Η προετοιμασία του Σχεδίου Β (ή Σχεδίου Χ) για μετάβαση στη Νέα Δραχμή
ήταν κατ’ εντολή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, σε περίπτωση που η Ελλάδα
εξαναγκαζόταν να εγκαταλείψει το ευρώ» τονίζει σε άρθρο του ο Τζέιμς
Γκάλμπρεϊθ.
Όπως γράφει χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα Diem 25, «ήταν τον Μάρτιο
του 2015 όταν ο Γιάνης Βαρουφάκης ζήτησε τη συνδρομή του σε ένα “εύθραυστο
εγχείρημα”.
Επρόκειτο, συμπληρώνει για «την προετοιμασία ενός προκαταρκτικού
έκτακτου σχεδίου, κατ’ εντολή του πρωθυπουργού, σε περίπτωση που η Ελλάδα
εξαναγκαζόταν να εγκαταλείψει το ευρώ».
Επρόκειτο, συμπληρώνει για «την προετοιμασία ενός προκαταρκτικού
έκτακτου σχεδίου, -το οποίο ζητήθηκε από τον πρωθυπουργό- σε περίπτωση που η
Ελλάδα εξαναγκαζόταν να εγκαταλείψει το ευρώ».
Στη συνέχεια ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ αναφέρει ότι «ήταν απαραίτητο να
προετοιμαστούμε για το χειρότερο» καθώς ναι μεν ήταν αναμενόμενο ότι τα
γεγονότα θα κορυφώνονταν στο τέλος Ιουνίου, ωστόσο ήταν ακόμα άγνωστο τι μορφή
θα έπαιρνε αυτή η κλιμάκωση.
«Ηταν απαραίτητο να προετοιμαστούμε για το χειρότερο. Μαζί με μια μικρή
ομάδα εργάστηκα για περίπου έξι εβδομάδες πάνω στο σχέδιο αυτό και καταθέσαμε
ένα υπόμνημα με την ονομασία “Plan Χ”, τις πρώτες ημέρες του Μαΐου», εξηγεί ο
καθηγητής και συνεχίζει:
«Η δουλειά μας επικεντρώθηκε στην οικονομική και νομική εξειδίκευση των
μελών της ομάδας, την ακαδημαϊκή βιβλιογραφία για τη μετάβαση σε ένα άλλο
νόμισμα, τις ιδιωτικές συζητήσεις με έμπιστους ειδικούς αλλά και τη συγκέντρωση
πληροφοριών για την οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα».
Όπως προσθέτει ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ «στόχος ήταν η δημιουργία ενός
περιγράμματος μέτρων που θα έπρεπε να ληφθούν αλλά και των προβλημάτων που θα
προέκυπταν».
«Είχαμε πλήρη επίγνωση» τονίζει «των δυσκολιών που η Ελλάδα θα
αντιμετώπιζε αν αναγκαζόταν να βγει από το ευρώ αλλά και των κινδύνων που θα
ακολουθούσαν αν γινόταν γνωστό το σχέδιο μας. Αυτός ήταν και ο λόγος που
δουλέψαμε όσο το δυνατόν πιο διακριτικά και κυρίως μακριά από την Αθήνα».
«Η ευρύτερη ελληνική κυβέρνηση – έξω από το υπουργείο Οικονομικών αλλά
και μέσα σε αυτό- δεν είχε εμπλακεί σε αυτό το εγχείρημα» διευκρινίζει ο Τζέιμς
Γκάλμπρεϊθ.
Στη συνέχεια του κειμένου περιγράφει τα θέματα που θα ανέκυπταν σε
περίπτωση αναγκαστικής εξόδου από την ευρωζώνη. Αυτά, εξηγεί, εκτείνονταν από
«τη νομική σχέση με την Ε.Ε., τη δημιουργία και διαχείριση μιας νέας κεντρικής
τράπεζας και των μηχανισμών παροχής αξιόπιστης ρευστότητας σε σύντομο χρονικό
διάστημα, μια πιθανή εξωτερική βοήθεια για το νέο νόμισμα, τη μετατροπή των
καταθέσεων στις τράπεζες και του ιδιωτικού χρέους ώστε να διατηρηθεί η επάρκεια
σε προϊόντα πρώτης ανάγκης, όπως τρόφιμα, καύσιμα και φάρμακα».
Μάλιστα ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ αναγνωρίζει ότι δεν ήταν εφικτό να
υπολογιστούν με ακρίβεια όλες οι παράμετροι του εγχειρήματος στον επιθυμητό
βαθμό, καθώς οι δυνατότητες ήταν περιορισμένες. «Δεν ήταν η αποστολή μας να
κάνουμε συστάσεις και για αυτό δεν κάναμε καμία. Προετοιμαζόμασταν για ένα
σενάριο που όλοι ελπίζαμε ότι θα αποφεύγαμε», λέει χαρακτηριστικά.
Σε ότι αφορά την κατάληξη του σχεδίου, και τις συνομιλίες ανάμεσα στον
τότε υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη και τον Αλέξη Τσίπρα, γράφει ότι ο
τελευταίος ήταν εκείνος που έλαβε την απόφαση.
«Στο τέλος ο Γιάνης Βαρουφάκης συζήτησε το περιεχόμενο της δουλειάς που
είχαμε κάνει, με τον πρωθυπουργό, και εκείνος, όπως όλοι γνωρίζουν, πήρε την
τελική απόφαση. Αυτή ήταν μια απόφαση που εναπόκειτο στον πρωθυπουργό»,
περιγράφει και καταλήγει λέγοντας ότι ο ίδιος έφυγε από την Ελλάδα στις 7
Ιουλίου με ανάμεικτα συναισθήματα.
«Από τη μια μεριά ευχόμουν για ένα καλύτερο αποτέλεσμα
για τον ελληνικό λαό, για μια ισχυρότερη ώθηση από τους φίλους της Ελλάδας και
για λίγη ευελιξία από τους πιστωτές, κάτι που δεν συνέβη ποτέ. Από την άλλη
πλευρά ένιωθα χαρούμενος που προσέφερα τις υπηρεσίες μου για έναν καλό σκοπό
έχοντας τη βεβαιότητα ότι ο φίλος μου, Γιάνης Βαρουφάκης, είχε φέρει εις πέρας με άριστο τρόπο τα καθήκοντά του», καταλήγει.