Η Κομισιόν πρότεινε σήμερα, σε ειδική ανακοίνωση, συγκεκριμένα μέτρα για την περαιτέρω ψηφιοποίηση του συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη. Στην ανακοίνωση καθορίζονται δράσεις για να καταστεί η πρόσβαση στις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης ταχύτερη και απλούστερη σε διασυνοριακό επίπεδο, με την πλήρη αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Έτσι θα βελτιωθούν οι ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των εθνικών φορέων κοινωνικής ασφάλισης και θα επιταχυνθούν η αναγνώριση και η χορήγηση επιλέξιμων παροχών σε διασυνοριακό επίπεδο. Ως εκ τούτου, θα είναι ευκολότερο για τους Ευρωπαίους να ζουν, να εργάζονται και να ταξιδεύουν στο εξωτερικό, για τις επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται σε άλλες χώρες της ΕΕ και για τις εθνικές διοικήσεις να συντονίζουν την κοινωνική ασφάλιση σε διασυνοριακό επίπεδο.
Παρά τις προηγούμενες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της διασυνοριακής ροής πληροφοριών κοινωνικής ασφάλισης, οι εθνικοί φορείς, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και οι επιθεωρήσεις εργασίας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση και την ανταλλαγή στοιχείων, λόγω ανεπαρκούς διαλειτουργικότητας μεταξύ των εθνικών συστημάτων. Προκύπτουν επίσης δαπάνες, για παράδειγμα, κατά την έκδοση και επαλήθευση των αποδεικτικών των δικαιωμάτων.
Η σημερινή ανακοίνωση καταγράφει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής όσον αφορά την ψηφιοποίηση του συντονισμού της κοινωνικής ασφάλισης, παρουσιάζει τις εν εξελίξει πρωτοβουλίες στον τομέα αυτό και προτείνει μελλοντικές δράσεις για την πλήρη αξιοποίηση των οφελών που μπορεί να προσφέρει η ψηφιοποίηση.
Βασικά προτεινόμενα μέτρα
Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη:
– να επιταχύνουν την εθνική εφαρμογή της ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση (EESSI), ώστε να είναι πλήρως λειτουργική έως το τέλος του 2024 σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η EESSI ψηφιοποιεί τις ανταλλαγές μεταξύ των εθνικών φορέων κοινωνικής ασφάλισης ώστε να μην απαιτούνται πλέον οι έντυπες, χρονοβόρες και επαχθείς διαδικασίες
– να παράσχουν περισσότερες διαδικασίες συντονισμού της κοινωνικής ασφάλισης πλήρως ηλεκτρονικά, ώστε να διευκολυνθεί ακόμη περισσότερο η μετακίνηση και η εργασία των πολιτών στο εξωτερικό και να διασφαλιστεί η ταχεία πρόσβαση στις επιλέξιμες παροχές τους. Τα κράτη μέλη μπορούν να αξιοποιήσουν τον κανονισμό για την ενιαία ψηφιακή πύλη, ο οποίος προβλέπει την πλήρως ηλεκτρονική διεκπεραίωση ορισμένων σημαντικών διοικητικών διαδικασιών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις το αργότερο έως τις 12 Δεκεμβρίου 2023
– να συμμετάσχουν πλήρως στις πιλοτικές δραστηριότητες του ευρωπαϊκού διαβατηρίου κοινωνικής ασφάλισης (ESSPASS), οι οποίες διερευνούν τρόπους για την απλούστευση της έκδοσης και επαλήθευσης των αποδεικτικών των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης των πολιτών σε διασυνοριακό επίπεδο·
– να εργαστούν για την καθιέρωση πορτοφολιών ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ (EUDI), τα οποία θα επιτρέπουν στους πολίτες της ΕΕ να έχουν στη διάθεσή τους ψηφιακές εκδόσεις των αποδεικτικών των δικαιωμάτων τους, όπως η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ), διευκολύνοντας έτσι την άμεση επαλήθευση των εν λόγω αποδεικτικών από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, τις επιθεωρήσεις εργασίας και τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.
«Οι κανόνες της ΕΕ διασφαλίζουν ότι οι πολίτες δεν χάνουν τις επιλέξιμες παροχές τους κοινωνικής ασφάλισης και ότι οι επιχειρήσεις μπορούν εύκολα να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα σε άλλες χώρες. Η ψηφιοποίηση καθιστά την εφαρμογή αυτών των κανόνων ευκολότερη για τους πολίτες, μειώνοντας παράλληλα τον φόρτο για τις επιχειρήσεις και τις διοικήσεις», αναφέρει ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις.
Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων Νίκολας Σμιτ σημειώνει ότι «η σημερινή ανακοίνωση συμβάλλει στην απλούστευση της ζωής τους διευκολύνοντας τις αλληλεπιδράσεις τους με τις εθνικές αρχές και παρέχοντάς τους ταχύτερη πρόσβαση στις επιλέξιμες κοινωνικές παροχές τους από το εξωτερικό, όπως συντάξεις ή υγειονομική περίθαλψη. Παράλληλα, θα υπάρξει πραγματικό όφελος για όλους, αφού θα επιτευχθεί τεράστια εξοικονόμηση κόστους και χρόνου για τις επιχειρήσεις, τις εθνικές αρχές και τις επιθεωρήσεις εργασίας. Έχουμε θεσπίσει τα μέσα· βασιζόμαστε τώρα στα κράτη μέλη για την ορθή αξιοποίησή τους, ώστε να επιτευχθεί η μείωση του διοικητικού φόρτου».
Η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη της ΕΕ στην υλοποίηση αυτών των δράσεων παρέχοντας τεχνική βοήθεια, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, και διαθέτοντας ενωσιακή χρηματοδότηση, για παράδειγμα μέσω του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη», του προγράμματος InvestEU, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας θα διαδραματίσει επίσης ενεργό ρόλο συγκεντρώνοντας παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών και διευκολύνοντας τις τακτικές ανταλλαγές μεταξύ των εθνικών αρχών.
Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν την προσέγγιση που προτείνεται στην παρούσα ανακοίνωση και καλεί τα κράτη μέλη και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεργαστούν για την υλοποίηση των δράσεών της. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει και θα παρακολουθεί την εφαρμογή της εν λόγω ανακοίνωσης σε ετήσιες συνεδριάσεις με εθνικούς εκπροσώπους.