Του Τάσου Δασόπουλου
«Το 2015 δεν είναι ίδιο με το 2016» τονίζουν με νόημα αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία θα ολοκληρώσουν την Πέμπτη 31 Μαρτίου την αποπληρωμή των 750 εκατ. ευρώ για τόκους χρέους, κλείνοντας το βαρύ πρώτο τρίμηνο του 2016, όταν το δημόσιο αποπλήρωσε υποχρεώσεις χρέους συνολικούς ύψους 4 δισ. ευρώ.
Πηγές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τονίζουν ότι οι υπόλοιποι τρεις μήνες, μέχρι και το τέλος Ιουνίου, είναι σχετικά ομαλοί σε ότι αφορά τις υποχρεώσεις για το χρέος, οι οποίες δεν ξεπερνούν 2,75 δισ. ευρώ. Το μόνο άγχος για την φετινή χρονιά είναι ο Ιούλιος αφού για ένα μόνον μήνα οι υποχρεώσεις χρέους φτάνουν τα 3,66 δισ. ευρώ. Πιο αναλυτικά το χρέος αυτό αφορά ένα ομόλογο ύψους 2,3 δισ. ευρώ προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), 900 εκατ. ευρώ για τόκους και 305 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
Ωστόσο, μέχρι τώρα αναμένεται να έχει εισπραχθεί και η επόμενη δόση του δανείου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, η οποία μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 5,7 δισ. ευρώ που προέβλεπε η συμφωνία του καλοκαιριού.
Η αλήθεια είναι ότι 2016 οι υποχρεώσεις πιέζουν πολύ λιγότερο τα δημόσια οικονομικά για πέντε βασικούς λόγους:
1. Το ξεκίνημα του 2016 στα έσοδα είναι σαφώς καλύτερο από το 2015 αφού τα ενισχύθηκαν με περίπου 300 εκατ. ευρώ από το πρόσθετο μέρισμα της τράπεζας της Ελλάδας. Επίσης , η πορεία των αμιγώς φορολογικών εσόδων είναι σαφώς καλύτερη από τις αρχές του προηγούμενου έτους.
2. Οι συνολικές υποχρεώσεις για το χρέος είναι σαφώς μικρότερες φτάνοντας για φέτος τα 13,5 δισ. ευρώ έναντι 23,5 δισ. ευρώ το 2015. Από πλευράς απαιτήσεων το πρώτο τρίμηνο το οποίο ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες είναι και το πιο δύσκολο, χωρίς να υπάρχει ούτε καν νύξη για καθυστέρηση σε πληρωμές.
3. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ενεργό πρόγραμμα και άρα αναμένει δόσεις από το νέο δάνειο των 86 δισ. ευρώ. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αναμένεται να εκταμιευτούν τουλάχιστον 5,7 δισ. ευρώ.
4. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αναμένεται να υπάρξει με την μορφή «ψήφου εμπιστοσύνης» από την ΕΚΤ με την μορφή της επαναφοράς της παρέκκλισης (waiver 0 για την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως εγγυήσεις για την χρηματοδότηση των τραπεζών και την ένταξη της Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής Χαλάρωση της ΕΚΤ).
5. Το «οπλοστάσιο» αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών ( π.χ. της καθυστέρησης μιας ή δύο δόσεων) είναι σαφώς πιο πλήρες αφού πλέον με βάση την νομοθεσία όλα τα αποθέματα σε τραπεζικές καταθέσεις από τους φορείς της γενικής Κυβέρνησης (ΟΤΑ, ασφαλιστικά ταμεία, ΔΕΚΟ) βρίσκονται υποχρεωτικά στο κοινό λογαριασμό διαχείρισης της ΤτΕ και είναι στην διάθεση του κεντρικού δημοσίου. Ο δανεισμός το 2015 αυξήθηκε από τα 3,5 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο στα 10,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2015 και υπάρχει ένα περιθώριο επιπλέον δανεισμού ακόμη περίπου 2 δισ. ευρώ.
Όλα αυτά βέβαια δεν επιτρέπουν το εφησυχασμό. Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής πολιτικής κ. Φραγκίσκος Κουτεντάκης σε πρόσφατη ενημέρωση την περασμένη Τρίτη τόνισε ότι καμία νομική οντότητα δεν μπορεί να εξυπηρετεί τα χρέη της χωρίς δανεισμό και ανακύκλωση του χρέους. Επιπλέον υπάρχουν και ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ύψους περίπου 5,5 δισ. ευρώ προς το ιδιωτικό τομέα οι οποίες θα πρέπει κάποια στιγμή να αποπληρωθούν.
στο 