Πέντε βραδυφλεγείς ωρολογιακές βόμβες για την Ελλάδα περιγράφει σε άρθρο του στο Bloomberg o Mark Gilbert, μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού το Σάββατο. Ποιες είναι αυτές;
1) Μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Το ποσοστό των ελληνικών δανείων που δεν αποπληρώνονται, συμπεριλαμβανομένων υποθηκών, καταναλωτικά δάνεια και δάνεια επιχειρήσεων, είναι πάνω από 48% σύμφωνα με έκθεση της ΕΚΤ τον Οκτώβριο. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να φέρει ένα νομοσχέδιο που θα επιτρέπει στις τράπεζες να αναθέτουν τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους και να δημιουργήσουν μια τέτοια δομή που να μπορούν να πωλούν πακέτα ορισμένων εξ αυτών σε τρίτους.
«Υπάρχουν πάρα πολλά private equity funds που επισκέπτονται την Ελλάδα» όπως τονίζει ο Αριστείδης Ξενόφως που «έχουν αντιληφθεί ότι υπάρχει κρυμμένη αξία στα βιβλία με τα NLP των τραπεζών».
Κάτι τέτοιο σύμφωνα με το Bloomberg είναι πολλά υποσχόμενο μέτρο, αλλά δεν είναι ξεκάθαρο αν το νομοσχέδιο θα είναι έτοιμο ως τα μέσα του μήνα, ή αν θα υπάρξουν συγκεκριμένες προτάσεις. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στην αντιπολίτευση, ήταν κάθετα αντίθετος προς τη μεταφορά δανείων στα επονομαζόμενα «ληστρικά funds» και ορισμένοι ακόμη και σήμερα αναρωτιούνται αν θα υπάρξουν νέες κωλυσιεργίες. Μάλιστα, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει μια «θύελλα» διαμαρτυριών και αντιδράσεων για την προοπτική τρίτα μέρη να πιέζουν τους ιδιοκτήτες σπιτιών να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
2) Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού
Όλοι συνομολογούν πως με την ανεργία στην Ελλάδα να ξεπερνά το 25% εφέτος, το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι μη βιώσιμο. Δεν υπάρχουν πολλοί να πληρώνουν και με το ρυθμό της ανεργίας να βρίσκεται πάνω από το 20% εδώ και τέσσερα χρόνια, υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί μια κατώτερη τάξη ανθρώπων που ποτέ δε θα συμβάλλει στην ενίσχυση του ασφαλιστικού ή ποτέ δε θα απασχοληθεί. Πολλά νοικοκυριά εξαρτώνται από το εισόδημα της σύνταξης που έχει κάποιο μέλος της οικογένειας.
Σύμφωνα με κορυφαίο υπουργό της κυβέρνησης που επικαλείται στο άρθρο του το Bloomberg, η καλύτερη λύση θα είναι αντί για περικοπές να υπάρξει αύξηση των εισφορών. Παραδέχτηκε πως ήδη υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τους αδήλωτους εργαζομένους που πληρώνουν «κάτω από το τραπέζι» και που αποφεύγουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους ως προς το ασφαλιστικό κομμάτι. Υποστηρίζει ακόμη πως η κυβέρνηση δεν είναι πρόθυμη να κόψει τις συντάξεις και να διαταράξει την πολιτική σταθερότητα.
3) Ιδιωτικοποιήσεις
Τον Ιούλιο, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε για ένα σημαντικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων με στόχο έσοδα 50 δισ. ευρώ. Ωστόσο, φαίνεται πως υπάρχει μικρή πρόοδος, αν και οι αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν πως οι συμφωνίες για την παραχώρηση των λιμανιών και των περιφερειακών αεροδρομίων οδεύουν προς ολοκλήρωση.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Χουλιαράκης είπε πως η κυβέρνηση θα έχει έτοιμο ένα λεπτομερές σχέδιο δράσης ως προς την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας μέχρι τα μέσα του μήνα, ωστόσο υπάρχουν και κάποιες «πωλήσεις- φωτιά».
Επιπλέον ο Χουλιαράκης πρότεινε ένα μοντέλο που θα θέτει την αξία των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου στην πραγματική τους αξία, αν η οικονομία δε βρισκόταν σε δίνη. Ωστόσο κάτι τέτοιο δε μοιάζει ρεαλιστικό με το τρέχον κλίμα που επικρατεί. Αν η κυβέρνηση δεν χαμηλώσει τις προσδοκίες της, ο ρυθμός των ιδιωτικοποιήσεων θα συνεχίσει να δυσαρεστεί τους δανειστές.
4) Capital Controls και τράπεζες
Ένας Αμερικανός που συνάντησε ο αρθρογράφος του Bloomberg την περασμένη εβδομάδα αστειευόταν σχετικά με το πόσες μετοχές ελληνικών τραπεζών θα μπορούσε να αγοράσει με ένα τίμημα όσο το εισιτήριο του υπόγειου σιδηροδρόμου της Νέας Υόρκης. Αλλά αν είσαι Έλληνας φορολογούμενος, κάτι τέτοιο δεν είναι αστείο. Τα χρήματα που έχουν ρίξει τα προηγούμενα χρόνια στις τράπεζες «εξαφανίστηκαν».
Τον Σεπτέμβριο του 2009 οι ελληνικές τράπεζες είχαν καταθέσεις αξίας κοντά στα 240 δις ευρώ. Από τότε που ξέσπασε η κρίση σχεδόν τα μισά από τα χρήματα αυτά βγήκαν από το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα, κρύβοντάς τα είτε κάτω από τα στρώματα ή μεταφέροντάς τα σε ξένες τράπεζες. Αν τα χρήματα αυτά δεν επιστρέψουν τότε το τραπεζικό σύστημα θα παραμείνει ευάλωτο και εύθραυστο. Η κυβέρνηση ολοκληρώνει τη νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αξιωματούχο της κυβέρνησης ελπίζουν πως δεν θα χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια, αλλά κανένας δεν μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος γι’ αυτό. Μετά την άρση των capital controls, οι καταθέτες θα αποφασίσουν αν θα εμπιστευθούν τα ευρώ τους στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
5) Ελάφρυνση του χρέους
Τα καλά νέα είναι ότι οι Έλληνες αξιωματούχοι είναι πραγματιστές σχετικά με το τι είναι εφικτό στο μέτωπο ελάφρυνσης του χρέους. Τα όχι και τόσο καλά νέα είναι πως θέλουν να διεκδικήσουν κάτι παραπάνω από τις Βρυξέλλες ώστε να το «πουλήσουν» στους ψηφοφόρους τους. Αφού οι Ευρωπαίοι έχουν ταχθεί κατά του κουρέματος, η ελληνική κυβέρνηση θέλει επιμήκυνση και χαμηλότερα επιτόκια.
Με την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση θα τρέξει τις μεταρρυθμίσεις που έχει δεσμευθεί πως θα υλοποιήσει, οι δανειστές μπορεί να υποχωρήσουν ως προς αυτό το σημείο. Αλλά αν νέες αξιώσεις μπουν ανάμεσα στην Ελλάδα και τους δανειστές, τότε ίσως κάτι «στραβώσει».
Για τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές, ο κίνδυνος μιας νέας ελληνικής κρίσης βρίσκεται ψηλά στη λίστα με «τα άγνωστα Χ» για το 2016. Ίσως όλα είναι καλά. Είναι σαφές πως η ελληνική κυβέρνηση είδαν την άβυσσο και αποφάσισαν πως είναι προτιμότερο να μείνουν υπό τους περιορισμούς των Ευρωπαίων δανειστών. Αλλά με τόσα πολλά μέτρα και μεταρρυθμίσεις να πρέπει να εφαρμοστούν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, θα ήταν πρόωρο να εξαιρέσουμε εντελώς τη λέξη «Grexit» ακόμη.
στο 