του Προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Καθηγητή Χαράλαμπου Γκότση
Είναι γεγονός ότι και ο πλέον ψύχραιμος αναλυτής των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων στη χώρα μας, στην προσπάθειά του να κάνει έναν απολογισμό για τον χρόνο που φτάνει στο τέλος του, δε μπορεί να μη σταθεί στα γεγονότα των ημερών, που δεν είναι άλλα από την καθυστέρηση στη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος καθώς και τα συναρτώμενα(?) μέτρα ελάφρυνσης αδυνάμων ατόμων και περιοχών.
Και ενώ οι δανειστές δεν αμφισβητούν κατά βάσιν το δικαίωμα (απορρέει από το πρόγραμμα) ή τη δυνατότητα (προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού), ενοχλήθηκαν (ο εξής ένας κατά τον κ. Μοσκοβισί) από τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν. Δηλαδή απλά, επειδή δεν ερωτήθησαν αν το πλεόνασμα που προέκυψε από τους φόρους των Ελλήνων πολιτών, μπορούμε να το μοιράσουμε, αφού θα ανακουφίσει τους αδύναμους έστω κι εφάπαξ, όπως άλλωστε για την αναγκαιότητα της ενέργειας συμφώνησαν και όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει περίτρανα ότι μερικοί αντιλαμβάνονται το ρόλο τους λάθος. Και δεν κατανοούν ότι οι δανειστές δεν είναι κατακτητές μιας χώρας, αλλά αντισυμβαλλόμενοι με συγκεκριμένα δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις. Αλλωστε η χώρα μας έδειξε τα χρόνια της κρίσης, ότι είναι διατεθειμένη να υποστεί θυσίες για τα εγκληματικά λάθη του παρελθόντος. Αλλά μέχρι εκεί. Προφανώς πρόκειται για ένα θέμα που χρησιμοποιείται από τους δανειστές ως επικοινωνιακό και διαπραγματευτικό τέχνασμα, με στόχο να επιβάλλουν στη χώρα ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα το οποίο είναι κοινωνικά απαράδεκτο και οικονομικά παράλογο και αδιέξοδο.
Το περίεργο είναι ότι αναδεικνύεται σε μια στιγμή όπου τα μακροοικονομικά μεγέθη αλλά και οι πρόδρομοι δείκτες εξελίσσονται θετικά. Ετσι με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία αλλά και τις τρέχουσες εκτιμήσεις για την πορεία του ΑΕΠ της χώρας, το 2016 θα κλείσει με θετικό πρόσημο, παρά τις αντίθετες προβλέψεις πολλών και εμού προσωπικά. Περάσαμε συνεπώς γρήγορα μέσα στο καλοκαίρι από την σταθεροποίηση σε φάση ανάκαμψης, αφήνοντας την ύφεση πίσω μας, αφού οι προσδοκίες και για ένα τρίτο θετικό τρίμηνο το τεκμηριώνουν.
Οι προβλέψεις εξάλλου για το 2017 όλων των διεθνών οργανισμών, ινστιτούτων και μεμονομένων αναλυτών είναι από αισιόδοξες έως πολύ αισιόδοξες. Αξίζει να αναφερθώ σε εκτιμήσεις δύο κορυφαίων παραγόντων της οικονομίας μας, του Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος καθώς και του Προέδρου του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, οι οποίοι αφού επισημαίνουν την πρόοδο που έχει γίνει, βλέπουν «ενισχυμένες προοπτικές ανάκαμψης και οριστικής εξόδου από την κρίση» (Εκθεση Νομισματικής Επιτροπής της ΤτΕ).
Η ελληνική οικονομία στα χρόνια της κρίσης έχει κάνει τεράστια πρόοδο προσαρμογής. Οι κρατικές δαπάνες για μισθοδοσία μειώθηκαν κατά 32%, η αυτοαπασχόληση με εμπορικές δραστηριότητες, χωρίς κανένα δεσμό με την παραγωγή, συρρικνώθηκε σημαντικά, ως αποτέλεσμα της πτώσης της κατανάλωσης με δανεικά, η παραγωγικότητα της εργασίας βελτιώθηκε ως επακόλουθο της μεγάλης μείωσης των μισθών, ενώ σημαντική υπήρξε η πρόοδος και στην μηχανοργάνωση του κράτους, των ηλεκτρονικών συναλλαγών και την ψηφιοποίηση πλήθους δραστηριοτήτων. Εκείνο όμως που αξίζει να σημειωθεί είναι δύο πολύ σημαντικές μεταβολές σ’ αυτό που ονομάζουμε κουλτούρα της οικονομίας. Είναι πρώτον, η αποστροφή των νέων από την παλαιότερα επιθυμητή απασχόληση στο δημόσιο και δεύτερον η αλλαγή προσανατολισμού των ελληνικών επιχειρήσεων από την εσωτερική αγορά προς τις αγορές του εξωτερικού.
Οι διαρθρωτικές αυτές αλλαγές και άλλες που δεν αναφέρθηκαν, έχουν αρχίσει να αποδίδουν κάτι που εμφανίζεται στη βελτίωση των δεικτών. Συνεπώς είναι αναγκαίο η προσπάθεια να συνεχισθεί και να μην ανακοπεί η ευνοϊκή συγκυρία, τη στιγμή που αποδίδει καρπούς.
Είναι απαραίτητο να αναζητηθεί και να εξευρεθεί πεδίο συνεννόησης με τους θεσμούς ώστε να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση το συντομότερο δυνατό. Είναι σημαντικό να παραμείνουμε σε τροχιά υλοποίησης του προγράμματος που θα μας οδηγήσει στην ευνοϊκή χρηματοδότηση της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και στην έξοδό μας στις αγορές για αναχρηματοδότηση των αναγκών της χώρας, χωρίς την παρέμβαση των θεσμών. Οι θυσίες του λαού μας επιβάλλεται να έχουν τελικό αντίκρυσμα!