Μπρα ντε φερ ανάμεσα στην Κομισιόν και το ΔΝΤ με αφορμή τη διαχείριση του ελληνικού χρέους αναμένεται στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του Ταμείου. Ήδη, όπως αναφέρει η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt στην έντυπη έκδοσή της, οι σχέσεις μεταξύ των δυο πλευρών δεν ήταν ποτέ χειρότερες. Από τις πηγές της στις Βρυξέλλες η εφημερίδα μεταφέρει ένα κλίμα οργής και κάνει λόγο ακόμη και για εκβιασμό, δεδομένου ότι η γερμανική βουλή επιμένει στη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Διαφορετικές προσεγγίσεις Ευρώπης – ΔΝΤ
Στην εβδομαδιαία συνάντησή τους την περασμένη Τρίτη (12.04), οι 28 επίτροποι συζήτησαν διεξοδικά για το κακό κλίμα ανάμεσα στους διεθνείς δανειστές της Ελλάδας. Αναφέρθηκαν δύο πιθανές αιτίες: ορισμένοι υποστήριξαν ότι η άτεγκτη στάση του ΔΝΤ γίνεται για λόγους διαπραγματευτικής τακτικής για να πιέσει τους Ευρωπαίους να συναινέσουν σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους. Άλλοι πάλι διατύπωσαν την άποψη ότι η απομάκρυνση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης έχει ήδη αποφασιστεί και το Ταμείο ψάχνει απλά το κατάλληλο πρόσχημα. Ιδιαίτερα ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είναι οργισμένος με την Κριστίν Λαγκάρντ, την οποία θα συναντήσει στην Ουάσιγκτον. Της προσάπτει ότι επιμένει στην περσινή εκτίμηση ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί στο 2,7% και όχι στο ποσοστό που θα ανακοινώσει η Eurostat για το 2015, δηλαδή στο 0,3%.
Σε αυτή τη διαφορά οφείλονται οι αρνητικές προοπτικές για την ελληνική οικονομία στην πρόσφατη έκθεση του Ταμείου σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές. Οι διαφορές τροφοδοτούν και διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο πλευρών σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του δημόσιου χρέους. Η Κριστίν Λαγκάρντ δεν θεωρεί ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% το 2018 είναι ρεαλιστικός σε αντίθεση με τους ευρωπαίους δανειστές. Η διέξοδος που ίσως επιχειρηθεί στη Ουάσιγκτον είναι ένα «εν αναμονή» πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα ψηφιστεί στην ελληνική βουλή και θα τεθεί σε ισχύ μόνο εάν η Αθήνα δεν επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους.
Πάντως ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αναχώρησε για την Ουάσιγκτον διαβεβαιώνοντας ότι δεν τίθεται θέμα ελάφρυνσης του χρέους. Στήριξη παίρνει από τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Πρόθεσή του είναι να κάνει σαφές στην Λαγκάρντ ότι για τους Ευρωπαίους ονομαστικό κούρεμα χρέους είναι εκτός συζήτησης.
Το πολύπλοκο παζλ του χρέους
Στο μεταξύ, διαφαίνεται σύγκλιση απόψεων για το πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί πιθανή ελάφρυνση του χρέους. Η Handelsblatt επικαλείται δικές της πηγές που αναφέρουν ότι ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ εκπονούν διάφορα σενάρια και η ευρωζώνη είναι διατεθειμένη να κάνει για άλλη μια φορά παραχωρήσεις προς την Ελλάδα, αλλά περιορισμένες. Ένα εξ αυτών περιλαμβάνει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων κατά 10 ή και 20 χρόνια. Ο μέσος όρος ωρίμανσης δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) κυμαίνεται στα 30 χρόνια. Συζήτηση ανάμεσα στους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ γίνεται και για τη σταθεροποίηση των επιτοκίων στα σημερινά ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Ένα άλλο σενάριο είναι η μεταφορά των διμερών δανείων με την Ελλάδα στον ESM, κάτι πιθανό μεν, ωστόσο πολιτικά πολύπλοκο. Διότι, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να το εγκρίνει η γερμανική βουλή. Στις συζητήσεις συμπεριλαμβάνεται και η παραχώρηση κερδών που θα επιτύχουν τα επόμενα χρόνια η ΕΚΤ και οι εθνικές τράπεζες με ελληνικά ομόλογα, μια συμφωνία που υπήρχε στο δεύτερο πρόγραμμα. Κάτι τέτοιο θα μείωνε τις ανάγκες αναχρηματοδότησης της Ελλάδας.
Οροφή χρέους στο 15%;
Όλα αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν θεωρητικά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Οι διεθνείς δανειστές δεν θέλουν όμως να εξετάζουν μόνο το ύψος του χρέους, που δεν έχει και τόση σημασία λόγω των ιδιαίτερα ευνοϊκών, χαμηλών επιτοκίων. Αντ΄αυτού επιδιώκουν να στραφεί η συζήτηση στις δαπάνες εξυπηρέτησής του, με ορισμό οροφής χρέους που να μην ξεπερνά το 15 μέχρι 20% του ΑΕΠ. Στο άρθρο της Handelsblatt δεν διευκρινίζεται εάν περιλαμβάνονται και τα έντοκα γραμμάτια, όπως επιθυμεί η ελληνική πλευρά.