δανείων.
Η μάχη στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου
Διευκρινίζεται, ότι με το προγενέστερο παλαιό νομοθετικό πλαίσιο (3156/2003) δεν μπορούσαν να προβούν σε δικαστικές ενέργειες οι servicers ή «funds» εφόσον τα καθυστερούμενα δάνεια (κόκκινα δάνεια) τους είχαν μεταβιβαστεί-πωληθεί. Αντίθετα, με το μεταγενέστερο νομοθετικό καθεστώς (ν. 4354/2015) δεν μπορούν να πραγματοποιούν διαδικαστικές πράξεις αντί του δικαιούχου της απαίτησης (Τράπεζας). Δηλαδή, ο νόμος του 2003 δεν επέτρεπε στα «funds» να γίνονται διάδικοι και να πραγματοποιούν δικαστικές ενέργειες, ενώ ο νόμος του 2015 άναψε το πράσινο φως στους servicers, για να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς, κ.λπ.
Η «ακτινογραφία» των ξένων funds
Πώς λειτουργεί λοιπόν το σύστημα που έχει συγκεντρώσει στα χέρια του τα «κόκκινα δάνεια» και διεκδικεί το… δίκιο του για τους πλειστηριασμούς στις αίθουσες του Ανωτάτου Δικαστηρίου;
Σήμερα στην κορυφή βρίσκονται τα funds της αλλοδαπής: Πρόκειται για εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού, τα οποία αγοράζουν «κοψοχρονιά» δάνεια που αδυνατούν να διαχειριστούν οι τράπεζες και αναλαμβάνουν κατόπιν τα ίδια να τα εισπράξουν, ποντάροντας τελικά στο ότι θα κερδίσουν κάτι παραπάνω από τα ποσά που έδωσαν στις τράπεζες.
Με άλλα λόγια, αγοράζουν μια απαίτηση ας πούμε ύψους 100 ευρώ. Δίνουν 20 ευρώ μετρητά στην τράπεζα η οποία κερδίζει άμεσα ρευστό και ταυτόχρονα ξεφορτώνεται ένα δάνειο που είναι αμφίβολο πότε και αν θα το εισπράξει. Κατόπιν τα funds προσεγγίζουν τον δανειολήπτη και του ζητούν να ρυθμίσει το δάνειό του κάνοντάς του και μια έκπτωση.
Στην περίπτωσή μας από τα 100 ευρώ αξία της απαίτησης, μπορούν να ζητήσουν να επιστρέψει ο δανειολήπτης τα 50. Και έτσι τα funds βγαίνουν κερδισμένα: Από τα 20 ευρώ που έδωσαν για την αγορά του δανείου, εισπράττουν 50. Αν δεν ενδώσει ο δανειολήπτης.. απλά προχωρούν σε πλειστηριασμούς. Και κάπου εδώ ενεργοποιούνται οι υπόλοιποι … κρίκοι της αλυσίδας.
Πότε μπαίνουν στο «παιχνίδι» Εταιρείες διαχείρισης και εισπρακτικές
Τα funds είναι αδειοδοτημένα για αυτή την δουλειά στην χώρα που εδρεύουν: Για να την κάνουν στην Ελλάδα (και εφόσον έχουν έδρα σε χώρα που συνεργάζεται με την Ελλάδα και υπάρχει σχετική συμφωνία), θα πρέπει είτε να ανοίξουν υποκατάστημα, είτε να εκχωρήσουν τα δάνεια σε «υπεργολάβους», σε συνεργάτες που μπορούν να κάνουν την δουλειά εδώ.
Για γραφειοκρατικούς –και όχι μόνον- λόγους σπάνια επιλέγουν να ανοίξουν υποκατάστημα, οπότε εκχωρούν τα δάνεια σε ντόπιους Servicers γνωστοί ως Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις ή ΕΔΑΔΠ.
Λειτουργούν υπό την αιγίδα της Τράπεζας της Ελλάδας και βάσει συγκεκριμένων κανόνων που δεν τους επιτρέπουν να γίνουν εξαιρετικά πιεστικοί προκειμένου να εισπράξουν τα χρήματα των δανείων που έχουν στην κατοχή τους.
Έτσι, όταν τους προκύψουν δυσκολίες εκχωρούν και εκείνοι με την σειρά τους δάνεια -προκειμένου αυτά να μπουν στα ταμεία τους και εντέλει στα ταμεία του fund- στις εισπρακτικές ή όπως αποκαλούνται επισήμως Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών Για Ληξιπρόθεσμες. Οι εν λόγω εταιρείες λειτουργούν σε συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο και εποπτεύονται από το Υπουργείο Ανάπτυξης που μάλιστα έχει επιβάλει σε κάποιες από αυτές πρόστιμα.
Αναλαμβάνουν λοιπόν αυτές το … στενό μαρκάρισμα και αν τα βρουν και εκείνες «σκούρα» πάνε σε ακόμη πιο δραστικές λύσεις: Τα δικηγορικά Γραφεία – Εισπρακτικές. Οι καταγγελίες των πολιτών δείχνουν πως πρόκειται για την πιο «σκληρή» ομάδα αυτής της αλυσίδας, μια ομάδα άλλωστε που δεν κινείται εντός συγκεκριμένου πλαισίου ούτε έχει κάποια σχετική εποπτεία.
Όλοι οι κρίκοι πάντως της εν λόγω αλυσίδας θέτουν από την αρχή ένα συγκεκριμένο δίλλημα στους δανειολήπτες: Ή ρυθμίζετε το δάνειό σας ή βγαίνει σε πλειστηριασμό!
Τα στοιχεία της ΤτΕ για τα ποσά των δανείων στα funds
Οι συγκεκριμένοι πόλοι είναι πλέον εκείνοι που διαχειρίζονται το «παιχνίδι» στο πεδίο των «κόκκινων δανείων» έχοντας πάρει την «σκυτάλη» από τα τραπεζικά ιδρύματα: Για να γίνει ωστόσο εμφανής η μετατόπιση «κόκκινων δανείων» από τις τράπεζες στην αλυσίδα funds-servicers-εισπρακτικές και να αναδειχτεί ο κομβικός ρόλος που πλέον έχουν στην χώρα μας, θα πρέπει να δούμε κάποια στοιχεία που προέρχονται από την Τράπεζας της Ελλάδος.
Μπορεί, λοιπόν από το 2016 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2021 τα «κόκκινα δάνεια» που είχαν συσσωρευτεί στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και άγγιζαν σχεδόν τα 110 δισ. ευρώ, να εμφανίζεται πως περιορίστηκαν πριν ένα χρόνο δραστικότατα στα μόλις 18 δισ. (!!), η πραγματικότητα όμως είναι λίγο διαφορετική: Περί τα 100 δισ. απλά … «μετακόμισαν» από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον μηχανισμό διαχείρισης απαιτήσεων που έχει στηθεί και έτσι είναι άλλες οι εταιρείες, οι οποίες κάνουν πλέον το «παιχνίδι».
Γιατί απαγορεύεται στους δανειολήπτες να αγοράσουν το «κόκκινο δάνειό» τους
Και η απάντηση σε ένα ερώτημα που είναι σχεδόν βέβαιο πως έχουν αρκετοί δανειολήπτες: Γιατί ένα fund να μπορεί να αγοράσει το κόκκινο δάνειο ενός δανειολήπτη στο 10- 20- 30% της αξίας του και απαγορεύεται να το κάνει ο ίδιος ο δανειολήπτης; Η απάντηση δυστυχώς είναι τόσο κυνική όσο και απλή: Γιατί εάν δινόταν αυτή η δυνατότητα για εξαγορά από τον ίδιο τον δανειολήπτη του δανείου του αποπληρώνοντας ένα μικρό ποσοστό του, τότε την αμέσως επόμενη στιγμή είναι .. μαθηματικά βέβαιο πως θα είχαμε στάση πληρωμών και θα κατέρρεε το σύστημα.
στο 