Οι επενδυτές, που
αιφνιδιάσθηκαν από το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος και των
αμερικανικών εκλογών, ανησυχούν για το μέλλον της Ιταλίας, αναφέρει δημοσίευμα
του Bloomberg για τη σημασία που έχει για το ευρώ το δημοψήφισμα που της Κυριακής στη
γειτονική χώρα. Οι επενδυτές ανησυχούν ότι μία ήττα του πρωθυπουργού Ματέο
Ρέντσι θα υπονόμευε την εύθραυστη πολιτική σταθερότητα της χώρας. Ωστόσο, μία
έξοδος της Ιταλίας από το ευρώ δεν φαίνεται ως μία λογική απειλή, καθώς αυτό θα
απαιτούσε διακομματική πολιτική στήριξη καθώς και μακρόσυρτες νομοθετικές
διαδικασίες.
- Γιατί ανησυχούν οι αγορές;
Μία ήττα του Ρέντσι, ο
οποίος πρότεινε το δημοψήφισμα και αρχικά δεσμεύθηκε να παραιτηθεί, εάν το
αποτέλεσμα ήταν αντίθετο στην πρότασή του, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόωρες
εκλογές και την άνοδο του λαϊκιστικού Κινήματος Πέντε Αστέρων. Το κόμμα αυτό
έχει δεσμευθεί να διεξάγει δημοψήφισμα για το αν η Ιταλία πρέπει να παραμείνει
στην Ευρωζώνη. Ορισμένοι επενδυτές προβλέπουν ήδη το τέλος της ΕΕ και του
ενιαίου νομίσματος.
- Πόσο κατά του ευρώ είναι το Κίνημα των Πέντε Αστέρων;
Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα
έχει υποστηρίξει τη διενέργεια δημοψηφίσματος για το κοινό νόμισμα. Το στέλεχος
του Κινήματος, Λουίτζι ντι Μάιο, που είναι αντιπρόεδρος της Κάτω Βουλής, δήλωσε
ότι αν το κόμμα ανέλθει στην εξουσία, θα προχωρήσει σε συμβουλευτικό
δημοψήφισμα για τη συμμετοχή στο ευρώ. Ο ντι Μάιο δεν ήταν ξεκάθαρος αναφορικά
με το τι θα ήθελε να αντικαταστήσει το ευρώ, σημειώνοντας σε συνέντευξή του ότι
προτιμά «ένα ευρώ δύο ταχυτήτων ή ένα εθνικό νόμισμα».
- Γιατί οι φόβοι των αγορών θεωρούνται υπερβολικοί;
Επειδή μία έξοδος από το
ευρώ θα απαιτούσε χρόνο και περίπλοκες διαπραγματεύσεις. Όπως ανακάλυψε η
Βρετανία με το άρθρο 50 της ευρωπαϊκής συνθήκης, η έξοδος από την ΕΕ – ή μέρος
της – δεν είναι τόσο ομαλή όσο μπορεί να φαντάζεται κανείς.
- Ποια είναι τα νομικά εμπόδια;
Το ιταλικό Σύνταγμα
απαγορεύει την παρέκκλιση από διεθνείς συνθήκες με δημοψήφισμα, επομένως θα
χρειαζόταν μία αναθεώρηση του Συντάγματος πριν γίνει ένα τέτοιο δημοψήφισμα. Η
τροποποίηση αυτή θα απαιτούσε μία πλειοψηφία δύο τρίτων και των δύο νομοθετικών
οργάνων.
- Πόσο κακή θα ήταν η αντίδραση της αγοράς σε μία έξοδο από το ευρώ;
Και μόνο η πολιτική
πρόθεση θα οδηγούσε σε αντίδραση της αγοράς, σύμφωνα με οικονομολόγους της JPMorgan. Οι αγορές δείχνουν σημάδια έντασης πριν ακόμη το
δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου, λόγω των πιθανών συνεπειών του.
Εκτός της υποχώρησης του ευρώ κατά περισσότερο από 3% αυτό τον μήνα, στα
χαμηλότερα επίπεδα από τον Μάρτιο του 2015, ο αυξημένος κίνδυνος αντανακλάται
και στην απόδοση των 10ετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου, η οποία αυξήθηκε
πάνω από το 2% για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από ένα έτος.
- Θέλουν οι Ιταλοί να φύγουν από το ευρώ;
Προφανώς, όχι.
Δημοσκόπηση, που ανακοινώθηκε στις 21 Νοεμβρίου από την εφημερίδα Λα Στάμπα,
διαπίστωσε ότι μόνο το 15,2% του πληθυσμού είναι υπέρ της εξόδου από το ευρώ έναντι
67,4% που δήλωσαν υποστηρικτές του ευρώ.
- Επομένως, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Αυτό που θεωρείται βέβαιο,
είναι ότι αν ο Ρέντσι χάσει στο δημοψήφισμα της Κυριακής, αυτό θα σημάνει
πολιτική και οικονομική αναταραχή. Πόσο μεγάλη θα είναι αυτή, μένει να φανεί.