Το νέο ασφαλιστικό Νομοσχέδιο υποβάλλεται τη Μεγάλη Τρίτη 26/4 προς διαβούλευση, στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής στην οποία έχει προσκληθεί να καταθέσει τις παρατηρήσεις της η ΕΣΕΕ. Οι διατάξεις κατ´ άρθρο παρουσιάζουν ελάχιστες διαφοροποιήσεις από την αρχική πρόταση του Ιανουαρίου. Ειδικότερα οι διατάξεις με πεδίο αναφοράς τους ελεύθερους επαγγελματίες παρέμειναν αμετάβλητες, παρά το γεγονός πως οι επιχειρηματικοί φορείς και ιδιαίτερα η ΕΣΕΕ είχε υποβάλλει τεκμηριωμένες θέσεις και προτάσεις άμβλυνσης των προκαλούμενων υπερβολών, αδικιών και των στρεβλώσεων.
Η ένταξη όλων των ασφαλισμένων (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) σε έναν ενιαίο ασφαλιστικό φορέα, μπορεί να αποβλέπει στην άρση χρόνιων γραφειοκρατικών εμποδίων και στην εφαρμογή ενιαίων κανόνων για όλους, παραβλέπει όμως κάποιες σημαντικές παραμέτρους. Κυριότερες όλων το γεγονός πως για να ευδοκιμήσει μία τόσο σημαντική μεταρρύθμιση πρέπει αφενός να έχει προηγηθεί μία άρτια προεργασία μέσω της ανάπτυξης και αξιοποίησης των απαραίτητων υποδομών και αφετέρου να δοθεί το απαιτούμενο χρονικό διάστημα προσαρμογής. Περαιτέρω, ελλοχεύει ο κίνδυνος η επιχειρούμενη εφαρμογή κοινών κανόνων για όλους να αποφέρει τα αντίθετα του επιθυμητού αποτελέσματα, διευρύνοντας αντί να περιορίσει τις κοινωνικές αδικίες και την επιλεκτική προνομιακή μεταχείριση συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων.
Δεδομένων των ως άνω, η σχεδιαζόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση αποτυγχάνει να ρυθμίσει και να δώσει οριστικές και πειστικές λύσεις σε προβλήματα και παραμέτρους που επηρεάζουν την καθημερινότητα χιλιάδων επιτηδευματιών, όπως:
– Η πρόβλεψη θέσπισης μεταβατικού χρονικού διαστήματος για ηπιότερη προσαρμογή στις διατάξεις του νέου Ασφαλιστικού συστήματος, όσον αφορά στους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ.
– Η διευθέτηση του μείζονος θέματος αναφορικά με τη συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών στο Ταμείο (ΟΑΕΕ). Δυστυχώς, δεν δόθηκε η δέουσα βαρύτητα και προσοχή στην πρόταση της ΕΣΕΕ, αναφορικά με το «πάγωμα», κεφαλαιοποίηση των οφειλών στον ΟΑΕΕ με δυνατότητα αποποίησης ασφαλιστικού χρόνου. Η υλοποίησή της θα μπορούσε να δώσει σημαντική «οικονομική ανάσα» στο Ταμείο και να διασφαλίσει ένα ευνοϊκότερο μέλλον για τους ασφαλισμένους του.
– Η επέκταση του εργόσημου και σε άλλες εργασίες πέρα των αγροτικών δραστηριοτήτων. Στα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης θέσης συγκαταλέγεται η αύξηση των κρατικών εσόδων, η μείωση της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας και η διευκόλυνση της απρόσκοπτης λειτουργίας της Αγοράς.
– Η ευνοϊκή μεταχείριση ορισμένων επαγγελματικών κλάδων αντίκειται στο πνεύμα της ισόνομης αντιμετώπισης του συνόλου των ασφαλισμένων, ανεξαρτήτως του φορέα ασφάλισης τους.
Ακολουθεί η καταγραφή των κατ’ άρθρων παρατηρήσεων της ΕΣΕΕ, όσον αφορά στην προωθούμενη φορολογική μεταρρύθμιση.
ΑΡΘΡΟ 8:
Τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης (ανταποδοτική σύνταξη) που περιλαμβάνονται στο ασφαλιστικό Νομοσχέδιο επιφυλάσσουν σημαντικές επιβαρύνσεις για τους μελλοντικούς συνταξιούχους και νυν εργαζομένους. Προκειμένου να διατηρηθεί στα υφιστάμενα χαμηλά επίπεδα η χορήγηση συντάξεων όσων εργάστηκαν για λίγα χρόνια με μικρό εισόδημα (νυν συνταξιούχων), «θυσιάζονται» μέσω της συρρίκνωσης των συντάξιμων αποδοχών τους, οι εργαζόμενοι με πολλά έτη συνεχούς ασφάλισης. Σύμφωνα όμως με εκτιμήσεις, ακόμη και οι νυν συνταξιούχοι με μεικτές αποδοχές (άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης) άνω των 1.300 ευρώ ή 1.100 ευρώ καθαρών αποδοχών, θα υποστούν περικοπή των συντάξιμων αποδοχών τους. Οι επισημάνσεις που μόλις προηγήθηκαν επιβεβαιώνουν τις στρεβλώσεις, τα αντικίνητρα εργασίας και την ενθάρρυνση της εισφοροδιαφυγής που παράγει το προς ψήφιση νομοσχέδιο, στερώντας ταυτόχρονα πολύτιμους πόρους από τα ασφαλιστικά ταμεία.
ΆΡΘΡΟ 14:
Η προωθούμενη αναπροσαρμογή των κύριων συντάξεων θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μόνο με βάση τα άρθρα 7 και 8 του Ασφαλιστικού Νομοσχεδίου, αφήνοντας εκτός το άρθρο 12 (σύνταξη χηρείας).
ΑΡΘΡΟ 17, παρ. 6:
Όλα τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να υπάγονται στο καθεστώς ασφάλισης του ΕΦΚΑ, στην ουσία δηλαδή να διαθέτουν έναν και μοναδικό φορέα ασφάλισης (μία ασφάλιση), από τη στιγμή που αυτό είναι το βασικό ζητούμενο της αναδιάρθρωσης του υπάρχοντος καθεστώτος. Συνεπώς, η πρόβλεψη διπλής/παράλληλης ασφάλισης τόσο των νέων (1993 και μετά) όσο και των παλιών (πριν το 1993) ασφαλισμένων κινείται εκτός της λογικής που ενστερνίζεται και προσπαθεί να προωθήσει η Κυβέρνηση και χρήζει κατάργησης.
ΆΡΘΡΟ 19:
Επιβάλλεται η ριζική αναμόρφωση του προς εξέταση άρθρου, καθόσον τίθεται εν αμφιβόλω η λειτουργικότητά του και η συνεισφορά του, με τον τρόπο που διατυπώνεται, στην επίλυση/διασαφήνιση κομβικής σημασίας ζητημάτων.
ΑΡΘΡΟ 38, παρ. 3, εδάφιο δ: Όσον αφορά στα μέλη ΔΣ των ΑΕ που είναι μέτοχοι στην εταιρεία με ποσοστό 3% και άνω προβλέπεται η διπλή τους ασφάλιση σε ΙΚΑ και ΟΑΕΕ. Η εν λόγω διάταξη στην πραγματικότητα απαξιώνει την προωθούμενη μεταρρύθμιση επαναφέροντας το υπό κατάργηση καθεστώς. Η ΕΣΕΕ κινούμενη στο πνεύμα της απλοποίησης και εκσυγχρονισμού του δαιδαλώδους υπάρχοντος ασφαλιστικού πλαισίου τάσσεται υπέρ της ασφάλισης των προαναφερθέντων μελών ΔΣ των ΑΕ σε έναν και μόνο φορέα, ενώ σε αντίστοιχες περιπτώσεις (μέλη ΔΣ των ΑΕ) όπου το μερίδιο συμμετοχής στην εταιρεία υπολείπεται του 3%, τα συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα δεν θα πρέπει να ασφαλίζονται καθόλου.
ΆΡΘΡΟ 39:
Η ΕΣΕΕ από την ημερομηνία δημοσίευσης της πρότασης της Κυβέρνησης για το νέο Ασφαλιστικό (Ιανουάριος 2016) είχε διαφωνήσει με τον προβλεπόμενο τρόπο καθορισμού της ασφαλιστικής υποχρέωσης των ελεύθερων επαγγελματιών. Και αυτό γιατί, ενώ η φιλοσοφία διασύνδεσης της εισφοράς με το πραγματικό εισόδημα των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ ανταποκρίνονταν σε ένα πάγιο αίτημα του εμπορικού κόσμου, η πρόβλεψη ανώτατου πλαφόν υπολογισμού των μηνιαίων ασφαλιστικών επιβαρύνσεων στο δεκαπλάσιο του υφιστάμενου κατώτατου μισθού (άγαμος άνω των 25 ετών – 586 ευρώ), ήτοι τα 5.860 ευρώ, ήταν αυθαίρετη και πέρα από κάθε λογική. Οι επιβαρύνσεις για τους ασφαλισμένους του Ταμείου (ΟΑΕΕ) ξεκινούν από τα εισοδήματα των 11.000 – 13.000 ευρώ (αναλόγως και της ασφαλιστικής κατηγορίας του ΟΑΕΕ που εντάσσονται) και αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, με συνέπεια να εκτινάσσονται ακόμη και περίπου 200% – 300% υψηλότερα απ’ το ισχύον καθεστώς του ΟΑΕΕ.
Προκειμένου λοιπόν να αρθούν οι υπέρμετρες επιβαρύνσεις και να υιοθετηθεί ένας δικαιότερος μηχανισμός υπολογισμού των νέων εισφορών, το επιστημονικό Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ υπέβαλλε τεκμηριωμένες θέσεις για την εφαρμογή κλιμακούμενου/προοδευτικού πολλαπλασιαστή (από 1 έως 9) επί των κατώτατων αποδοχών (586 €), πρόταση όμως που δυστυχώς δεν εισακούστηκε. Παράλληλα όμως αποτελεί αδήριτη ανάγκη ο επακριβής και σαφής προσδιορισμός του εισοδήματος από δραστηριότητα για την οποία προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης, για να αποφευχθούν φαινόμενα υπολογισμού των υποχρεώσεων με τεκμαρτό και συνεπώς άδικο τρόπο.
ΆΡΘΡΟ 39, παρ. 2:
Το βασικό προαπαιτούμενο για τη θέσπιση ενός λειτουργικού και βιώσιμου Ασφαλιστικού συστήματος συνοψίζεται στην ίση αντιμετώπιση μεταξύ των διαφορετικών επαγγελματικών κλάδων. Υπό αυτό το πρίσμα, η προνομιακή μεταχείριση των ασφαλισμένων στο ΕΤΑΑ για την πρώτη πενταετία του εργασιακού τους βίου (μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές κύριας σύνταξης) προκαλεί έντονες στρεβλώσεις και εύλογο προβληματισμό. Ωστόσο, ακόμη και αυτή η ευνοϊκή μεταχείριση αίρεται από την πρόβλεψη αναδρομικής επιβάρυνσης στο τέλος του ασφαλιστικού βίου όσων ανήκουν σε επιστημονικούς κλάδους/φορείς, δημιουργώντας κίνητρα εισφοροδιαφυγής και τερματισμού άσκησης οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας.
ΆΡΘΡΟ 41, παρ.2:
Όσον αφορά στο ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ υγειονομικής περίθαλψης (6,95% επί του εισοδήματος), θεωρούμε ορθότερο τον προσδιορισμό εφάπαξ σταθερού ποσού εισφορών, έναντι του προτεινόμενου αναλογικού. Κι αυτό γιατί επέρχεται αντικειμενικότερος και δικαιότερος επιμερισμός των βαρών, με τα υψηλότερα εισοδήματα να απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της πίεσης και αντίστοιχη ελάφρυνση των χαμηλότερων.
ΆΡΘΡΟ 46:
Ο τεκμαρτός υπολογισμός εισφορών υπονομεύει την προσπάθεια εκσυγχρονισμού του ασφαλιστικού συστήματος, καθώς εισάγει και διαιωνίζει παλαιές και παρωχημένες πλέον πρακτικές, οι οποίες στην ουσία καταδείκνυαν την έλλειψη πολιτικής βούλησης και αδυναμίας αντιμετώπισης χρόνιων παθογενειών του συστήματος.
ΆΡΘΡΟ 53:
Επανερχόμαστε και πάλι στα μέλη ΔΣ των νομικών προσώπων, στην ευθύνη των οποίων προστίθενται και οι απαιτήσεις εργαζομένων που έχουν επιδικαστεί με εκτελεστές δικαστικές αποφάσεις. Ως γνωστόν, η διάταξη πέρασε αρχικά με το άρθρο 31 ν. 4321/2015 και όριζε περί της αλληλέγγυας, προσωπικής και εις ολόκληρον ευθύνη των μελών του ΔΣ σε περίπτωση που το Νομικό Πρόσωπο που εκπροσωπούν χρωστάει ασφαλιστικές εισφορές, πρόσθετα τέλη, προσαυξήσεις και λοιπές επιβαρύνσεις στους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Με αυτόν τον τρόπο εγκαινιάστηκε η πλήρης ευθύνη ανθρώπων «αθώων», ακόμη και με την προσωπική τους περιουσία, αν έτυχε να είναι απλά μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων ή μέτοχοι/εταίροι, που ποτέ δεν έλαβαν ούτε ήταν υπεύθυνοι να λάβουν εκτελεστικές αποφάσεις στο πλαίσιο της διοίκησης της εταιρείας. Επίσης, με την εισαγωγή της διάταξης αυτής εγκαινιάστηκε μία σοβαρή μετατόπιση από την βασική αρχή του Εμπορικού Δικαίου ότι οι κεφαλαιουχικές εταιρείες ευθύνονται μέχρι του ύψους της εταιρικής περιουσίας και όχι της περιουσίας των εταίρων και μελών του Διοικητικού Συμβουλίου ή των διαχειριστών τους. Η συγκεκριμένη τροποποίηση εισήγαγε στοιχεία προσωπικής εταιρείας στις οφειλές της κεφαλαιουχικής και αυτό είναι ένα ισχυρό σοκ για το εταιρικό πλαίσιο στην χώρα.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι σε δημόσια διαβούλευση που είχε αναρτηθεί τον 2/2016 στο σχέδιο νόμου «ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ», η παράγραφος σχετικά με την ευθύνη των μετόχων και εταίρων των κεφαλαιουχικών εταιρειών, είχε προταθεί να καταργηθεί (άρθρο 16 του νομοσχεδίου: Η παράγραφος 2 του άρθρου 31 του Ν. 4321/2015 ΦΕΚ Α’ 32 καταργείται από 21 -3 – 2015).
Τελικά, αντί να καταργηθεί, διευρύνθηκε!! Επιμένουμε ακόμη και τώρα στην κατάργηση της συνολικής πρόσθετης αλληλέγγυας ευθύνης των μελών ΔΣ, διαχειριστών, διευθυνόντων συμβούλων κλπ. Στόχος όλων πρέπει να είναι η ενθάρρυνση συμμετοχής στην επιχειρηματικότητα με βελτιωτικές ρυθμίσεις και όχι ο εκφοβισμός των μελών διοικητικών συμβουλίων. Οι ευθύνες πάντα θα υπάρχουν, αλλά θα πρέπει να καταλογίζονται εκεί που αναλογούν και όχι συλλήβδην. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη «αλληλέγγυας ευθύνης» με τον τρόπο που διατυπώνεται συνιστά έναν έντονα αποτρεπτικό παράγοντα ανάληψης οποιασδήποτε επενδυτικής και επιχειρηματικής πρωτοβουλίας.
Ο Πρόεδρος κ. Β. Κορκίδης, σημειώνει: «…Με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης, αλλάζει άρδην η συνολική εικόνα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στη Χώρα μας, καθώς οι ασφαλιστικές εισφορές μετατρέπονται σε “ασφαλιστική φορολογία”. Εκτός από τις σαρωτικές ενοποιήσεις όλων των Ταμείων κύριας ασφάλισης σε ένα υπέρ- ταμείο, προβλέπονται επίσης δραστικές αλλαγές και αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές σε 7 στους 10 ασφαλισμένους, μέσα από τις οποίες θα προκληθούν νέες σοβαρές απώλειες εισοδήματος σε μισθωτούς, αμειβόμενους με μπλοκάκι, επιστήμονες, γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς και ελεύθερους επαγγελματίες, καταστηματάρχες, εμπόρους. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι το νέο νομοσχέδιο επιβαρύνει υπέρμετρα τους παράλληλα ασφαλισμένους, χωρίς να προβλέπει κάποιες ωφέλειες, δεν προβλέπεται μεταβατική περίοδος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως συμβαίνει με τον κλάδο αγροτών και επιστημόνων. Δεν περιλαμβάνεται κανένας μηχανισμός ένταξης των οφειλετών, οι οποίοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, ούτε η πρόταση μας για αποποίηση ασφαλιστικού χρόνου.
Ο λογαριασμός, αναμφίβολα είναι βαρύς, ενώ ο συνδυασμός με τις νέες αυξήσεις στη φορολογία επιχειρήσεων, εισοδήματος με τη νέα ασφαλιστική φορολογία θα ξεπερνούν το 52%. Το βέβαιο είναι, ότι τα νέα μέτρα κινούνται προς λάθος κατεύθυνση, αυξάνοντας υπέρμετρα τις εισφορές και μειώνοντας σημαντικά την εισπραξιμότητα. Η νέα ασφαλιστική πρόταση θα έπρεπε να στηρίζεται στις έννοιες της ενιαίας Ευρωπαικής αντίληψης που θεωρεί ως μόνη πηγή των εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων, την επιχείρηση. Δεν πιστεύω ότι το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο αποτελεί μία συνολική απάντηση στα προβλήματα βιωσιμότητας και ανταποδοτικότητας του ασφαλιστικού μας συστήματος…».
στο 