Της Εύης Κατσώλη
Έντονες αντιδράσεις «πυροδοτεί» η επικείμενη κατάργηση του ειδικού φορολογικού καθεστώτος από 1η Ιανουαρίου 2018 για 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων.
Βάσει του σχεδιασμού, από τη νέα χρονιά οι συντελεστές ΦΠΑθα αυξηθούν από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17%, στο 6%, στο 13% και στο 24% και μεταξύ των 32 νησιών συμπεριλαμβάνονται η Χίος, η Λέσβος, η Σάμος, η Λέρος, η Λήμνος, η Κως κ.α.
Πρόκειται για το δεύτερο «κύμα» νησιών όπου θα καταργηθεί το ειδικό φορολογικό καθεστώς, καθώς στην πρώτη «δέσμη» είχαν συμπεριληφθεί πριν από λίγο καιρό η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος, η Σκιάθος, η Ρόδος, η Νάξος κ.α.
Τα πιο… απομακρυσμένα νησιά, με βάση διάταξη που ψηφίστηκε στο τέλος του 2016, «εξαιρέθηκαν» για έναν χρόνο από το «μνημονιακό» μέτρο και συγκεκριμένα μέχρι τις 31/12/2017, αλλά όπως όλα δείχνουν και αν δεν υπάρξουν άλλες εξελίξεις, η «περίοδος χάριτος» θα λήξει από 1η Ιανουαρίου 2018.
Η κυβέρνηση πάντως, αναμένεται να θέσει το θέμα της διατήρησης του καθεστώτος των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, ώστε να διερευνήσει και τις διαθέσεις τους και αν υπάρχει περιθώριο μη εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου.
ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
Καταρχάς μιλούν για τεράστιο πλήγμα στον τουρισμό, καθώς η «βαριά βιομηχανία» θα χάσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα σε σύγκριση με άλλες χώρες του εξωτερικού, πολλά νησιά των οποίων εξαιρούνται εντελώς από την επιβολή ΦΠΑ.
Έντονη είναι η ανησυχία και στις επιχειρήσεις- όχι μόνο τις τουριστικές, αλλά και εισαγωγικές και εξαγωγικές κ.α.- επειδή θα πρόκειται για ένα ασυνήθιστα βαρύ «φορτίο» που θα επιφέρει κραδασμούς στη λειτουργία τους, με αποτέλεσμα πολλές εξ αυτών να οδηγηθούν στην οικονομική καχεξία αλλά και άλλες είτε να υποχρεωθούν σε λουκέτο ή και να φύγουν από τα εν λόγω νησιά μεταφέροντας την έδρα τους ή τη δραστηριότητά τους στην ηπειρωτική χώρα ή ακόμη και στο εξωτερικό. Πράγμα που σημαίνει όχι απλώς διατάραξη του οικονομικού και επιχειρηματικού οικοσυστήματος των νησιών, αλλά και πλήγμα για το σύνολο της εθνικής οικονομίας.
Οι περισσότεροι τοπικοί φορείς επισημαίνουν πως το όποιο δημοσιονομικό όφελος από το συγκεκριμένο μέτρο είναι ελάχιστο, σχεδόν μηδαμινό και θεωρούν ρίσκο να αποδυναμώνεται η οικονομία των περιοχών που βρίσκονται στα ελληνικά σύνορα, κάνοντας λόγο για ανυπολόγιστες συνέπειες.
Επισημαίνουν δε, πως το μέτρο αυτό «καταδικάζει τη νησιωτικότητα», πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχει κάποιο άλλο αντισταθμιστικό που θα συμβάλλει έστω στην άμβλυνση των όποιων παρενεργειών από την κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ.
Τονίζουν ότι το ειδικό φορολογικό καθεστώς προβλέφθηκε από την ελληνική Πολιτεία με σκοπό να αντισταθμίσει ως έναν βαθμό τις δυσκολίες στην καθημερινότητα των κατοίκων των απομακρυσμένων νησιών και το ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτά.
«Δεν αποτελεί προνόμιο, αλλά ανάγκη» λένε χαρακτηριστικά δήμαρχοι των νησιών και η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, μιλώντας στο enikonomia.gr.
Χριστιάνα Καλογήρου:Υποχρέωση της Πολιτείας η διατήρηση του ΦΠΑ ως έχει
Η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου υποστηρίζει στο enikonomia.gr ότι «θα πρέπει να παραμείνει ως έχει το θέμα του ΦΠΑ καθώς είναι υποχρέωση της Πολιτείας. Πρόκειται για μέτρο άρσης των ανισοτήτων που δημιουργεί η νησιωτικότητα και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν όσοι διαμένουν, εργάζονται ή έχουν επιχειρήσεις στα νησιά. Πρόκειται άλλωστε, για ένα μέτρο χαμηλού δημοσιονομικού οφέλους που θα μπορούσε να αντικατασταθεί με οτιδήποτε άλλο προκειμένου να έρθουν τα προσδοκώμενα έσοδα στα δημόσια Ταμεία, χωρίς να πληγούν τα νησιά. Συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα τα καταφέρουμε. Μέχρι σήμερα διαπιστώνουμε θετική προσέγγιση στις θέσεις μας από πολλά κυβερνητικά στελέχη».
Μανώλης Βουρνούς: Δεν διαμαρτυρόμαστε επειδή είμαστε «κακομαθημένα παιδιά»
«Η βασική μας θέση είναι πως, το ισχύον φορολογικό καθεστώς δεν αποτελεί προνόμιο, αλλά ένα αντισταθμιστικό μέτρο για τα προβλήματα της «νησιωτικότητας». Το ισχύον καθεστώς έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διαμόρφωση της οικονομίας των νησιών εδώ και 30 χρόνια. Δεν είμαστε «κακομαθημένα παιδιά» που διαμαρτυρόμαστε επειδή δεν θέλουν να τους πάρουν κάτι. Καταρχάς, το πλήγμα για τον τουρισμό θα είναι τεράστιο, καθώς χάνεται ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Θα καταστούν επίσης, μη ελκυστικές οι οικονομίες των νησιών όχι μόνο για επενδύσεις, αλλά και για τους επισκέπτες, με αποτέλεσμα αφενός να αποδυναμωθούν τοπικές εταιρίες και πολλές εξ αυτών να αποχωρήσουν από τη Χίο και τ’ άλλα νησιά και αφετέρου θα υπάρξει άμεση μείωση της τουριστικής κίνησης, της ήδη μειωμένης. Η «ζυγαριά» είναι αρνητική για το οικοσύστημα που έχει δημιουργηθεί στα νησιά. Πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχουν άλλα αντισταθμιστικά μέτρα. Για παράδειγμα, στην Ισπανία υπάρχει 50% επιδότηση στις αερομεταφορές για τους μόνιμους κατοίκους νησιών της» τονίζει από την πλευρά του ο δήμαρχος Χίου, Μανώλης Βουρνούς.
Σπύρος Γαληνός: Τα νησιά πρέπει να στηριχθούν
Αντίθετος στην κατάργηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ δηλώνει και ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός,κάνοντας λόγο για πλήγμα της ανταγωνιστικότητας.
“Τα νησιά πρέπει να στηριχθούν και το μέτρο του μειωμένου ΦΠΑ είναι ένα δείγμα ενδιαφέροντος και στήριξής τους, γι’ αυτό και πρέπει να διατηρηθεί το ισχύον καθεστώς. Είμαι αισιόδοξος ότι θα γίνει τελικά γιατί τα επιχειρήματά μας είναι ισχυρά”. Ο ίδιος προσθέτει ότι “ναι μεν είναι μνημονιακή υποχρέωση, όμως, είμαι ρομαντικός πως εξακολουθούμε να διοικούμε τον τόπο μας”. Μάλιστα, αστειευόμενος, τόνισε ότι “αν βρείτε κάποιον που να συμφωνεί με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, τον φιλοξενώ και του κάνω όλα τα έξοδα και ας πληρώσει εκείνος μόνο τον ΦΠΑ”.
Μιχάλης Αγγελόπουλος: Απαράδεκτη επιβάρυνση και αντιδεοντολογικό μέτρο
Για απαράδεκτη επιβάρυνση κάνει λόγο και ο δήμαρχος Σάμου,Μιχάλης Αγγελόπουλος, προσθέτοντας πως είναι και «μέτρο αντιδεοντολογικό», ενώ μιλάει και για το κείμενο αναφοράς που εστάλη προς την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θέτοντας αναλυτικά τα επιχειρήματα των φορέων σχετικά με τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να αλλάξει το φορολογικό καθεστώς.
Τι ισχύει στο εξωτερικό
Οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες που αφορούν στον ΦΠΑ στα νησιά της Ε.Ε. είναι οι ακόλουθες:
Στην Ισπανία και συγκεκριμένα τα Κανάρια Νησιά εξαιρούνται από την επιβολή ΦΠΑ, στη Γερμανία η νήσος Χέλγκολαντ εξαιρείται της εφαρμογής ΦΠΑ, το ίδιο και τα νησιά Άλαντ της Φινλανδίας.
Ειδικοί συντελεστές για καθορισμένη ομάδα προϊόντων και υπηρεσιών εφαρμόζονται για την Κορσική και τα υπερπόντια νησιά της Γαλλίας (Κορσική: Συντελεστές από 0,90% έως 13% που αφορά στα προϊόντα πετρελαίου, Υπερπόντια νησιά: Συντελεστές από 1,05% έως 8,5%).
Στην Πορτογαλία μειωμένοι συντελεστές ισχύουν σε Αζόρες (5%,10%,18%) και στη Μαδέρα (5%,12%,22%).
Η Ελλάδα έχει τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ από όλες τις τουριστικές ανταγωνίστριες χώρες, με εξαίρεση την Κροατία (24% έναντι 25%), βάσει στοιχείων της Κομισιόντου 2016.
