Κρυφά μπόνους που αυξάνουν τα ποσοστά αναπλήρωσης έως και 92% ή και 100% περιέχουν οι συντελεστές υπολογισμού των συντάξεων των ασφαλισμένων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί ασφαλισμένοι να λαμβάνουν σύνταξη που προσεγγίζει τον μέσο όρο του μισθού που είχαν ως εργαζόμενοι.
Παράλληλα επισημαίνεται πως η «ιδανική συνταξιοδότηση» για τους ασφαλισμένους φαίνεται είναι στα 40 έτη με μισθούς από 1.000 ευρώ έως 2.080 ευρώ.
Η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” λοιπόν παραθέτει παρακάτω παραδείγματα με τα ποσά των νέων συντάξεων και τα πραγματικά ποσοστά αναπλήρωσης για παλαιούς και νέους συνταξιούχους με 20 έως 30 έτη ασφάλισης. Αναλυτικά
- Με 20 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 900 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 569 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 63,22%.
- Με 25 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 900 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 612 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 68,03%
- Με 23 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 1.200 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 650 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 54,20%
- Με 27 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 900 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 631 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 70,09%
- Με 29 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 1.500 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 804 ευρώ, αλλά το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 53,57%
- Με 30 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 900 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 664 ευρώ και το ποσοστό αναπλήρωσης ανεβαίνει στο 73,72%
- Με 30 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 1.980 ευρώ, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 948 ευρώ, αλλά το ποσοστό αναπλήρωσης υποχωρεί στο 47,89%.
Τα διαφορετικά ποσοστά αναπλήρωσης στις συντάξεις οφείλονται στον συνδυασμό δύο παραγόντων: του μισθού και της εθνικής σύνταξης. Ο μηχανισμός ευνοεί τους χαμηλόμισθους επειδή η εθνική σύνταξη είναι υψηλή για τις αποδοχές τους. Για παράδειγμα, στα 25 έτη ασφάλισης με μισθό 900 ευρώ, οι ασφαλισμένοι παίρνουν τα 426,17 ευρώ της εθνικής σύνταξης και 186 ευρώ από την ανταποδοτική σύνταξη, με το σύνολο να βγαίνει στα 612 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 68% του μισθού. Ενώ με μισθό 1.800 ευρώ η εθνική είναι 426,17 ευρώ και η ανταποδοτική 372 ευρώ, με σύνολο 798 ευρώ και αναπλήρωση μισθού από σύνταξη μόλις 44,36%.
Τι αποκαλύπτονται στους πίνακες με τα ποσά των νέων συντάξεων
Στους πίνακες της εφημερίδας αποκαλύπτονται τα εξής:
- Τα πραγματικά ποσοστά αναπλήρωσης για τον υπολογισμό και τον επανυπολογισμό των συντάξεων καταλήγουν να είναι υψηλότερα για τους χαμηλόμισθους και μικρότερα για τους υψηλόμισθους, όταν λαμβάνεται υπόψη και η εθνική σύνταξη. Για τον λόγο αυτόν υπάρχουν συντάξεις πολλών ταχυτήτων και πολλών ανισοτήτων ακόμη και για συνταξιούχους που έχουν τα ίδια έτη ασφάλισης αλλά διαφορετικούς μισθούς.
- Ευνοημένοι από τα ποσοστά αναπλήρωσης είναι οι συνταξιούχοι με πολύ λίγα χρόνια (π.χ. 15, 17, 20 έτη) και με πολύ χαμηλές αποδοχές, καθώς μπορεί να παίρνουν πολύ μικρή ανταποδοτική σύνταξη, αλλά όταν προστίθεται και η εθνική σύνταξη, καταλήγουν με υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης, φτάνοντας συνταξιούχους που πλήρωσαν εισφορές για περισσότερα χρόνια και είχαν μεγαλύτερους μισθούς.
- Με τις βελτιώσεις που έγιναν στον νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020) αυξήθηκαν οι συντελεστές υπολογισμού των συντάξεων που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου για χρόνο ασφάλισης από 30 έτη και άνω, πλην όμως μπήκε «κόφτης» στην αύξηση των συντελεστών μετά τα 40 έτη ασφάλισης και για κάθε επιπλέον έτος οι ασφαλισμένοι «ανταμείβονται» με προσαύξηση σύνταξης μόλις κατά 0,5%, όταν από τα 36 έως τα 40 έτη η ετήσια προσαύξηση που κερδίζουν στο τελικό ποσό σύνταξης είναι 2,55%. Το απότομο «φρενάρισμα» στα ποσοστά αναπλήρωσης μετά τα 40 έτη οδηγεί σε καθήλωση των συντάξεων σε σημείο που μετά τα 45 έτη να δίνουν μεγαλύτερη σύνταξη οι συντελεστές του νόμου Κατρούγκαλου (που δεν ισχύουν πλέον) παρά του νόμου Βρούτση, που είναι αυτοί που εφαρμόζονται.
- Οι εισφορές που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι μένοντας στην εργασία και μετά τα 40 έτη δεν έχουν αντίκρισμα, καθώς είναι πολλαπλάσιες έναντι της προσδοκώμενης σύνταξης. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 1.000 ευρώ μισθό, που έχει 35 έτη ασφάλισης, θα πάρει σύνταξη 800 ευρώ, ενώ αν συνταξιοδοτηθεί με 5 έτη επιπλέον, δηλαδή με 40ετία, θα πάρει 926 ευρώ. Για μια 5ετία (από τα 35 έως τα 40 έτη) κερδίζει 126 ευρώ στη σύνταξη. Αν μείνει άλλα 5 χρόνια και συνταξιοδοτηθεί με 45ετία, θα πάρει 951 ευρώ, που σημαίνει ότι το κέρδος του από τα 40 έως τα 45 έτη θα είναι μόνον 25 ευρώ αύξηση στην τελική σύνταξη, όταν η 5ετία από τα 35 έως τα 40 έτη δίνει αύξηση 126 ευρώ!
- Η «ιδανική συνταξιοδότηση», δηλαδή το πότε κερδίζουν οι ασφαλισμένοι το μάξιμουμ της ανταποδοτικότητας των ποσοστών αναπλήρωσης σε συνδυασμό με τον μισθό και τις εισφορές που καταβάλλουν, φαίνεται είναι στα 40 έτη, με μισθούς από 1.000 ευρώ έως 2.080 ευρώ. Όσο και αν μοιάζει απίστευτο, σε αυτά τα επίπεδα μισθών τα ποσοστά αναπλήρωσης (από ανταποδοτική και εθνική σύνταξη) κυμαίνονται από 70,50% έως 92,63%. Αντιθέτως, με υψηλότερους μισθούς, τα ποσοστά αναπλήρωσης κατεβαίνουν κάτω από το 70% και κάτω από το 60%, όπως αποκαλύπτεται στον σχετικό πίνακα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις».
Τα μυστικά των ποσοστών αναπλήρωσης για παλαιούς και νέους συνταξιούχους
Τα ποσοστά αναπλήρωσης κρύβουν μυστικά τόσο για τις νέες όσο και για τις επανυπολογισμένες συντάξεις. Ως ποσοστό αναπλήρωσης ορίζεται το ποσοστό του μισθού που λαμβάνει ένας ασφαλισμένος από τη σύνταξη. Όταν μεγαλώνει το ποσοστό αναπλήρωσης, σημαίνει ότι ο συνταξιούχος λαμβάνει σύνταξη πολύ κοντά στον μισθό που είχε από την εργασία του.
Οι μεν νέοι συνταξιούχοι με 30 έτη ασφάλισης και άνω μπορούν να επιλέξουν πότε τους συμφέρει να αποχωρήσουν για να πάρουν καλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης, οι δε παλαιοί συνταξιούχοι κέρδισαν σε πάρα πολλές περιπτώσεις μεγαλύτερη σύνταξη μέσω του επανυπολογισμού.
Για παράδειγμα, για έναν παλαιό συνταξιούχο που είχε σύνταξη 900 ευρώ και επανυπολογίστηκε από τον νόμο Κατρούγκαλου με συντάξιμο μισθό 1.000 ευρώ και χρόνο υπηρεσίας 40 ετών, η σύνταξη διαμορφώθηκε στα 812 ευρώ, ενώ με τον δεύτερο επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση βελτιώθηκε στα 884 ευρώ. Σήμερα, όμως, η τελική σύνταξη, μετά και τις αυξήσεις που δόθηκαν, έχει φτάσει στα 981 ευρώ, δηλαδή ο συνταξιούχος παίρνει περισσότερα από αυτά που είχε με την αρχική του σύνταξη.
Από την άλλη, όμως, δεν λείπουν οι στρεβλώσεις και οι αδικίες για τους νέους συνταξιούχους.
Ενδεικτικά, για έναν δικαιούχο με συντάξιμες αποδοχές 1.000 ευρώ και χρόνο υπηρεσίας 40 ετών, η τελική σύνταξη διαμορφώνεται σε (500+426,17) 926,17 ευρώ, με πραγματικό ποσοστό αναπλήρωσης 92,62%. Αντίθετα, για έναν δικαιούχο με συντάξιμες αποδοχές 3.000 ευρώ και τον ίδιο χρόνο υπηρεσίας (40 έτη), η τελική σύνταξη διαμορφώνεται σε (1.500+426,17) 1.926,17 ευρώ, με πραγματικό ποσοστό αναπλήρωσης 64,21%. Για τον ίδιο δικαιούχο με 35 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης διαμορφώνεται, αντίστοιχα, σε 79,93%, με μισθό 1.000 ευρώ, και σε 51,52%, με μισθό 3.000 ευρώ.