Η ελληνική κρίση έχει επισήμως τελειώσει και οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης που συνεδριάζουν σήμερα στη Βιέννη δεν έχουν την ελληνική υπόθεση καν στην ατζέντα τους. Αν και από μόνο του αυτό είναι ένα τεράστιο κατόρθωμα, δεν λείπουν οι συζητήσεις στο περιθώριο μεταξύ υπουργών, οικονομολόγων και άλλων υπηρεσιακών παραγόντων για το ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις στο ελληνικό πολιτικό σύστημα.
Αποστολή στη Βιέννη, Θάνος Αθανασίου
Προ εβδομάδων ο Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί αρνήθηκε να απαντήσει δημόσια στο αν και κατά πόσο το ελληνικό πολιτικό σύστημα έχει αντιληφθεί τα διδάγματα της κρίσης. Ο λόγος που το έκανε ήταν προφανής: δεν ήθελε να προσβάλει κανέναν, δεν ήθελε να χαλάσει την εορταστική ατμόσφαιρα της ημέρας και δεν ήθελε να μπει σε μια ακόμη “δια του Τύπου” διαμάχη με τους πολιτικούς και την πολιτική στην Ελλάδα. Σε αυτή τη φάση θα ήταν άλλωστε αντιπαραγωγικό Το πρόγραμμα τελείωσε, η χώρα έχει ένα προφίλ και αυτό το προφίλ, δεν πρέπει να χαλάσει, πρέπει να βελτιωθεί.
Στην πράξη όμως και πάλι, οι Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι στην Ελλάδα πολλά από τα αυτονόητα της οικονομικής σκέψης δεν είναι καθόλου αυτονόητα. Το άσχημο είναι ότι δεν είναι αυτονόητα και σε πολλές άλλες χώρες και ακριβώς για αυτό το λόγο γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους ευρωσκεπτικιστές, που αυτή την εποχή, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καθόλου αθώο υπόβαθρο και κίνητρα.
Στην Ισπανία με το αποσχιστικό κίνημα, στην Ιταλία με το αντιμεταναστευτικό κίνημα, στηνΟυγγαρία και την Πολωνία με το Κράτος Δικαίου και στο ΗΒ με το brexit, διαστρεβλώνεται η πραγματικότητα και η λογική, όπως αναφέρουν πηγές από τις Βρυξέλλες.
Τμήμα του βρετανικού Τύπου παρουσιάζει τη διαπραγμάτευση για τη συμφωνία αποχώρησης ως κάποια μεγάλη μάχη που η ΕΕ έχει να κερδίσει κάτι και η Βρετανία να χάσει. Στην πράξη η συμφωνία αποχώρησης είναι το minimum μιας συνεννόησης ενός αποχωρούντα εταίρου που επιθυμεί να διατηρήσει κάποια από τα πλεονεκτήματα της ιδιότητας μέλους. Είναι επιπλέον η προσπάθεια του ΗΒ να λύσει το πρόβλημα που δημιουργείται σε μια ειρηνευτική συμφωνία (αυτό είναι η συμφωνία της Μ. Παρασκευής) για την Β. Ιρλανδία, καθώς η συμφωνία αυτή είχε σχεδιαστεί να λειτουργεί καλύτερα στο πλαίσιο της φυσικής συνύπαρξης των Ευρωπαϊκών Κρατών και όχι μεταξύ τρίτων.
Αυτή είναι μια διάσταση που ελάχιστα περιγράφει κανείς στο βρετανικό Τύπο διότι απλούστατα κάποιοι επιδιώκουν να ξεχαστεί από το δημόσιο λόγο η ειρηνευτική λειτουργία της ΕΕ.
Στην Ουγγαρία, ο Β.Ορμπάν κάνει κυνήγι μαγισσών ενάντια σε ένα ελεύθερο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο και έχει βάλει στο στόχαστρο τον Τζ.Σόρος, ο οποίος έτσι κι αλλιώς αποτελεί θύμα των περισσότερων ψευδών ειδήσεων τις τελευταίες δεκαετίες. Η χώρα δε δέχεται μετανάστες, αλλά συμμαχεί με το Σαλβίνι του αντιμεταναστευτικού κινήματος της Ιταλίας (που θα ήθελε κατά βάθος υποχρεωτικές ποσοστώσεις). Τι κοινό έχουν αυτοί ο δύο; Τον αυταρχισμό – την έλευση του οποίου ο Τζ.Σόρος έχει ορκιστεί να αποτρέψει. Ούτε ΜΚΟ για μετανάστες, ούτε τίποτα. Ο Τζ. Σόρος ο ένας Ούγγρος που θα μπορούσε να αντιταχθεί στην παντοδυναμία του Ορμπάν.
Στην Πολωνία, που επίσης δε δέχεται μετανάστες, και οι παραγωγοί των fake news επαινούν, η κυβέρνηση είναι υπόλογη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γιατί ο υπουργός Δικαιοσύνης μπορεί να διορίζει τη σύνθεση του ανωτάτου δικαστηρίου κατά το δοκούν και χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν – εντελώς παράλογο για χώρα με διαχωρισμό εξουσιών.
Όλα αυτά δεν είναι καθόλου τυχαία, όπως τονίζεται από κοινοτικές πηγές. Οι αρχές ασφαλείας ανά την Ευρώπη έχουν προειδοποιήσει για την ρωσική εμπλοκή και την απόπειρα αποσταθεροποίησης της δυτικής δημοκρατίας.
Η Ρωσία στρατηγικά θέλει μια αδύναμη ΕΕ, εσωτερικά διαιρεμένη με αυταρχικούς ηγετίσκους με τους οποίους θα μπορεί να συναλλάσσεται. Διότι το πρόβλημα της Ρωσίας του Πούτιν (πέραν της αντεκδίκησης για το 89) είναι το Κράτος Δικαίου και η παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Δεν ξέχασε την αντίδραση της Δύσης στην επέμβασή του στη Γεωργία, δεν ξεχνά την αντίδραση της Δύσης στην εισβολή και κατοχή τμήματος της Ουκρανίας.
Στην Ελλάδα το αντιευρωπαϊκό υπόβαθρο υπήρχε έτσι κι αλλιώς, αναφέρουν πηγές από τις Βρυξέλλες. Οι Έλληνες είχαν διδαχθεί να μην χωνεύουν “τους κανόνες του Μάαστριχτ”. Πολιτικά κόμματα ήταν ενάντια στη συνθήκη Σένγκεν για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Την εποχή της κρίσης η αλήθεια διαστρεβλώθηκε από παντού. Οι Έλληνες αντί να δουν ότι το πολιτικό σύστημα δανείστηκε πολύ πέραν των φυσιολογικών ορίων, απλά και μόνο για τη διατήρηση της εξουσίας μέσω ενός πελατειακού συστήματος (διορισμοί, μονιμοποιήσεις αυξήσεις, συντάξεις στα 45 και εφάπαξ) άρχισαν να πιστεύουν νέες θεωρίες συνωμοσίας, αναφέρουν πηγές της ΕΕ.
Οι “κακοί ευρωπαίοι έσωσαν τις τράπεζές τους” φωνάζουν κάποιοι αγνοώντας ότι αν οι “κακοί ευρωπαίοι” δεν είχαν αποφασίσει να το κάνουν αυτό, η Ελλάδα θα συνέχιζε να χρωστάει ακριβώς τα ίδια ποσά, αλλά σε συνθήκες Βενεζουέλας. Οι ίδιοι αγνοούν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξαπατήθηκαν από μια χώρα που είχε πολλαπλάσιο έλλειμμα από αυτό που έλεγε, διέπραττε απάτη για τέσσερα χρόνια, δεν ήξερε τι μισθούς πλήρωνε, που τους πλήρωνε, πόσους υπαλλήλους είχε, ποιος έπαιρνε σύνταξη και πότε.
Αγνοούν ή αποκρύπτουν επιπλέον ότι με τα ίδια χρήματα διασώθηκαν και οι ελληνικές τράπεζες, που διαφορετικά θα είχαν κλείσει όλες χωρίς καμία εγγύηση καταθέσεων – ούτε δραχμή, ούτε ευρώ.
Μετά ακούσαμε ότι το κακό ΔΝΤ “έκανε λάθος τον πολλαπλασιαστή”. Ουδείς όμως έγραψε ότι το λάθος αυτό, αν είχε γίνει αντιληπτό θα σήμαινε περισσότερα και όχι λιγότερα μέτρα για να επιτευχθούν οι στόχοι με μικρότερο ΑΕΠ.
Ακούσαμε όμως για “γερμανική Ευρώπη”, για αδίστακτους δανειστές, ακούσαμε για συμφέροντα που θέλουν την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, το ξεπούλημα κτλ κτλ. ή ότι η Γερμανοί κέρδισαν από την κρίση κτλ (αποσιωπώντας ότι τα κέρδη από ελληνικά ομόλογα επιστρέφονται στην Ελλάδα – ή ότι τα κέρδη της Γερμανίας έγιναν ΑΑΑ rating για τον ESM ώστε να δανείζεται η Ελλάδα με 1%).
Ας αφήσουμε στην άκρη το ότι ευτυχώς που η Γερμανία ήταν σε θέση να εγγυηθεί την διασφάλιση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και δεν έγινε όλος ο Νότος Βενεζουέλα. Ας αφήσουμε στην άκρη το ότι η Γερμανία μέσω του EFSF, του ΕSM και των διμερών δανείων ξελάσπωσε την Ελλάδα και άλλες τέσσερις χώρες με ιδανικές συνθήκες και χωρίς να μπαίνουμε σε συγκρίσεις για το τι φτώχεια και εξαθλίωση σημαίνει η προσαρμογή σε συνθήκες εκτός ΕΕ, ευρώ και ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Ας προσέξουμε το τι ακούμε σήμερα από το πολιτικό σύστημα, το ποια είναι τα πραγματικά αιτήματα της κοινωνίας και πως θα πάμε στις εκλογές, όποτε και αν αυτές γίνουν.
Θα διαπιστώσουμε ότι μια μερίδα του πολιτικού κόσμου αμφισβητεί τη συμφωνία του eurogroup για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα διάσωσης, μια άλλη αμφισβητεί τη βιωσιμότητα του χρέους, μια άλλη τους δημοσιονομικούς στόχους, μια ακόμα την ανάγκη για συνετή δημοσιονομική διαχείριση και κάποιοι το ίδιο το ευρώ, τη ΕΕ κτλ κτλ. Βεβαίως υπάρχουν και αυτοί που έκαναν αυτό που έπρεπε. Αυτοί που πήραν δύσκολα μέτρα και το 2016 και το 2012 και το 2010. Υπάρχουν όμως και αυτοί που ακόμα αμφισβητούν το τι έγινε το 2009.
Τι να απαντήσει λοιπόν ο Μοσκοβισί; Το πολιτικό σύστημα έμαθε σαφώς πολλά από το 2009. Ας ελπίσουμε ότι δε θα τα ξεχάσει.
Την ίδια ώρα στην Ευρώπη υπάρχουν αυτοί που επιτίθενται στην Κομισιόν και τον Πρόεδρο Γιούνκερ, μέσω του νυν Γενικού Γραμματέα της Κομισιόν και πρώην επικεφαλής του Καμπινέ του Μάρτιν Ζελμάγιερ. Ο Μ.Ζελμάγιερ δεν είναι μόνο ένας παθιασμένος Ευρωπαίος και Δημοκράτης, είναι και πάρα πολύ αποτελεσματικός. Αυτό είχε πειράξει πολλούς που είχαν μάθει να δουλεύουμε με άλλες ταχύτητες. Είχε πειράξει τα Κράτη Μέλη που καρπώνονταν κάθε επιτυχία ως δική τους και φόρτωναν όλες τις αποτυχίες στην ΕΕ. Είχε πειράξει πολλούς που θα ήθελαν να δουν της Ευρώπη να αποτυγχάνει. Τις κρίσεις να μένουν (αντί να παρέρχονται, όπως συμβαίνει). Είχε ενοχλήσει πολλά κατεστημένα, όπως και είχε ενοχλήσει σφόδρα το Βερολίνο, σε αντίθεση με ό,τι λέγεται και γράφεται για αυτό. Ο Μ.Ζελμάγιερ ήταν Ευρωπαίος Γερμανός και όχι Γερμανός Ευρωπαίος. Και όπως φάνηκε στο τέλος κάθε μεγάλης κρίσης, οι διευθετήσεις έγιναν στη γραμμή της Κομισιόν και όχι του Βερολίνου (απαραίτητα).
Όπως αναφέρουν οι Βρυξέλλες, αυτό που είναι σαφές είναι πως όσο πλησιάζουν οι ευρωεκλογές η αλήθεια και η πραγματικότητα δεν θα έχουν και τόσο μεγάλη σημασία, ο Χριστιανοδημοκράτης υποψήφιος στο ΕΛΚ για υποψήφιος του ΕΛΚ για πρόεδρος Κομισιόν ήδη “βαφτίστηκε” “συντηρητικός”. Ο ίδιος ο Γιούνκερ έχει εξηγήσει ότι το ΕΛΚ δεν είναι “οι συντηρητικοί”, καθώς οι συντηρητικοί έφυγαν από το ΕΛΚ και έκαναν τη δική τους ομάδα, την ομάδα των συντηρητικών. Του έγιναν και θα συνεχίσουν να του γίνονται και επιθέσεις για τη “γερμανική του καταγωγή”. Κρίμα. Μπορεί να μη γίνει Πρόεδρος της Κομισιόν, αλλά ήταν και θα είναι ένας σοβαρός προοδευτικός Ευρωπαίος που αν ποτέ γινόταν Πρόεδρος της Κομισιόν θα λειτουργούσε ως Ευρωπαίος και όχι ως Γερμανός. Αυτό μπορούν να που αυτοί που καλύπτουν το ρεπορτάζ του για χρόνια, χωρίς να του βάζουν λόγια στο στόμα. Φυσικά τα ίδια θα πουν κάποιοι για τον Φιλανδό Αλεξάντερ Στουμπ, για τον Βέλγο Φιλελεύθερο Γκυ Φερχόφταντ, για τη Δανέζα Βέσταγκερ, για την Κρ.Λαγκάρντ και για όποιον άλλο υποψήφιο, από όπου και αν προέρχεται. Ο στόχος τους άλλωστε, είναι η Ευρώπη. Όχι η παραγωγική κριτική.
στο 