Ανατροπές
στη χρηματοδότηση και την έγκριση επενδυτικών σχεδίων φέρνει ο νέος Αναπτυξιακός
Νόμος που κατατέθηκε στην Βουλή.
Με διαδικασίες
«εξπρές» στις εγκρίσεις και την εκταμίευση της χρηματοδότησης, κλαδικό-
θεματικό χαρακτήρα, αλλά και «εμπλοκή»
ιδιωτών, ο νέος Αναπτυξιακός φιλοδοξεί να αλλάξει όλα όσα γνωρίζαμε έως σήμερα για τη χρηματοδότηση επενδύσεων μέσω των συγκεκριμένων «καναλιών».
Γράφει
ο Βαγγέλης Δουράκης
Με το νέο αναπτυξιακό υπολογίζεται πως με διαδικασίες «εξπρές» και εντός
ενός κύκλου 120 ημερών θα κλείνουν όλες οι εκκρεμότητες και θα εκταμιεύονται οι
προβλεπόμενες επιδοτήσεις.
Το επενδυτικό σχέδιο μέσα σε 60 ημέρες θα παίρνει το
«πράσινο φως» και εντός δύο μηνών από την έγκριση θα εκταμιεύονται και τα
κονδύλια! Στοιχείο που ανατρέπει με
το… καλημέρα παθογένειες προηγούμενων Αναπτυξιακών που τους έκαναν ιδιαίτερα
αντιδημοφιλείς.
Είναι
χαρακτηριστικό πως η έγκριση των επενδυτικών σχεδίων που υποβάλλονταν προς
ενίσχυση σε προηγούμενα καθεστώτα αναπτυξιακών γινόταν 600 και πλέον ημέρες
–κατά μέσο όρο- μετά την υποβολή του σχεδίου.
Νέος Αναπτυξιακός με…
θεματικό χαρακτήρα
Άλλη μια καινοτομία του
νέου πλαισίου, είναι ο κλαδικός-
θεματικός χαρακτήρας του, καθώς το κάθε καθεστώς, θα στοχεύει και θα ενισχύει
επενδυτικά σχέδια συγκεκριμένων κλάδων.
Ειδικότερα ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα αποτελείται από 13 καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά
σχέδια, με θεματική στόχευση αντί μίας οριζόντιας διάστασης και τα οποία
δύνανται να υπάγονται σε μια ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες:
- Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων
- Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων
- Νέο επιχειρείν
- Δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση
- Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία
- Αγροδιατροφή – Πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων
– Αλιεία - Μεταποίηση – εφοδιαστική
- Επιχειρηματική εξωστρέφεια
- Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων
- Εναλλακτικές μορφές τουρισμού
- Μεγάλες επενδύσεις
- Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας
- Επιχειρηματικότητα 360ο.
Σκοπός των ρυθμίσεων είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω της
επιτάχυνσης των διαδικασιών και της χορήγησης κινήτρων σε στοχευμένες
δραστηριότητες για την εξωστρέφεια, για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, τη
στήριξη καινοτόμων επενδύσεων και όσων επιδιώκουν την εισαγωγή νέων τεχνολογιών
της «Βιομηχανίας 4.0», της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης, την ενίσχυση
της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας, καθώς και για την ενίσχυση των
περιοχών που εντάσσονται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
Ποιες δαπάνες
είναι επιλέξιμες
Οι επιλέξιμες
δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων για τις οποίες χορηγούνται περιφερειακές
ενισχύσεις, είναι μεταξύ άλλων:
α. Επενδυτικές
δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού και συγκεκριμένα δαπάνες για:
αα. Την κατασκευή,
την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και ειδικών
και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτιρίων, και για κατασκευές για τη διασφάλιση
της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία και στα εμποδιζόμενα άτομα, καθώς και
διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.
αβ. Την αγορά του
συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, όπως κτίρια,
μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός επιχειρηματικής εγκατάστασης, υπό τις εξής
προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικώς:
i. η επιχειρηματική
εγκατάσταση έχει κλείσει,
ii. η αγορά
πραγματοποιείται από τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου, ο οποίος δεν σχετίζεται
με τον πωλητή της επιχειρηματικής εγκατάστασης εκτός εάν πρόκειται για μικρή
επιχείρηση, η οποία αποκτάται από υπάλληλο του αρχικού ιδιοκτήτη,
iii. η σχετική
συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Από τις εν λόγω
επιλέξιμες δαπάνες αφαιρείται το κόστος στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία
έχουν στο παρελθόν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί μέσω αναπτυξιακών νόμων ή άλλων
καθεστώτων ενισχύσεων πριν από την αγορά τους,
αγ. Την αγορά και
εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού,
συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που
κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας.
αδ. Τα μισθώματα
της χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και
λοιπού εξοπλισμού, του οποίου αποκτάται η χρήση, υπό την προϋπόθεση ότι στη
σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός
περιέρχεται στην κυριότητα του μισθωτή, κατά τη λήξη της σύμβασης. αε. Τον
εκσυγχρονισμό ειδικών εγκαταστάσεων που δεν αφορούν σε κτίρια, και
μηχανολογικών εγκαταστάσεων,
β. Επενδυτικές
δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού, και συγκεκριμένα δαπάνες για:
βα. Τη μεταφορά
τεχνολογίας, μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών
εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών
γνώσεων,
ββ. συστήματα
διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης
λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης.
Για τις μεγάλες
επιχειρήσεις, οι ενισχυόμενες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν
να υπερβούν το 30% του συνόλου των ενισχυόμενων δαπανών περιφερειακών
ενισχύσεων. Για τις ΜμΕ το ανώτατο ποσοστό διαμορφώνεται στο 50%.
γ. Το μισθολογικό
κόστος των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της
πραγματοποίησης του επενδυτικού σχεδίου υπολογίζεται για δύο έτη από τη
δημιουργία κάθε θέσης.
Ποια τα είδη των ενισχύσεων
Στα επενδυτικά
σχέδια τα οποία υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου παρέχονται τα
ακόλουθα είδη ενισχύσεων:
α. Φορολογική
απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος
επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση την
οικεία φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης,
αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που
αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό
της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των
ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου
μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, ο οποίος αποκτάται με χρηματοδοτική
μίσθωση (leasing) και συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο τηρείται σε
διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
β. Επιχορήγηση, η
οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την
κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και
προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
γ. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνίσταται στην κάλυψη
από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης
(leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και
λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και
εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής
μίσθωσης (leasing) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7) έτη, και η προθεσμία
άρχεται από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
δ. Επιδότηση του
κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το
Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που
δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν
λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
ε. Χρηματοδότηση
επιχειρηματικού κινδύνου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο καθεστώς «Νέο
Επιχειρείν», που συνίσταται στην επιδότηση επιτοκίου δανείων μειωμένης
εξασφάλισης ή των εξόδων ασφάλισης των δανείων υψηλού κινδύνου που
καταβάλλονται στα πιστωτικά ιδρύματα που τα χορηγούν.
Τα είδη ενισχύσεων
των περ. α ́, β ́ και γ ́ παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά και
συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού
σχεδίου. Το είδος ενίσχυσης της περ. δ’ παρέχεται αυτοτελώς και μόνο για τις
δαπάνες του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας.
Η «ευελιξία» του νέου αναπτυξιακού
Ταχύτερες
αναμένεται να είναι και οι διαδικασίες έγκρισης, ένταξης και ελέγχου των
επενδυτικών σχεδίων στο νέο αναπτυξιακό, καθώς μέρος των διαδικασιών θα
ανατεθεί στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή σε ορκωτούς ελεγκτές.
Κάθε
επενδυτικό σχέδιο προϋπολογισμού
άνω του ενός (1) εκατ. ευρώ αναμένεται
να ανατίθεται ως προς την αξιολόγηση, την ένταξη και την παρακολούθηση
υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, σε ιδιώτη ορκωτό ελεγκτή.
Η επίβλεψη του ορκωτού θα διαρκεί μέχρι την ολοκλήρωση της επένδυσης.
Για
τα επενδυτικά
σχέδια κάτω του ενός (1) εκατ. ευρώ, ο επενδυτής θα έχει τη δυνατότητα να
επιλέξει είτε ορκωτό είτε να απευθυνθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες της περιφέρειας
που ανήκει.
Στην
περίπτωση που επιλέξει τις υπηρεσίες της περιφέρειας, θα υπάρχει ρητή πρόβλεψη
ότι η υπηρεσία θα πρέπει να έχει αξιολογήσει την επενδυτική πρόταση εντός 45
ημερών. Εάν η προθεσμία αυτή παρέλθει, τότε αυτομάτως η
αίτηση θα μεταπίπτει σε ορκωτό, ο
οποίος θα πρέπει να την αξιολογήσει εντός 8 ημερών.
Τα ποσοστά των ενισχύσεων
Εδώ
πρέπει να σημειωθεί πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, σύμφωνα με
τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, τον χάρτη της Ελλάδας για τη
χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων από την 1η Ιανουαρίου 2022 έως τις 31
Δεκεμβρίου 2027 στο πλαίσιο των αναθεωρημένων κατευθυντήριων γραμμών για τις
περιφερειακές ενισχύσεις (“ΚΓΠΕ”).
Οι κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα για την περίοδο
2022-2027 είναι αυξημένες κατά 5-25% συγκριτικά με τα ποσοστά που ισχύουν στην
προηγούμενη περίοδο, με τα νέα ποσοστά να φτάνουν δυνητικά έως 60% για τις
μεγάλες επιχειρήσεις, 70% για τις μεσαίες και 80% για τις μικρές επιχειρήσεις.
Με τις αναθεωρημένες ΚΓΠΕ, που εγκρίθηκαν από την
Επιτροπή στις 19 Απριλίου 2021 και τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2022, η
Ελλάδα έχει αυξημένες δυνατότητες να στηρίξει 12 από τις 13 Περιφέρειες:
Επιλέξιμες για περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις
είναι οι Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου, Κρήτης, Ανατολικής
Μακεδονίας- Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου,
Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου.
Στις συγκεκριμένες Περιφέρειες οι μέγιστες εντάσεις ενίσχυσης καθορίζονται,
ανάλογα με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, μεταξύ 30-50% για τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Όσον αφορά στην Αττική, καθορίζονται ως μέγιστες
εντάσεις ενίσχυσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις
- στον Δυτικό Τομέα Αθηνών το 15%
- στην Ανατολική Αττική, τη Δυτική Αττική και σε
Πειραιά/Νήσους το 25%.
Σε όλες τις ανωτέρω περιοχές, οι μέγιστες εντάσεις
ενίσχυσης αυξάνονται
- κατά 10
εκατοστιαίες μονάδες για επενδύσεις που πραγματοποιούνται από
μεσαίες επιχειρήσεις - και κατά 20
εκατοστιαίες μονάδες για επενδύσεις μικρών επιχειρήσεων, για τις
αρχικές επενδύσεις τους με επιλέξιμες δαπάνες έως 50 εκατ. ευρώ.
Επιπρόσθετα, μόλις τεθεί σε εφαρμογή το Αναπτυξιακό
Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης στο πλαίσιο του Κανονισμού για το Ταμείο Δίκαιης
Μετάβασης, η Ελλάδα θα κοινοποιήσει, όπως έχει τη δυνατότητα, στην Επιτροπή
τροποποίηση του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων με προσαύξηση 10% επί της
μέγιστης έντασης ενίσχυσης για τις μελλοντικές περιοχές Δίκαιης Μετάβασης.