Για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό(ΝΟΚ) μίλησε μεταξύ άλλων ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης. Όπως είπε ο κ. Σκυλακάκης μετά την απόφαση του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό(ΝΟΚ) θα προβλεφθούν κίνητρα στον υπό εξέλιξη πολεοδομικό σχεδιασμό.
«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (μια νομοθεσία του 2012) αφορά -κατά κύριο λόγο- στη νομολογία του για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού.
Είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες, κ.λπ. Και αυτό είναι σημαντικό, διότι τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών. Τα κίνητρα αυτά θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια.
Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία.
Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε πολλαπλές πρωτοβουλίες, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα τοπικής διαφθοράς, που συνδέονται με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας. Φαινόμενα που από την υπόθεση της Χαλκιδικής που αποκαλύφθηκε σήμερα, προκύπτει ότι μπορεί να είναι εκτεταμένα σε περιοχές και να αποκτούν την υπόσταση ακόμα και εγκληματικής οργάνωσης» σημειώνει σε ανακοίνωση του ΣτΕ.
Η απόφαση του ΣτΕ
Υπενθυμίζεται πως η Ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας έκρινε πως είναι αντισυνταγματικές οι διατάξεις του νέου οικοδομικού κανονισμού, μετά από προσφυγές για σημαντικές αλλοιώσεις στο οικιστικό περιβάλλον, οι οποίες προκύπτουν από την αύξηση στο ύψος των κτηρίων. Η απόφαση αφορά εκατοντάδες ακίνητα σε όλη τη χώρα.
‘Οπως ανέφερε ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένου, το δικαστήριο έκρινε:
«Ι. Το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος.Τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού.
ΙΙ. Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης (δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 6 του ΝΟΚ), των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ). Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων.
Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες άδειες πρέπει να ακυρωθούν για τους παραπάνω λόγους.
ΙΙΙ. Τέλος, το δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.
Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται τον Ιανουάριο του ερχόμενου έτους».
Τι λένε δικηγόροι ,δήμαρχοι και τοπογράφοι
Για το θέμα αυτό μίλησε νωρίτερα σε τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ ο Ανδρέας Παπαπετρόπουλος, δικηγόρος ο οποίος εμπλακεί ενεργά ως νομικός σε αυτή την υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ
«Είναι μια υπόθεση που απασχολεί πραγματικά τα τρία τελευταία χρόνια την ελληνική κοινωνία, γιατί δεν είναι μόνο κατασκευαστικός κλάδος. Είναι πολλοί άνθρωποι που ασχολούνται με την οικοδομή» τόνισε ο κ.Παπαπετρόπουλος.
Επίσης σημείωσε ότι έχουμε μια πρωτοφανή διαδικασία γι αυτό ενδεχομένως είναι και δύσκολο να γίνει κατανοητό. “Για πρώτη φορά το ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας λειτούργησε με τέτοια ταχύτητα. Αυτό είναι αναμφισβήτητα θετικό και πρέπει να χαιρετίσουμε την ταχύτητα. Δηλαδή η δίκη έγινε 11/10 και χθες, δύο μήνες μόλις μετά, έχουμε ανακοίνωση για την απόφαση” δήλωσε.
«Ο νέος οικοδομικός κανονισμός δίνει στους κατασκευαστές τη δυνατότητα να αυξάνουν το ύψος του κτηρίου και τη δόμηση, εφόσον εξασφαλίζουν κάποια περιβαλλοντικά οφέλη, δηλαδή μειώνουν την κάλυψη του κτηρίου και αυξάνουν την ενεργειακή του απόδοση. Εξασφαλίζουν δηλαδή Α+ ενεργειακή κλάση, αυξάνουν τους ακάλυπτους χώρους, δημιουργούν εν δυνάμει κάποιους ακάλυπτους χώρους και μπορούν να συνεισφέρουν και στους κοινόχρηστους » εξήγησε ο κ. Παπαπετρόπουλος.
«Υπάρχουν και χώροι που χτίζονται αλλά δεν προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης. Αυτό ενδεχομένως δημιουργεί κάποια επιβάρυνση στη δόμηση. Όμως στο σύνολό του φιλοδοξούσε ο νομοθέτης να δώσει ένα περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να δημιουργήσει σύγχρονα, ενεργειακής απόδοσης κτήρια» τόνισε και εξήγησε πώς φθάσαμε στην απόφαση του ΣτΕ: «Ξεκινάμε από το 2022. Το προσβάλει ο Δήμος Αλίμου. Βγαίνουν κάποιες αποφάσεις το 2024 του 5ου τμήματος και επειδή διακρίνουν μια αντισυνταγματικότητα, ότι αντίκειται στο άρθρο 24 για την περιβαλλοντική προστασία, για το οικιστικό κεκτημένο, παραπέμπουν στην Ολομέλεια για να αποφανθεί οριστικά. Η Ολομέλεια συνεδριάζει 11/10 και χθες έχουμε την ανακοίνωση του προέδρου του δικαστηρίου που λέει ότι ο νόμος κρίνεται αντισυνταγματικός» είπε και πρόσθεσε πως «μετά το 19 μπορεί να γίνει σωρευτική εφαρμογή, δηλαδή κάποιος κατασκευαστής να εφαρμόσει όλα τα κίνητρα και να προσαυξήσει και 2 και 3 μέτρα το ύψος και να αυξήσει και τη δόμηση. Αυτό κρίθηκε αντισυνταγματικό» ..
Από πλευράς του ο Δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης, εξήγησε τι ήταν αυτό που έκανε τον Δήμο να πάει στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο. «Εμείς είδαμε μέσα στην πόλη μας να ανεγείρονται κτήρια τα οποία εξείχαν εμφανώς και πολύ έντονα από το υπόλοιπο ανάγλυφο. Δηλαδή η πόλη μας έχει μια σχετικά ήπια και ποιοτική δόμηση. Και ξαφνικά είδαμε μέσα από τον αστικό ιστό να ξεπροβάλλουν ορισμένες οικοδομές, οι οποίες είχαν πολύ μεγάλη διαφορά στο ύψος σε σχέση με τα γειτονικά τους κτήρια. Αυτό μας κίνησε την περιέργεια και αυτό προκάλεσε και κοινωνική αντίδραση, γιατί ο κόσμος θεώρησε και σωστά θεώρησε ότι υποβαθμίζεται και η ποιότητα της ζωής του και η αξία της περιουσίας του και η καθημερινότητά του. Εν πάση περιπτώσει, δηλαδή αυτό που έχουμε κερδίσει ως πόλη, να έχουμε ένα επίπεδο ποιότητας ζωής, το χάνουμε. Ψάξαμε ακριβώς τι έχει συμβεί. Προσπαθήσαμε στην αρχή μέσα από διαδικασίες διοικητικές, πολεοδομικές να βάλουμε ένα φρένο στην κατάσταση αυτή. Δεν γινόταν και ο μονόδρομος πια ήταν η προσφυγή στη διοικητική δικαιοσύνη» τόνισε.
«Δεν μπορεί να μετράει ως φυτεμένο δώμα η πισίνα στην ταράτσα. Ήρθε λοιπόν και είπε εχθές το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η πισίνα στην ταράτσα πρέπει να είναι δόμηση κι όχι επειδή κάνεις δήθεν φυτεμένο δώμα να παίρνεις ύψος και να χτίζεις. Ή παράδειγμα δεν μπορώ να χτίζω μεζονέτα μέσα στην πολυκατοικία και η μεζονέτα ο εσωτερικός της όροφος να μην μετράει καθόλου στον συντελεστή δόμησης. Για να καταλάβετε, με παράδειγμα, έχουμε προσβάλει μία οικοδομή η οποία έγινε σε οικόπεδο που δικαιολογούσε να χτίσει 560 τετραγωνικά μέτρα και το κτήριο που τελικά φτιάχνεται, που έβγαλε άδεια ο κατασκευαστής, είναι σχεδόν 1000 τετραγωνικά μέτρα. Μιλάμε για μία κατάχρηση η οποία διαταράσσει την πολεοδομική οργάνωση της περιοχής. Η περιοχή μπήκε στο σχέδιο. Κόπηκαν οικόπεδα τα οποία είχαν συγκεκριμένο ύψος και συγκεκριμένο συντελεστή. Άρα προβλέψαμε αντίστοιχα σχολεία, πλατείες, χώρους στάθμευσης, χώρους άθλησης, παιδικές χαρές» πρόσθεσε ο κ. Κονδύλης.
Σε ερώτηση για το αν ισχύει η απόφαση για όσους έχουν ξεκινήσει να χτίζουν στον Άλιμο απάντησε: «Γίνεται μια διάκριση στην ανακοίνωση. Πρέπει βέβαια να διαβάσουμε την απόφαση με προσοχή. Είναι διαφορετικά για τις άδειες που έχουν ήδη προσβληθεί. Εμείς, ας πούμε στην πόλη έχουμε προσβάλλει περίπου 30 κτήρια. Αυτά τα κτήρια αντιλαμβάνεστε ότι θα έχουν πρόβλημα. Έχουν ήδη σταματήσει κάποια με ασφαλιστικά μέτρα».
Από πλευράς του ο Μιχάλης Καλογιάννης, Αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Τοπογράφων, τόνισε ότι το ΣτΕ πήρε μια απόφαση που θύμιζε λίγο τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο.
«Όσο πιο ψηλά πηγαίναμε καιγόμασταν, άρα όσο αυξήθηκαν υπερβολικά όλα αυτά τα πολεοδομικά κίνητρα που είχαν δοθεί στην αρχή, ουσιαστικά δημιούργησαν και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν. Απ ό, τι φαίνεται, το σκεπτικό της απόφασης θυμίζει λίγο και την εκτός σχεδίου δόμηση. Δηλαδή δεν μπορεί οι υπηρεσίες δόμησης να δίνουν τόσο μεγάλα κίνητρα, γιατί στην ουσία η πολεοδόμηση και τι χτίζεται είναι η αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους. Αυτή ήταν η ουσία. Η απόφαση λέει ότι δεν κρίνουμε αν είναι λάθος οι διατάξεις. Κρίνουμε στην ουσία ότι δεν μπορεί με βάση το Σύνταγμα οι υπηρεσίες δόμησης να εκδίδουν, να αλλάζουν τόσο πολύ αυτό που έχει κριθεί ως τι μπορεί να χτιστεί και τι όχι »είπε.