Συναγερμός έχει σημάνει για 70.000 δανειολήπτες. Oι προτάσεις των τραπεζών για τη δυνατότητα στήριξης περίπου 70.000 νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο που εκτιμάται ότι πιέζονται από την άνοδο των επιτοκίων και αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εξυπηρέτηση των δανείων τους, θα βρεθούν στο επίκεντρο της νέας συνάντησης που θα έχει εντός της εβδομάδας ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας με τις διοικήσεις τους.
Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου
Οι προτάσεις θα στηρίζονται στη χαρτογράφηση του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, ήτοι πόσα είναι τα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου και πόσο επιβαρύνονται.
Έπειτα από έξι διαδοχικές αυξήσεις, το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαμορφώνεται πλέον στο 3%, συμπαρασύροντας σε αυτά τα επίπεδα και το euribor τριμήνου, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις η επιβάρυνση στη μηνιαία δόση να ξεπερνά το 35%. Με δεδομένο ότι οι αυξήσεις δεν σταματούν αλλά επίκεινται νέες, έστω χαμηλότερες, τα επιτόκια θα διατηρηθούν σε σχετικά υψηλό επίπεδο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, κάτι που θα προκαλέσει… παρενέργειες στα εισοδήματα, αλλά και στην οικονομία εν γένει.
Η αύξηση του αριθμού των μη εξυπηρετούμενων δανείων προβληματίζει το οικονομικό επιτελείο, που διαμηνύει ωστόσο ότι νέες λύσεις επιδοματικού χαρακτήρα δεν εξετάζονται, καθώς υπάρχουν συγκεκριμένοι περιορισμοί από τον εποπτικό μηχανισμό και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. O υπουργός Οικονομικών διευκρίνισε, σε πρόσφατη παρέμβασή του, ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάποιου είδους βοήθεια στους πολίτες που πλήττονται από την αύξηση των επιτοκίων προκειμένου να πληρώσουν τις οφειλές τους, καθώς, όπως υποστήριξε, «δεν το επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση», προσθέτοντας πως «αν συμβεί κάτι τέτοιο όλα αυτά τα δάνεια θα εγγραφούν ως “κόκκινα” δάνεια στις τράπεζες, με συνέπεια να μην μπορούμε να προχωρήσουμε σε ένα τέτοιο μέτρο». Επιμένει, όμως, σε περαιτέρω στήριξη των τραπεζών και των διαχειριστών δανείων στους δανειολήπτες μέσω ρυθμίσεων που θα τους διευκολύνουν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.
Επιδότηση στη δόση
Βασική προτεραιότητα είναι να προχωρήσει το πρόγραμμα στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών με την επιδότηση του 50% της αύξησης της δόσης που προκλήθηκε από την άνοδο των επιτοκίων, σχέδιο που δεν έχει στεφθεί από επιτυχία, καθώς δεν υπήρξε η προσδοκώμενη ανταπόκριση. Μέχρι στιγμής έχουν πιστοποιηθεί ως δικαιούχοι μόλις 1.500 περίπου νοικοκυριά που θα λάβουν τον Απρίλιο τις πρώτες επιδοτήσεις, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να «τρέξουν» άλλες 27.500 αιτήσεις που βρίσκονται σε διάφορα στάδια.
Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι από αυτές τις αιτήσεις οι 11.000, για τις οποίες έχει γίνει άρση τραπεζικού απορρήτου, θα είναι τελικά επιλέξιμες στη συντριπιτκή τους πλειονότητα. Άλλες 13.000 περιπτώσεις δεν διέθεταν διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ωστόσο, οι τράπεζες έχουν ήδη ξεκινήσει να επικοινωνούν τηλεφωνικά με τους πελάτες τους ώστε να τους βοηθήσουν να οριστικοποιήσουν τις αιτήσεις τους και να ωφεληθούν από την επιδότηση της αύξησης που προκύπτει από την άνοδο των επιτοκίων. Δεν αποκλείεται, πάντως, εφόσον διαπιστωθεί ότι το πρόγραμμα δεν προχωράει, να υπάρξει μια μικρή διεύρυνση των κριτηρίων ευαλωτότητας, προκειμένου να ενταχθούν δανειολήπτες που αποκλείονται από αυτή τη δυνατότητα.
Ο υπουργός Οικονομικών, στη συνάντηση που θα έχει με τους τραπεζίτες, θα ζητήσει περισσότερες ρυθμίσεις για την περαιτέρω προστασία των ευάλωτων και άλλων ομάδων δανειοληπτών. Άλλωστε, ο Χρήστος Σταϊκούρας, στις επαφές που έχει με το τραπεζικό σύστημα αλλά και με ενδιάμεσους διαχειριστές, καθώς και σε δημόσιες τοποθετήσεις του, ζητά πλέον «να επαναξιολογήσουν τις ρυθμίσεις στις οποίες έχουν καταλήξει οι πολίτες», καθώς «δεν είναι στην ίδια κατάσταση όπως πριν από δύο ή τρία χρόνια και πολλοί πολίτες δυσκολεύονται να τις τηρήσουν». Πρόσφατα, μιλώντας σε συνέδριο, υπογράμμισε πως «είναι ευθύνη των διαχειριστών των δανείων να σκύψουν πάνω στο πρόβλημα και να δώσουν λύσεις».
Ο ίδιος, μάλιστα, ζήτησε περισσότερη εμπλοκή του τραπεζικού συστήματος, καθώς, όπως υπογράμμισε, «οι πολίτες δεν γνωρίζουν πού να απευθυνθούν, ενώ αντίθετα μέχρι σήμερα έχουν μάθει να απευθύνονται στις τράπεζες». Οι servicers, από την πλευρά τους, υπογραμμίζουν ότι μέχρι στιγμής έχουν ρυθμίσει δάνεια 35 δισ. ευρώ, ενώ για το πρώτο εξάμηνο του 2023 ο στόχος είναι να ρυθμιστούν δάνεια πάνω από 3 δισ. ευρώ.