Το ενδιαφέρον των ιδιωτών για την εξαγορά των 90.000 καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου είναι χαμηλό έως και ανύπαρκτο.
Συγκεκριμένα, μέσα σε περίπου ένα τρίμηνο από την έναρξη της σχετικής ρύθμισης υπεβλήθησαν 4.000 αιτήσεις στην ψηφιακή πλατφόρμα και μόνο για τις 100 από αυτές προχώρησαν οι διαδικασίες.
Επίσης επισημαίνεται πως το χαμηλό ενδιαφέρον των παραπάνω έγκειται στο ότι:
- οι διατυπώσεις είναι πολύπλοκες
- τα απαιτούμενα παραστατικά είναι πολλά
- και κυρίως ο επαρκής χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι δικαιούχοι για να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι εισπράξεις του Δημοσίου από την εξαγορά των καταπατημένων να μην υπερβαίνουν τα 10 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμά πως ο ρυθμός υποβολής αιτήσεων θα επιταχυνθεί όσο πλησιάζουν οι καταληκτικές ημερομηνίες (η 30η Σεπτεμβρίου και η 31η Οκτωβρίου τρέχοντος έτους, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκονται οι προς εξαγορά εκτάσεις).
Υπενθυμίζεται πως οι ενδιαφερόμενοι-δικαιούχοι, για να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα, θα πρέπει να πληρώσουν παράβολο ύψους 300 ευρώ. Το ποσό αυτό είτε θα συμψηφιστεί με το τίμημα εξαγοράς είτε θα επιστραφεί αν η αίτηση απορριφθεί.
Τα δικαιολογητικά
Οι πολίτες που επιθυμούν να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας στις καταπατημένες εκτάσεις θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση εξαγοράς, η οποία θα να συνοδεύεται από τα παρακάτω δικαιολογητικά:
- Τοπογραφικό διάγραμμα.
- Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες ή του 1982 ανάλογα με την περίπτωση.
- Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου ή γηπέδου.
- Βεβαίωση όρων δόμησης.
- Οικοδομική άδεια εφόσον αυτή υπάρχει.
- Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος.
- Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών.
Για την επιτάχυνση των διαδικασιών καταργήθηκαν όροι και δικαιολογητικά και δόθηκε πίστωση χρόνου για την κάλυψη ελλείψεων στα παραστατικά.
Για παράδειγμα, δεν απαιτείται η ύπαρξη κτίσματος για την υποβολή της αίτησης και η προσκόμιση αεροφωτογραφιών, ενώ δόθηκε περιθώριο 10 ημερών για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά.
Μετά την υποβολή της αίτησης και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών, εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα.
Στο πιστοποιητικό αποδοχής περιλαμβάνονται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.
Προϋποθέσεις
Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, εξαγορά ακινήτων του Δημοσίου μπορεί να γίνει εφόσον ο ιδιώτης έχει στην κατοχή του το ακίνητο τουλάχιστον για 30 χρόνια ή αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992.
Επίσης με κατοχή τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση – π.χ βιοτεχνία – του ιδιώτη) πριν από το 1982. Ο ιδιώτης μπορεί να αποκτήσει τίτλους ιδιοκτησίας μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου). Προβλέπονται όμως και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (π.χ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο, ενώ μπορούν να εξαγοράσουν και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) σε εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους.
Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου μετά των κτισμάτων του και εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσόν τα 100 ευρώ μηνιαίως.
Εκπτώσεις
- Για κατοχή άνω των 30 ή 40 ετών το τίμημα μειώνεται κατά 1% το χρόνο. Για παράδειγμα, για 90 χρόνια κατοχή η έκπτωση ανέρχεται σε 50%.
- Εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία 80% και άνω, ή και εάν είναι πρόσωπο που φιλοξενεί περισσότερο από ένα έτος ή επιβαρύνεται φορολογικά από πρόσωπα με την ανωτέρω ιδιότητα, με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ η μείωση ορίζεται σε 30%.
- Για αναπηρία 67%-79% παρέχεται έκπτωση 20%.
- Για πολύτεκνους η έκπτωση ανέρχεται σε 20% εφόσον το ετήσιο ατομικό τους εισόδημα είναι έως 40.000 ευρώ, ή το ετήσιο οικογενειακό έως 80.000 ευρώ.
- Για τρίτεκνους που το ετήσιο ατομικό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 25.000 ευρώ ή τα 40.000 το ετήσιο οικογενειακό η μείωση ορίζεται σε 15%, για μονογονεϊκές οικογένειες 15%, για μακροχρόνιους ανέργους 15% και για δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος 20%.
- Για κτίσμα που βρίσκεται εντός του ακινήτου και αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος έκπτωση 20%.
- Για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου