Με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για τον χρηματοπιστωτκό τομέα μπαίνει τέλος στα χρέη – ουρά των πλειστηριασμών. Η εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” παραθέτει ένα σχετικό παράδειγμα για τον τρόπο που γίνεται αυτό: Εάν ένας δανειολήπτης αδυνατεί να αποπληρώσει δάνειο 100.000 ευρώ και δεν υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης μέσω εξωδικαστικού αλλά ούτε εμπίπτει στις διατάξεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας ως ευάλωτος τότε οδηγείται στο στάδιο της “πτώχευσης και δεύτερης ευκαιρίας”.
Το στάδιο αυτό θεσμοθετήθηκε με το νέο πτωχευτικό κώδικα το 2020 ο οποίος επιτρέπει πλέον την πτώχευση και σε φυσικά πρόσωπα δίνοντας τη δυνατότητα να κάνουν νέα αρχή. Εάν υπάρχει περιουσία, αυτή ρευστοποιείται μέχρι την αξία της οφειλής και στη συνέχεια εκδίδεται απαλλακτικό, το οποίο σταματά κάθε άλλη απαίτηση και τον κάνει πάλι επιλέξιμο για να λάβει, να ξεκινήσει επιχειρηματική δραστηριότητα και γενικά να κάνει νέο ξεκίνημα. Το απαλλακτικό για αυτούς που έχασαν την περιουσία τους (πχ. το σπίτι τους) σε πλειστηριασμό βγαίνει σε 1 έτος, ενώ εάν δεν υπήρχε καν περιουσιακό στοιχείο τότε βγαίνει σε 3 χρόνια. Μοναδική προϋπόθεση ήταν η ένταξη στον νέο πτωχευτικό και ή αίτηση στο δικαστήριο.
Ο νέος πτωχευτικός
Ο νέος πτωχευτικός καλύπτει και όσους είχαν χρέη και παρά τους πλειστηριασμούς έμενε ένα τμήμα που ήταν συνεχώς απαιτητό από τους πιστωτές. Για παράδειγμα εάν η οφειλή ήταν 100.000 ευρώ και το ακίνητο στον πλειστηριασμό “έπιανε” 120.000ευρώ διαγραφόταν το χρέος των 100.000 ευρώ και επέστρεφαν στον οφειλέτη τα υπόλοιπα 20.000 ευρώ. Εάν όμως το ακίνητο ” έπιανε” 80.000 ευρώ, τότε τα υπόλοιπα 20.000 ευρώ ( μέχρι τα 100.000 ευρώ της οφειλής) παρέμειναν απαιτητά από τους πιστωτές, με αποτέλεσμα ο οφειλέτης αυτός να μην ξεχρεώνει ποτέ. Από το 2020 με τον νέο πτωχευτικό δίνεται λύση με προσφυγή στο δικαστήριο το οποίο θα του έδινε το απαλλακτικό. Όσοι οφειλέτες γνώριζαν τον νόμο ή κάποιος τους ενημέρωνε τότε σταματούσαν την “ατελείωτη “οφειλή με δικαστική απόφαση. Όσοι δεν γνώριζαν ακόμα πληρώνουν .Οι τράπεζες και οι servicers δεν είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τους οφειλέτες πως να αποφύγουν την πτώχευση. Δηλαδή η συνέχιση της απαίτησης ήταν νόμιμη.
Οι βελτιώσεις
Με τις νέες βελτιώσεις που ανακοίνωσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τον χρηματοπιστωτικό τομέα αλλάζουν τα δεδομένα. Με απλά λόγια αυτοματοποιεί τη “διαγραφή” του υπολοίπου της οφειλής από έναν πλειστηριασμό.Tεχνικά, πρόκειται για μια αλλαγή στον αλγόριθμο του εξωδικαστικού μηχανισμού που λαμβάνει υπόψη ότι η ανάκτηση της οφειλής θα γίνει στο 65% της εμπορικής αξίας του ακινήτου .Η διαφορά διαγράφεται και έτσι αυτό μετατρέπεται σε δυνατότητα για μεγαλύτερο κούρεμα κατά 28% στην προτεινόμενη ρύθμιση. Διότι για τις τράπεζες και τους servisers δεν συμφέρει η πτώχευση του οφειλέτη ούτε μπορούν να διεκδικήσουν το υπόλοιπο της οφειλής από τον πλειστηριασμό. Έτσι στο υπόλοιπο γίνεται κούρεμα.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη
Συνεπώς τόσο αυτοί που έχασαν την περιουσία τους στον πλειστηριασμό πριν από το 2020 και έμεινε χρέος όσο και αυτοί με το νέο πτωχευτικό αλλά και με τις νέες βελτιώσεις μπορούν να διεκδικήσουν τον μηδενισμό του υπολοίπου. Η διαφορά είναι ότι με τις νέες βελτιώσεις η διαδικασία γίνεται πιο εύκολη και με πιο αυτοματοποιημένο τρόπο. Επίσης οι τράπεζες και οι servicers θα πρέπει να προσφέρουν καλύτερη ενημέρωση στον δανειολήπτη προκειμένου να του μειώσουν τον κίνδυνο. Με τις νέες ρυθμίσεις οι servicers θα έχουν υποχρέωση να παρέχουν μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας προσωποποιημένη και αναλυτική ενημέρωση προς τους οφειλέτες για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωμών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθμισης κ.λπ
Ο οφειλέτης θα μπορεί να βλέπει τα στοιχεία αυτά εισερχόμενος με χρήση του κωδικού του σε ειδική εφαρμογή στις ιστοσελίδες των servicsers (κατ’ αναλογία με το webbanking των τραπεζών). Το σύστημα προσωποποιημένης πληροφορίας θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία μέχρι τις 31 Μαρτίου 2024. Μέχρι τότε, οι servicers θα είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν εγγράφως τις πληροφορίες αυτές (ύψος οφειλής, δόσεις, επιτόκιο κλπ) σε κάθε δανειολήπτη έπειτα από αίτημά του, προθεσμία 30 ημερών.