«Λίφτινγκ» στον συνδικαλιστικό νόμο – Οι 5 παρεμβάσεις

Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους, ο υπουργός Εργασίας σχεδιάζει να θεσμοθετήσει τη δημιουργία μητρώου συνδικαλιστικών οργανώσεων τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους εργοδότες, αλλά και να εφαρμόσει ηλεκτρονική ψηφοφορία, ακόμη και εξ αποστάσεως, τόσο για οργανωτικά ζητήματα των συνδικαλιστικών οργανώσεων όσο και για την προκήρυξη απεργίας. Παράλληλα, θα προωθηθεί η δημιουργία εθνικού μητρώου για την καταγραφή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, θα εξεταστεί η συμμετοχή των εργαζομένων στα κέρδη των επιχειρήσεων και θα τροποποιηθεί το καθεστώς αναγγελίας των όρων που περιλαμβάνουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις.

Στις προγραμματικές δηλώσεις, ο Γ. Βρούτσης τάχθηκε υπέρ της στήριξης «του υγιούς και ακηδεμόνευτου συνδικαλισμού» που «συνιστά βασική αντηρίδα της Δημοκρατίας», όπως χαρακτηριστικά είπε. Αιτία της ριζικής αλλαγής στα συνδικάτα είναι τα δυσάρεστα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο τελευταίο συνέδριο της ΓΣΕΕ, τα οποία, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, «δεν τιμούν τον θεσμό».

Στόχος της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας είναι ο μετασχηματισμός του συνδικαλιστικού νόμου να συντελεστεί σε δύο επίπεδα:

-Το πρώτο αφορά τη δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου για συνδικαλιστικές οργανώσεις και συνδικαλιστικά στελέχη, «με στόχο την αποτύπωση και την αντιμετώπιση του οργανωτικού κατακερματισμού του συνδικαλισμού». Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει μητρώο σε κάθε συνδικαλιστική οργάνωση με τον ακριβή αριθμό των μελών της και άρα θα υπάρχει διαφάνεια στη συμμετοχή των συνδικαλιστών σε όλες τις αποφάσεις που λαμβάνει ένα σωματείο ή μια οργάνωση. Η καταγραφή των συνδικαλιστικών μελών θα ισχύει τόσο για τις οργανώσεις των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών.

Το ανατρεπτικό αυτό εγχείρημα συναντά αρκετά προβλήματα, καθώς θα πρέπει να θεσμοθετηθούν όροι και προϋποθέσεις διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων όσων συμμετέχουν στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Ελλοχεύει ο κίνδυνος πολλοί εργαζόμενοι να αποχωρήσουν από τα σωματεία τους, φοβούμενοι αλλαγές στο εργασιακό τους καθεστώς ή ακόμη και απόλυση.

Υπενθυμίζεται ότι στο τελευταίο συνέδριο της ΓΣΕΕ, το οποίο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε και διορίστηκε προσωρινή διοίκηση για πρώτη φορά μετά το 1985, υπήρξαν αλληλοκατηγορίες μεταξύ των συνδικαλιστών για «νοθεία» στις εκλογές των αντιπροσώπων. Οι εκπρόσωποι των συνδικαλιστών παρατάξεων κατηγορούσαν ο ένας τον άλλον ότι τα αποτελέσματα των εκλογών στα πρωτοβάθμια σωματεία είχαν αλλοιωθεί με την προσθήκη ψήφων από συνδικαλιστές που δεν ανήκαν στα συγκεκριμένα σωματεία. Στον απόηχο του απόλυτου αδιεξόδου, οι προτάσεις για ψηφιακή καταγραφή των συνδικαλιστών και δημιουργία ενιαίου μητρώου συνδικάτων, υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένες προϋποθέσεις, φαίνεται πως δεν συναντούν κατ’ αρχάς ισχυρές αντιστάσεις, τουλάχιστον σε ορισμένες κορυφαίες συνδικαλιστικές παρατάξεις.

Η ψηφιακή καταγραφή των συνδικαλιστών και η δημιουργία μητρώου έχει συζητηθεί πολλάκις στο παρελθόν. Σύμφωνα με συνδικαλιστικούς κύκλους, το συνδικαλιστικό βιβλιάριο προβλέπεται και στον αρχικό νόμο του 1982, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Μια ηλεκτρονική εκδοχή του συνδικαλιστικού βιβλιαρίου θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι του κοινωνικού διαλόγου.

-Το δεύτερο αφορά την καθιέρωση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, εξ αποστάσεως, για την επιλογή των συνδικαλιστικών εκπροσώπων σε ένα σωματείο ή οργάνωση, αλλά και για την προκήρυξη απεργίας «για την ανεμπόδιστη καθολική συμμετοχή και άσκηση του σχετικού δικαιώματος», όπως υποστηρίζει ο Γ. Βρούτσης.

Η αλλαγή της νομοθεσίας θα πρέπει να διασφαλίζει το απόρρητο της ψήφου των προσωπικών στοιχείων, αλλά και τη διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας ψηφοφορίας. Μια αρχική προσέγγιση του θέματος οδηγεί ειδικούς εργατολόγους στο συμπέρασμα πως η διαδικασία ηλεκτρονικής ψηφοφορίας θα μπορούσε ίσως να προωθηθεί κυρίως για στα πρωτοβάθμια σωματεία και ενώσεις, για τα οποία πρόσφατα άλλαξε το καθεστώς της απαρτίας, ως προϋπόθεση για τη λήψη απόφασης απεργίας. Υπενθυμίζεται πως με διάταξη του 2018 απαιτείται πλέον παρουσία του 50 1% των οικονομικά ενεργών μελών της πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης στη γενική συνέλευση, ώστε να τεκμαίρεται απαρτία και να ληφθεί έγκυρη απόφαση για απεργία.

Παράλληλα, προωθούνται από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας οι εξής παρεμβάσεις:

-Δημιουργία Εθνικού Μητρώου Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, όπου θα αναρτώνται όλες οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (επιχειρησιακές, κλαδικές και διαιτητικές αποφάσεις) και θα έχει πρόσβαση σε αυτές το σύνολο των εργαζομένων και εργοδοτών της χώρας.

-Αλλαγή του τρόπου αναγγελίας όσων έχουν συμφωνηθεί μεταξύ του εργοδότη και του επιχειρησιακού σωματείου στους εργαζόμενους. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα δοθεί η δυνατότητα στον εργοδότη να δημιουργήσει τον δικό του ιστότοπο, όπου θα αναρτάται η συμφωνία των δύο μερών. Με αυτό τον τρόπο δεν θα είναι απαραίτητο να υπάρχει πίνακας ανακοινώσεων.

-Το υπουργείο Εργασίας θα εξετάσει τη δυνατότητα συμμετοχής των εργαζομένων στα διανεμόμενα κέρδη των επιχειρήσεων. Η συγκεκριμένη συμμετοχή, εφόσον καταστεί εφικτή, θα φορολογείται με 10% και δεν θα επιβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές στα ποσά που θα λαμβάνει ο εργαζόμενος.