Οι εξαγωγές σε σταυροδρόμι: Εκτίναξη ή στασιμότητα;

Το 4th Greek Exports Forum διοργανώθηκε από την Ένωση
Διπλωματικών Υπαλλήλων Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων (ΕΝΔΥ ΟΕΥ) του
Υπουργείου Εξωτερικών και την εκδοτική συνεδριακή εταιρεία Ethos Media S.A.,
υπό την αιγίδα των υπουργείων Εξωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Χαιρετισμό στους συνέδρους απηύθυναν οι: Τζανέτος Καραντζής,
Σύμβουλος Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, Πρόεδρος Ένωσης Διπλωματικών
Υπαλλήλων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, ΥΠΕΞ, Δημήτρης Μάρδας, Υφυπουργός Εξωτερικών, Αρμόδιος για
Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις, Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του
ΑΠΘ, Χάρης Λαμπρόπουλος, Διευθυντής του Κέντρου Μελετών και Ερευνών ΕΒΕΑ,
Χριστίνα Σακελλαρίδη, Πρόεδρος Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Δημήτρης
Καραβασίλης, Μέλος Δ.Σ. ΣΕΒΕ, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, Πρόεδρος Συνδέσμου
Εξαγωγέων Κρήτης και Ηλίας Ξανθάκος, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Οικονομίας,
Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού.

Ο κ. Τζανέτος Καραντζής αναφέρθηκε στην ανάγκη ανοίγματος
νέων αγορών για τις ελληνικές εξαγωγές, εστιάζοντας στο παράδειγμα της Αφρικής.
Το Υπουργείο Εξωτερικών, όπως τόνισε, έχει αρχίσει ενέργειες στην κατεύθυνση
του ανοίγματος νέων αγορών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα εγκαταλειφθεί η
προσπάθεια υποστήριξης της προσπάθειας των εξαγωγέων σε παραδοσιακές αγορές. Η
εξωστρέφεια απαιτεί συνεργασία όλων, υπογράμμισε ο κ. Καραντζής.

Ο κ. Δημήτρης Μάρδας, παρουσίασε τις νέες πρωτοβουλίες της
πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών στο πεδίο της οικονομικής και
εμπορικής διπλωματίας, όπου δίνεται έμφαση στην προσέγγιση νέων αγορών. Σε αυτό
το πλαίσιο, είπε, ενισχύονται όπου κρίνεται απαραίτητο οι εμπορικές αποστολές
και εξετάζονται νέες. Ως παράδειγμα νέων πολιτικών που εμπλουτίζουν τις
υπηρεσίες που παρέχει στους εξαγωγείς το ΥΠΕΞ, ο κ. Μάρδας ανέφερε την ίδρυση
ενός νέου ενημερωτικού νέου, ειδικού portal, το οποίο παρέχει πλήθος στοιχείων
στους ενδιαφερόμενους για εξαγωγές. Σημείωσε ότι το Υπουργείο υποστηρίζει την
ανάθεση υπεργολαβιών από ξένες εταιρείες σε ελληνικές ως μέσο ενίσχυσης των
εξαγωγών. Ανέφερε ότι το Υπουργείο θα στηρίξει τις εξαγωγές μέσα και από
διυπουργικές επιτροπές, ενώ σκοπεύει να καταθέσει συνολική πρόταση για την
υποστήριξη των εξαγωγέων στο κυβερνητικό συμβούλιο οικονομικής πολιτικής. Σε
ό,τι αφορά στις ξένες επενδύσεις, είπε ότι επιδιώκεται απευθείας επαφή του
Υπουργείου με μεγάλες ξένες επιχειρήσεις.

Ο κ. Χάρης Λαμπρόπουλος αναφέρθηκε στα προβλήματα που
αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και κατ’ επέκταση οι Έλληνες εξαγωγείς,
τονίζοντας ότι οι εξαγωγές δεν αυξάνονται με δημιουργία νέων κρατικών φορέων.
Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη φυγή των επιχειρήσεων στο εξωτερικό, στο υπέρογκο
κόστος δανεισμού, στο υψηλό ενεργειακό κόστος, στις καθυστερήσεις επιστροφής
του ΦΠΑ, στις δυσκολίες των πληρωμών και στα προβλήματα αποκλεισμού λόγω
προσφυγικού.

Η κα. Χριστίνα Σακελλαρίδη παρατήρησε το φαινόμενο της
κάμψης των ρυθμών αύξησης των εξαγωγών κατά τους πρώτους μήνες του τρέχοντος
έτους, αποδίδοντας τη στασιμότητα κυρίως στην αβεβαιότητα και την έλλειψη
ρευστότητας. Εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι η ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ και του
αναπτυξιακού νόμου μπορούν να προσφέρουν ουσιώδη υποστήριξη στους εξαγωγείς,
υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα σημειωθούν καθυστερήσεις. Αναγνώρισε το σημαντικό
ρόλο που έχει η εμπορική και οικονομική διπλωματία για την ενίσχυση των
εξαγωγών, τονίζοντας ότι οι εμπορικές αποστολές θα πρέπει να ενισχυθούν με τα
απαραίτητα μέσα και πόρους.

Ο κ. Δημήτρης Καραβασίλης ζήτησε την παροχή κινήτρων προς αυτούς που θέλουν να
δραστηριοποιηθούν σε ξένες αγορές και όχι να λαμβάνονται μέτρα που ισοδυναμούν
με τιμωρία επιχειρήσεων και εργαζομένων.

Ο κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης επικέντρωσε την ομιλία του στις
επιτυχείς προσπάθειες που έχουν καταβάλει οι εξαγωγείς ώστε να καλυφθούν οι
σύγχρονες ανάγκες, σημειώνοντας όμως ότι από την πλευρά του κράτους δεν έχει
γίνει ακόμη αντίστοιχη προσπάθεια και ανέφερε ως παράδειγμα τις καθυστερήσεις
στην ολοκλήρωση του εθνικού branding.

Ο κ. Ηλίας Ξανθάκος σημείωσε ότι για την ενίσχυση των
εξαγωγών, προϋποθέσεις είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας και ένα νέο
αναπτυξιακό υπόδειγμα. Από την πλευρά του Υπουργείου Οικονομίας σημείωσε ότι
γίνονται σημαντικά βήματα για την υποστήριξη των εξαγωγών, μεταξύ άλλων με την
πλήρη αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, το νέο αναπτυξιακό νόμο, που παρέχει ισχυρά κίνητρα
με κλαδικά κριτήρια, τη διαμόρφωση περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα
και την αναβάθμιση του ΕΤΕΑΝ σε αναπτυξιακό ταμείο.

Στο πρώτο πάνελ του συνεδρίου συμμετείχαν οι: κ.
Κωνσταντίνος Δασκαλόπουλος, Γραμματέας Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Α’
Κίνα, ο Δρ. Σωτήρης Μουσούρης, Πρόεδρος Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου και
τέως αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ και ο κ. Νεκτάριος Πολυχρονίου,
Επίτιμος Πρόξενος της Δημοκρατίας της Μποτσουάνας. Με συντονιστή το
δημοσιογράφο Νώντα Χαλδούπη συζητήθηκε το θέμα: «Εμπορική Διπλωματία και
Άνοιγμα Νέων Αγορών».

Αναλυτικότερα, ο κ. Κωνσταντίνος Δασκαλόπουλος τόνισε μεταξύ
άλλων ότι για το άνοιγμα νέων αγορών χρειάζεται προσεκτικός και σε βάθος
σχεδιασμός, εξηγώντας ότι πολύ συχνά,
ενώ οι σχεδιασμοί υπάρχουν, στην πράξη
δεν υλοποιούνται. Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα της εμπορικής μας διπλωματίας δεν
είναι η ανεπάρκεια πόρων, αλλά απαιτείται αναδιάταξη δυνάμεων.

Ο δρ. Σωτήρης Μουσούρης αναφέρθηκε στα μεγάλα βήματα
ανάπτυξης που έχουν γίνει από πολλές αφρικανικές χώρες, υπογραμμίζοντας ότι
χώρες όπως η Αιθιοπία, η Κένυα, η Τανζανία, η Μποτσουάνα και ο Μαυρίκιος έχουν
αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης και ευνομία, γι’ αυτό και προσελκύουν το
ενδιαφέρον των εξαγωγέων.

Ο κ. Νεκτάριος Πολυχρονίου αναφέρθηκε στο παράδειγμα της
Μποτσουάνα, που αναπτύσσεται επί σειρά ετών με εξαιρετικά ταχείς ρυθμούς, σε
περιβάλλον πολιτικής σταθερότητας και πλέον χαρακτηρίζεται από πολλούς ως η
«Ελβετία της Αφρικής». Σημείωσε ότι η Μποτσουάνα θα μπορούσε να λειτουργήσει
σαν εφαλτήριο για τις ελληνικές επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν
τις εξαγωγές τους στην αφρικανική ήπειρο.

Στο δεύτερο πάνελ συμμετείχαν οι: κ. Νικόλαος Βαγιάνης,
Υπεύθυνος Πωλήσεων και Λειτουργιών Ελλάδος στην Coface, κα. Πασσά Εύη, Διευθύντρια Διεύθυνσης Συναλλακτικής
Τραπεζικής, Όμιλος Εθνικής Τράπεζας, ο
κ. Άλκης Δρακινός, Αναπληρωτής Επικεφαλής Γραφείου Ελλάδας, EBRD και η κα Ελίνα
Παπασπυροπούλου, Director Insurance Technical Division, HDI Global SE, Hellas.
Συζητήθηκε το θέμα της Χρηματοδότησης και Ασφάλισης Εξαγωγών με Συντονιστή το
δημοσιογράφο Νώντα Χαλδούπη.

Ο κ. Νικόλαος Βαγιάνης υπογράμμισε ότι η ασφάλιση των
εξαγωγών είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη, παρέχει στις επιχειρήσεις γνώση και
επικαιροποίηση των δεδομένων, η οποία τις οδηγεί σε ασφαλέστερους δρόμους.

Η κα. Εύη Πασσά
υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξουν επενδύσεις ώστε το ελληνικό προϊόν να
αναβαθμιστεί και να αποκτήσει μεγαλύτερη αξία. Τόνισε ότι το τραπεζικό σύστημα,
παρά τα γνωστά προβλήματα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει τις εξαγωγές και
πλέον δημιουργεί προϊόντα για την κάλυψη των συνολικών αναγκών της εφοδιαστικής
αλυσίδας.

Ο κ. Άλκης Δρακινός αναφέρθηκε στη δραστηριότητα που
αναπτύσσει από το 2015 η EBRD στην Ελλάδα, συμπληρωματικά με τις συστημικές
τράπεζες, παρέχοντας λύσεις και για το εξαγωγικό εμπόριο. Στάθηκε ιδιαίτερα στο
πρόγραμμα χρηματοδότησης εξαγωγικών επιχειρήσεων που υλοποιείται σε συνεργασία
με την Εθνική Τράπεζα και με την προοπτική να ενταχθούν όλες οι συστημικές
τράπεζες, ώστε να κινητοποιηθούν συνολικά κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ.

Η κα. Ελίνα Παπασπυροπούλου αναφέρθηκε στο θεσμό της
ιδιωτικής ασφάλισης και στα οφέλη που παρέχει τονίζοντας ότι εκτός της
ασφάλισης πιστώσεων και περιουσίας, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που έρχεται
αντιμέτωπος ο εξαγωγέας, εξηγώντας ότι με
το ασφαλιστήριο συμβόλαιο ο εξαγωγέας μεταφέρει το κίνδυνο στην
ασφαλιστική εταιρεία. Υποστήριξε ότι το κόστος της ασφάλισης είναι λογικό και
βαίνει μειούμενο, ενώ τα ασφαλιστήρια καλύπτουν συνολικά τις ανάγκες του
ασφαλισμένου, συμπεριλαμβανομένων και των δικαστικών εξόδων.

Ο κ. Αργύρης Καλδίρης επισήμανε την ενίσχυση της εξωστρέφειας
των ελληνικών επιχειρήσεων, παρατηρώντας ότι σε βάθος δεκαετίας οι εξαγωγές
έχουν αυξηθεί κατά 80%. Υπογράμμισε ότι η κορυφαία πρόκληση αυτή την περίοδο
είναι η ανάπτυξη των εξαγωγών με έλεγχο του κόστους, σημειώνοντας το ρόλο που
μπορούν να διαδραματίσουν τα ειδικά εργαλεία ανάλυσης δεδομένων, που επιτρέπουν
στις επιχειρήσεις να εντοπίσουν τις κατάλληλες αγορές – στόχους, καθώς και τις
επιχειρήσεις που μπορούν να αποτελέσουν δυνητικούς αγοραστές. Με αυτά τα νέα
εργαλεία πληροφόρησης οι επιχειρήσεις μπορούν να λαμβάνουν ευφυείς αποφάσεις,
χωρίς να εκτίθενται σε μεγάλες δαπάνες.

Ο Δρ. Γεώργιος Σαρανταυγάς, μίλησε για το Hellas Sync, το
οποίο αποτελεί το ελληνικό data pool, καθώς για τις δυνατότητες που προσφέρει
το GS1 καθώς αυτό «μπορεί να αναπτύξει νέα κανάλια εξαγωγών».

Στο τρίτο πάνελ του συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε υπό το
συντονισμό του δημοσιογράφου Χρήστου Κώνστα, με τίτλο «Υπηρεσίες Προστιθέμενης
Αξίας στους Εξαγωγείς», συμμετείχαν ο κ.
Σάββας Πελτέκης, Διευθύνων Σύμβουλος της TUV Hellas (ΤUV NORD), ο κ. Ανδρέας Σπυρίδης, ιδρυτής του iTrust
Digital Strategy, ο κ. Δημήτρης Χρήστου, Manager, Market Development, GS1
Association Greece και ο κ. Στράτος Τσαχπίνης, Ιδρυτής και Managing Director,
Fotone LTD.

Ο κ. Σάββας Πελτέκης επισήμανε, όσον αφορά τη λειτουργία της
TUV Nord, πως «δεν ασχολείται με το προϊόν, αλλά με το κοινό». «Να δώσουμε την
ευκαιρία σε μικρές επιχειρήσεις να
αναπτυχθούν σε μεγάλες αγορές, αυτός είναι ο στόχος μας» δήλωσε και επισήμανε
πως «η πιστοποίηση δε φτιάχνει το προϊόν, αυτό το κάνει η επιχείρηση». Τόνισε
πως πλέον ένα προϊόν πρέπει να είναι ικανοποιητικό, good for the price και
πιστοποιημένο, αλλά πως και «το μεγαλύτερο πρόβλημα που μας ανησυχεί, είναι οι
παραγωγοί που θέλουν την πιστοποίηση για τον τοίχο».

Ο κ. Ανδρέας Σπυρίδης δήλωσε πως «το logistics αλλάζει». «Το
σκηνικό εξελίσσεται πολύ γρήγορα σε παγκόσμιο επίπεδο και ελπίζουμε το κόστος
να γίνει τόσο χαμηλό, που θα μπορούν να το απορροφήσουν οι επιχειρήσεις».
Σχετικά με τις υπηρεσίες της εταιρείας του, ενημερώνει πως «αφού το προϊόν έχει
βελτιστοποιηθεί, ερχόμαστε να χρησιμοποιήσουμε τις υπηρεσίες του ίντερνετ για
να προωθήσουμε το προϊόν», όπως και ότι «έχουμε το πλεονέκτημα ότι φέρνουμε
γρήγορα αποτελέσματα στον πελάτη». Επισήμανε πως «βρισκόμαστε σε ένα καλό momentum»,
πως «οι επιχειρήσεις πρέπει να δουν το μάρκετινγκ συνολικά» και ανέδειξε το
ρόλο της τεχνολογίας: «Η τεχνολογία βοηθά τόσο πολύ που μπορούμε να δούμε ανά
budget ή καμπάνια τι έχουμε καταφέρει σε σχέση με το regeneration, δηλαδή την
απόκτηση πελάτη». Τόνισε πως τα πράγματα αλλάζουν και στην εποχή των social
media πρέπει να κινούμαστε γρήγορα και με αμεσότητα για να απαντάμε στα
ερωτήματα των καταναλωτών.

Ο κ. Δημήτρης Χρήστου δήλωσε πως «πίσω από τις μαύρες
γραμμές κρύβονται ομάδες πληροφοριών» και μας ενημέρωσε πως πλέον οι δαπάνες
στο ψηφιακό περιβάλλον είναι πιο μεγάλες από αυτές στο φυσικό.

«Το να δουλέψουμε στο
εξωτερικό είναι ίσως πιο εύκολο από το να δουλέψουμε στην Ελλάδα», δήλωσε ο
Στράτος Τσαχπίνης όσον αφορά τη συνεργασία με το εξωτερικό, όπως επίσης ότι
«για το εξωτερικό, είμαστε μια εξαιρετική πηγή project».

Τέλος, στην ενότητα του συνεδρίου με θέμα «Η επιτυχία στις
εξαγωγές και τα μυστικά της», μίλησαν οι: κ. Δημήτρης Καραβασίλης, Σύμβουλος
Διεθνούς Marketing & Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, DK Consultants και κ.
Σαράντος Χαραλαμπόπουλος, Export Director, Chios Fruits S.A.

Ο κ. Δημήτρης Καραβασίλης τόνισε το γεγονός ότι όλοι μιλούν
για ποιότητα και προσπάθησε να δώσει έναν ορισμό του όρου λέγοντας ότι «ποιότητα είναι αυτό που θέλει ο πελάτης και
είναι διατεθειμένος να πληρώσει γ’ αυτό». Παρουσίασε τις διεθνείς τάσεις που
αυτή τη στιγμή κυριαρχούν στην κατανάλωση σε ότι αφορά τα προϊόντα οι οποίες
είναι:

Βιολογικά προϊόντα, Φιλικά στο περιβάλλον, Ασφαλή,
Nα έχουν απλές και ευανάγνωστες πληροφορίες, Τα συστατικά τους να είναι
ανιχνεύσιμα, Να έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία, Να τα βρίσκει κανείς και μέσω
e-commerce.

Επίσης, ο κ. Καραβασίλης ανέφερε ότι η κατανάλωση αναμένεται
να μεταφερθεί στις ακραίες ηλικιακές ομάδες των 65+ και στις μικρές ηλικίες,
καθώς το εισόδημα φεύγει από τις μεσαίες ηλικίες όσο γερνάει ο πληθυσμός στην
Ευρώπη, ενώ και οι νέοι θα έχουν αυξημένο εισόδημα εξαιτίας της έφεσης που
έχουν στις νέες τεχνολογίες.

Έτσι θα υπάρχει μία αύξηση της ζήτησης σε πολυτελή αγαθά που
θα απευθύνονται στους λεγόμενους silver consumers, οι οποίοι έχουν το
χαρακτηριστικό των λιγότερων υποχρεώσεων
και εισόδημα άνω των 150.000 δολαρίων, ενώ δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την
αποταμίευση.

Ο κ. Σαράντος Χαραλαμπόπουλος επισήμανε ότι, παρά τα
προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, τα ελληνικά προϊόντα είναι αναγνωρίσιμα
από διεθνείς οργανισμούς και αγορές και είναι χαρακτηριστικό ότι διοργανώνονται
ακόμα και φεστιβάλ ελληνικών προϊόντων
μέσα στα καταστήματα.

Για την εταιρεία του ανέφερε ότι έχει παραδοσιακούς πελάτες
σε Αυστραλία και Αμερική, ενώ σήμερα έχει φτάσει να εξάγει σε 12 χώρες,
αναπτύσσοντας συνεχώς προϊόντα όπως για παράδειγμα ένας χυμός μήλου και lime,
που διατίθεται στους επιβάτες των αεροσκαφών της Qatar Airways.

Τα προϊόντα είναι πιο ακριβά από κάποια των ανταγωνιστών,
όμως είναι ποιοτικά, γι’ αυτό και έχουν καταφέρει να εισέλθουν στα ράφια
μεγάλων αλυσίδων στη Μόσχα και στη Γερμανία, επισήμανε ο κ. Χαραλαμπόπουλος.

Το συνέδριο παρακολούθησαν πάνω από 400 άτομα, ενώ
εντυπωσιακή ήταν και η συμμετοχή του κόσμου στις 2 παράλληλες δράσεις που
έλαβαν χώρα ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή του κυρίως συνεδρίου, σε ξεχωριστές
αίθουσες και αφορούσαν προσωπική ενημέρωση εξαγωγέων από στελέχη του Υπουργείου
Εξωτερικών που υπηρετούν στα γραφεία Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων
(ΟΕΥ) αλλά και προσωπική ενημέρωση εξαγωγέων από εκπροσώπους διμερών
επιμελητηρίων.