Αυξάνεται το πρόστιμο για αγορές άνω των 500 ευρώ με μετρητά, όπως προκύπτει από το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής» που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση.
Τα πρόστιμα για αγορές άνω των 500 ευρώ με μετρητά, που είναι σήμερα 100 ευρώ, αυξάνονται στο διπλάσιο της αξίας της συναλλαγής, σημειώνεται μεταξύ άλλων στο νομοσχέδιο. Επίσης επισημαίνεται πως οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται αποκλειστικά με χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής. Συμβόλαια που αναφέρουν μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά θα είναι άκυρα.
Τι άλλο αναφέρει το νομοσχέδιο
Επίσης το νομοσχέδιο αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
Άρθρο 29. Έκπτωση δαπανών ανακαίνισης κτιρίων – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 39Β Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
Η παρ. 1 του άρθρου 39Β του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167), περί δαπανών για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων: α) τροποποιείται ώστε η κατανομή της συνολικής δαπάνης για την αναβάθμιση κτιρίων που μειώνει τον φόρο εισοδήματος του φυσικού προσώπου να κατανέμεται σε πέντε (5) και όχι τέσσερα (4) έτη, β) μετά τη φράση «πραγματοποιηθούν για» προστίθεται η φράση «την αγορά αγαθών και», γ) αφαιρείται ο προσδιορισμός ποσοστού επί του ύψους των δαπανών, και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Οι δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε (5) ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις δεκαέξι χιλιάδες (16.000) ευρώ.».
Με το άρθρο 30, ορίζεται ότι με την προτεινόμενη κατάργηση επιλύονται ερμηνευτικά προβλήματα που έχουν ανακύψει σχετικά με την επιστροφή του φόρου μεταβίβασης ακινήτου σε περίπτωση ματαίωσης της υπογραφής του μεταβιβαστικού συμβολαίου, εντός έτους από την υποβολή της δήλωσης, καθώς η διάταξη της παρ. 1 και της περ. Α) της παρ. 6 του άρθρου 16 του α.ν. 1521/1950 (Α’ 245) «περί φόρου μεταβιβάσεως ακινήτων», ο οποίος κυρώθηκε με τον ν. 1587/1950 (Α’ 294), ως ειδικότερη του άρθρου 42 του ν. 4987/2022 (Α’ 206, «Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας», (Κ.Φ.Δ.)), κατισχύει αυτού.
Άρθρο 30. Επιστροφή καταβληθέντος φόρου μεταβίβασης ακινήτου σε περίπτωση ματαίωσης του συμβολαίου – Τροποποίηση άρθρου 16 άρθρου πρώτου ν. 1521/1950
Στο άρθρο 16 του άρθρου πρώτου του ν. 1587/1950 (Α’ 294), περί επιστροφής φόρου, επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές:
1. Η παρ. 1, περί ματαίωσης συμβολαίου, καταργείται.
2. Η παρ. 6 αντικαθίσταται ως εξής:
«6. Για την επιστροφή του φόρου των παρ. 1 έως 5 απαιτείται αίτηση του δικαιούχου προς τον αρμόδιο, για τον φόρο μεταβίβασης, Προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας, η οποία υποβάλλεται σε εκατόν είκοσι (120) ημέρες από την ημέρα:
α) της ατονίας ή εξόδου της αίρεσης,
β) της ενέργειας της εξώνησης,
γ) της ακύρωσης του συμβολαίου, και
δ) της συμπλήρωσης της προθεσμίας της παρ. 5.
Μετά την πάροδο των προθεσμιών αυτών, παραγράφεται το δικαίωμα προς επιστροφή του φόρου που έχει καταβληθεί.».
Με το άρθρο 31, αντιμετωπίζεται το ζήτημα του ακατάσχετου των ποσών που κατατίθενται στον ειδικό επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό των συμβολαιογράφων.
Άρθρο 31. Δημιουργία ειδικού ακατάσχετου λογαριασμού προς απόδοση στο Δημόσιο και τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ποσών εκ του νόμου παρακρατούμενων
1. Το ποσό που παρακρατείται από τον συμβολαιογράφο για να αποδοθεί κατά την εφαρμογή των άρθρων 12 και 54Α του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4987/2022, Α’ 206), περί αποδεικτικού ενημερότητας και υποχρεώσεων τρίτων για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, αντίστοιχα, καθώς και των άρθρων 23 έως 30 του ν. 4611/2019 (Α’ 73), περί αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, είναι ακατάσχετα, δεν εμπίπτουν στην πτωχευτική περιουσία, δεν υπόκεινται στις δεσμεύσεις που επιβάλλουν το Δημόσιο και ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης για τη διασφάλιση των συμφερόντων τους και κατατίθενται σε ειδικό ακατάσχετο επαγγελματικό τραπεζικό λογαριασμό του συμβολαιογράφου.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Δικαιοσύνης καθορίζονται οι όροι της τήρησης των ειδικών ακατάσχετων επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών των συμβολαιογράφων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Με το άρθρο 32, η ανάλυση συνεπειών ρύθμισης αναφέρει ότι η αξιολογούμενη διάταξη αποτελεί μέρος της υλοποίησης των αντίστοιχων έργων δημιουργίας ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων που προβλέπονται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 (Β’ 2894/5.7.2021) με τίτλο Μητρώο/Βάση Δεδομένων στοιχείων των ακινήτων και αξιών και Ολοκληρωμένο Γεωπληροφοριακό Σύστημα Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων (CAMA). Το Μητρώο/Βάση Δεδομένων στοιχείων των ακινήτων και αξιών θα συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές καθώς και ανοιχτά δεδομένα, με σκοπό να συμβάλει στον προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών ακινήτων.
Άρθρο 32. Σύσταση και τήρηση Βάσης Δεδομένων στοιχείων ακινήτων και αξιών
1. Στην οργανική μονάδα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που είναι αρμόδια για την εκτίμηση και τον προσδιορισμό των αξιών ακινήτων συστήνεται και τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή, Βάση Δεδομένων στοιχείων ακινήτων και αξιών (Μητρώο Ακινήτων), το οποίο σχεδιάζεται, υλοποιείται και υποστηρίζεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ.) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το εν λόγω πληροφοριακό σύστημα συγκεντρώνει, αναφέρει και επεξεργάζεται όλα τα πρόσφορα στοιχεία που διαμορφώνουν και επηρεάζουν την αξία των ακινήτων και φιλοξενείται στην κεντρική γεωχωρική υποδομή της Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ..
2. Στο Μητρώο Ακινήτων συμπεριλαμβάνονται και τηρούνται στοιχεία του Μητρώου Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων του άρθρου 79 του ν. 4484/2017 (Α’ 110), της βάσης δεδομένων «Τράπεζα Αξιών Ακινήτων» που δημιουργήθηκε μέσω του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος «Ψηφιακές Υπηρεσίες Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων – Ψ.Υ.ΔΗ.ΠΕ.Ε.Κ.» του άρθρου 127 του ν. 4549/2018 (Α’ 105), καθώς και όλων των πρόσφορων πηγών δεδομένων ακινήτων από φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης και της τυχόν άμεσης ή έμμεσης γεωχωρικής αναφοράς, συλλέγονται χωρίς αναφορά σε προσωπικά στοιχεία φυσικών, νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, τηρουμένων του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 (ΓΚΠΔ, Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, L 119) και του ν. 4624/2019 (Α’ 137).
3. Για τον εμπλουτισμό του Μητρώου Ακινήτων με στοιχεία που παρέχονται από τους φορείς της παρ. 2, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και οι ανωτέρω φορείς μπορούν να συνάπτουν μνημόνιο συνεργασίας, στο οποίο καθορίζονται οι πηγές και το είδος των στοιχείων που συλλέγονται, προσδιορίζεται και εξειδικεύεται ο τρόπος διαβίβασής τους και ρυθμίζεται κάθε άλλο συναφές ζήτημα.
Με το άρθρο 33, ορίζεται ότι το Ολοκληρωμένο Γεωπληροφοριακό Σύστημα Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων της αξιολογούμενης διάταξης έχει ως στόχο τη μαζική εκτίμηση αξίας ακινήτων, δημόσιων και ιδιωτικών, κατά τρόπο ομοιόμορφο, αξιόπιστο, θεσμικά κατοχυρωμένο και αυτοματοποιημένο ενώ παράλληλα τηρεί ιστορικά στοιχεία για τις εν λόγω εκτιμήσεις και παράγει σχετικά στατιστικά στοιχεία. Το εν λόγω σύστημα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης ψηφιακής εποχής, και στις υποχρεώσεις της Πολιτείας για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, και θέτει μια πιο αντικειμενική, αυτοματοποιημένη και αξιόπιστη μέθοδο υπολογισμού της αξίας των ακινήτων.
Άρθρο 33. Σύσταση και τήρηση Ολοκληρωμένου Γεωπληροφοριακού Συστήματος Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων
Στην οργανική μονάδα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που είναι αρμόδια για την εκτίμηση και τον προσδιορισμό των αξιών ακινήτων συστήνεται και τηρείται Ολοκληρωμένο Γεωπληροφοριακό Σύστημα Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων (στο εξής ΟΓΣ-ΰΑΜΑ), το οποίο σχεδιάζεται, υλοποιείται και υποστηρίζεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το σύστημα του πρώτου εδαφίου λειτουργεί ως ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα κεντρικής γεωχωρικής υποδομής, στο οποίο πραγματοποιείται συγκεντρωτικά μαζική εκτίμηση αξίας ακινήτων, βάσει των στοιχείων του Μητρώου Ακινήτων του άρθρου 34 και με την αξιοποίηση κατάλληλων αλγορίθμων, για την ομοιόμορφη και αυτοματοποιημένη εκτίμηση της αξίας κάθε ακινήτου, ευθυγραμμισμένης με την τρέχουσα εικόνα της αγοράς ακινήτων, την τήρηση ιστορικότητας για τις εν λόγω εκτιμήσεις και την παραγωγή σχετικών στατιστικών στοιχείων.