Σφίγγει ο ελεγκτικός κλοιός γύρω από όσα φυσικά πρόσωπα διαφημίζουν προϊόντα και υπηρεσίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Instagram και το TikTok, και δεν δηλώνουν στην εφορία τις αμοιβές που εισπράττουν. Ηδη η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει βάλει στο στόχαστρό της influencers, διερευνώντας περιπτώσεις μεγάλης φοροδιαφυγής. Στα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι ελεγκτικές υπηρεσίες έρχεται να προστεθεί ένα ακόμη, με στόχο τον πιο γρήγορο και αποτελεσματικό εντοπισμό φυσικών προσώπων που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για επαγγελματικούς σκοπούς, χωρίς καν σε ορισμένες περιπτώσεις να έχουν κάνει έναρξη επαγγέλματος.
Του Δημήτρη Χριστούλια
Οι ελεγκτές θα έχουν στη διάθεσή τους ένα προηγμένο τεχνολογικά υπερόπλο, το οποίο θα σταθμίζει διάφορους παράγοντες, από τους οποίους θα προκύπτουν ισχυρές ενδείξεις ότι συγκεκριμένοι influencers φοροδιαφεύγουν. Πλέον οι influencers βρίσκονται σε μεγάλη άνθηση, καθώς ένα σημαντικό μέρος των διαφημιστικών κονδυλίων για την προβολή προϊόντων και υπηρεσιών απορροφάται μέσα από τα social media.
Ψηφιακό δίχτυ
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Realnews, στο υπουργείο Ανάπτυξης σχεδιάζεται μια ειδική προηγμένη τεχνολογικά εφαρμογή, την οποία θα έχουν στα κινητά τους οι
ελεγκτές. Ουσιαστικά, το νέο τεχνολογικό εργαλείο θα «σκανάρει» εάν υπάρχει εμπορική συνεργασία ανάμεσα στον influencer και σε μια εταιρεία. Το συγκεκριμένο τεχνολογικό εργαλείο, που θα δημιουργηθεί με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, θα έχει τη δυνατότητα να εστιάζει σε όλες εκείνες τις παραμέτρους που οδηγούν σε ισχυρές ενδείξεις φοροδιαφυγής. Ο συγκεκριμένος αλγόριθμος δεν θα εστιάζει μόνο σε όσους πωλούν προϊόντα μέσω διαδικτύου, κάτι το οποίο γίνεται και σήμερα, αλλά θα βάζει στο στόχαστρο όσους χρησιμοποιούν τα social media για να διαφημίσουν προϊόντα ή υπηρεσίες. Δύο από τις παραμέτρους που θα λαμβάνει υπ’ όψιν το νέο τεχνολογικό υπερόπλο θα είναι, πρώτον, το πόσους ακολούθους έχει στα κοινωνικά δίκτυα ένας ή μια influencer και, δεύτερον, πόσες φορές διαφημίζεται, έμμεσα ή άμεσα, από τον συγκεκριμένο λογαριασμό Facebook, Instagram ή TikTok ένα προϊόν ή μια υπηρεσία. Δηλαδή ο έλεγχος θα ξε-
κινήσει από όσους ή όσες influencers έχουν χιλιάδες ακολούθους, όπου φαίνεται εύκολα ότι χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, το Instagram για επαγγελματικούς λόγους, κάτι το οποίο εί- ναι απολύτως νόμιμο, χωρίς ωστόσο να δηλώνουν στην εφορία τα έσοδα που εισπράττουν. Oι αμοιβές σε πολλές περιπτώσεις είναι αρκετά μεγάλες. Επίσης, ένα ακόμη κριτήριο για τον έλεγχο των influencers είναι και το μέγεθος της εταιρείας με την οποία συνεργάζονται.
Τσουχτερά πρόστιμα
Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι πρόσφατα η ΑΑΔΕ επέβαλε πρόστιμο 270.000 ευρώ σε influencer που κατείχε σημαντικό ποσοστό σε επιχείρηση ηλεκτρονικού εμπορίου, μέσω της οποί- ας διαφήμιζε ρούχα και αξεσουάρ στα social media και τα πω-m λούσε διαδικτυακά. Οι ελεγκτές σε αυτή την περίπτωση είχαν αξιοποιήσει πληροφορίες και από εταιρείες μεταφορών, μέσω των οποίων διαπιστώθηκε μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή. Μάλιστα, για δύο ελεγχόμενα φορολογικά έτη, διαπιστώθηκε αποκρυβείσα φορολογητέα ύλη σχεδόν 350.000 ευρώ από τη μη έκδοση φορολογικών στοιχείων, με την ελεγχόμενη επιχείρηση να υποβάλλει οικειοθελώς δηλώσεις τόσο για τη φορολογία εισοδήματος όσο και για τον ΦΠΑ. Η υπόθεση του μοντέλου-
influencer που εντοπίστηκε να φοροδιαφεύγει είναι μία από τις πολλές που ερευνούν ήδη οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με πληροφορίες της «R», τα πρόστιμα θα είναι τσουχτερά, ανάλογα με τηδραστηριότητα των influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Άμεση εφαρμογή
Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, το νέο τεχνολογικό εργαλείο πιθανότατα θα είναι στη διάθεση των ελεγκτών για πιλοτική εφαρμογή ακόμη και εντός Οκτωβρίου, έτσι ώστε να αρχίσουν δοκιμαστικά οι πρώτοι έλεγχοι και να «μετρηθεί» η αποτελεσματικότητά του. Παράλληλα, οι ελεγκτές θα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν εάν γίνονται και πωλήσεις μέσα από τα social media, για τις οποίες επίσης δεν εκδίδονται τιμολόγια ή αποδείξεις. Πλέον, όπως επισημαίνουν γνώστες των διαδικτυακών πωλήσεων, ένα σημαντικό μέρος της φοροδιαφυγής έχει μεταφερθεί από τα φυσικά καταστήματα στο διαδίκτυο. Εντούτοις, οι έλεγχοι δεν θα αφορούν μόνο τις εταιρείες που διαθέτουν ηλεκτρονικά καταστήματα, οι οποίες πλέον είναι πολύ πιο προσεκτικές όσον αφορά τη γνησιότητα των προϊόντων και την έκδοση αποδείξεων, αλλά θα επεκταθούν και στα φυσικά πρόσωπα, καθώς είναι σχετικά δύσκολο να διαπιστωθεί αν πωλούν ή διαφημίζουν προϊόντα μέσα από τα social media. Σημειώνεται ότι οι ηλεκτρονικές πωλήσεις γνωρίζουν σημαντική ανάπτυξη, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στα φυσικά καταστήματα. Οι διαδικτυακές πωλήσεις συνεχίζουν να αυξάνονται διαρκώς και, από τα 7,5 δισ. ευρώ το 2019, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 17 δισ. ευρώ το 2023, ενώ οι Έλληνες διαδικτυακοί καταναλωτές έχουν αυξηθεί, από το 51% το 2019, στο 70% το 2022 και στο 75% το 2023.
Πολυτελής διαβίωση
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα από τα social media συλλέγονται και πληροφορίες για φορολογουμένους που φαίνεται ότι διάγουν πολυτελή διαβίωση, η οποία όμως δεν συνάδει με το εισόδημα που δηλώνουν στις φορολογικές δηλώ-σεις τους. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ελεγκτές συγκεντρώνουν στοιχεία και στη συνέχεια προχωρούν σε στοχευμένους ελέγχους.
στο 