Αν και στην Ευρώπη το μπρα ντε φερ για το περιβόητο «πλαφόν» στην τιμή του φυσικού αερίου, στην χώρα μας τα στοιχεία δείχνουν πως η κατανάλωσή του έχει πέσει… κατακόρυφα: Και όχι μόνον αυτό αλλά όπως δείχνουν τα ίδια στοιχεία σε διάστημα 3 μηνών, από τον περασμένο Αύγουστο, επιτυγχάνεται εξοικονόμηση, μεγαλύτερη από το στόχο του 15%, που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων!
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Είναι επίσης, χαρακτηριστικό και «σημείο των καιρών» το γεγονός ότι το υγροποιημένο ορυκτό αέριο (LNG) κυριαρχεί πλέον όσον αφορά τις εισαγωγές αερίου στην χώρα και κατέχει μερίδιο που αγγίζει το 70%!
Ο χάρτης της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην χώρα
Τα στοιχεία κατανάλωσης φυσικού αερίου στη χώρα για τον Οκτώβριο σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, δείχνουν λοιπόν ραγδαία συρρίκνωση κατανάλωσης με αποτέλεσμα σε διάστημα 3 μηνών, από τον περασμένο Αύγουστο, να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση, μεγαλύτερη από το στόχο του 15%, που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων.
Συγκεκριμένα, όπως έδειξε πρόσφατη ανάλυση του Green Tank, τον Οκτώβριο του 2022, 3ο μήνα της οκτάμηνης περιόδου που βρίσκεται σε ισχύ ο στόχος της εξοικονόμησης, η συνολική εγχώρια κατανάλωση ήταν 2.68 TWh, η χαμηλότερη μηνιαία κατανάλωση του 2022 αλλά και της τελευταίας πενταετίας για τον μήνα Οκτώβριο.
Η συνολική μείωση κατά 2.69 TWh τον Οκτώβριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021 προήλθε πρωτίστως από τον μεγάλο περιορισμό της χρήσης ορυκτού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 2.26 TWh και δευτερευόντως στα δίκτυα διανομής (-0.33 TWh) και τη βιομηχανία (-0.1 TWh).
«Μέσα» στον στόχο μείωσης για το φυσικό αέριο η Ελλάδα
Λόγω της «βουτιάς» του Οκτωβρίου, αθροιστικά στο πρώτο τρίμηνο Αυγούστου-Οκτωβρίου της οκτάμηνης περιόδου μείωσης, η Ελλάδα με συνολική κατανάλωση 11.52 TWh «έπιασε» και ξεπέρασε τον στόχο μείωσης του -15%, όχι μόνο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι αλλά και σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας (12.09 TWh).
Σε όρους ποσοστιαίων μεταβολών, η χώρα το τρίμηνο Αυγούστου-Οκτωβρίου 2022 μείωσε τη συνολική κατανάλωση ορυκτού αερίου κατά 33.6% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2021, ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο μείωσης που προκύπτει από την εξαίρεση που πήρε η Ελλάδα στη σχετική ευρωπαϊκή συμφωνία.
Το πλέον σημαντικό όμως είναι ότι για πρώτη φορά από την έναρξη της περιόδου μείωσης τον Αύγουστο, η Ελλάδα μπαίνει σε τροχιά επίτευξης του στόχου του -15%, σημειώνοντας αθροιστική ποσοστιαία μείωση κατά 19% σε σχέση με τον μέσο όρο των αντίστοιχων τριμήνων της τελευταίας πενταετίας (2017-2021).
Μάλιστα, στο πρώτο τρίμηνο της περιόδου μείωσης, όλες οι τελικές χρήσεις παρουσιάζουν σημαντικές μειώσεις συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2021. Πρωτοστατεί η βιομηχανία (-69.4%) και ακολουθεί η ηλεκτροπαραγωγή (-30%) και τα δίκτυα διανομής (-16%). Για πρώτη φορά από την έναρξη της περιόδου μείωσης τον Αύγουστο οι τάσεις στις τελικές χρήσεις είναι αντίστοιχες και ως προς τον μέσο όρο πενταετίας, με τη βιομηχανία, την ηλεκτροπαραγωγή και τα δίκτυα διανομής να εμφανίζουν μειώσεις κατά 71.7%, 11.2% και 8.5%, αντίστοιχα.
Αθροιστικά για τους πρώτους 10 μήνες του 2022, η κατανάλωση ορυκτού αερίου ήταν κατά 17.6% μικρότερη από αυτήν της ίδιας περιόδου του 2021. Ο Οκτώβριος ήταν ο μήνας που παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021 (-50.1%). Είναι δε ανάμεσα στους οκτώ μήνες του δεκαμήνου, και ο έβδομος συνεχόμενος όπου παρατηρήθηκε μείωση σε σχέση με το 2021 (Ιανουάριος, Απρίλιος-Οκτώβριος).
Κυριαρχεί το LNG στις εισαγωγές
Σε ό,τι αφορά τις φυσικές ροές αερίου από τις 4 πύλες εισόδου της χώρας, τον Οκτώβριο του 2022, το υγροποιημένο ορυκτό αέριο (LNG) που έφτασε στην Αγία Τριάδα υπερδιπλασιάστηκε (+121.6%) συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του 2021 και αποτέλεσε με διαφορά την κύρια πηγή αερίου για τη χώρα με σχεδόν 2.6 TWh και μερίδιο 69.2% των συνολικών φυσικών ροών αερίου που εισάγει η Ελλάδα. Αντίθετα, σχεδόν μηδενίστηκαν (-99.5%) οι εισαγωγές ρωσικού αερίου από το Σιδηρόκαστρο που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση οι οποίες ανήλθαν σε μόλις 0.012 ΤWh, με διαφορά τη χαμηλότερη μηνιαία ποσότητα για το 2022[1]. Μεγάλες μειώσεις σημείωσαν τόσο οι εισαγωγές από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας (-46.1%) που δεν ξεπέρασαν τις 0.67 ΤWh, ενώ οι εισαγωγές από την Τουρκία μέσω Κήπων περιορίστηκαν στις 0.26 ΤWh (-56.5%).
Συνεπώς, αθροιστικά για τους πρώτους 10 μήνες του 2022 οι εισαγωγές ρωσικού αερίου που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση μειώθηκαν κατά 65.6% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021. Έτσι, με 8.08 TWh και μερίδιο 15.6% μεταξύ των τεσσάρων πηγών εισόδου, το ρωσικό αέριο που προορίζεται για εγχώρια κατανάλωση έπεσε στην τρίτη θέση από την πρώτη στην οποία βρισκόταν το πρώτο δεκάμηνο του 2021. Αντίθετα, οι εισαγωγές LNG μέσω της Αγίας Τριάδας πέρασαν στην πρώτη θέση φτάνοντας τις 30.4 TWh και μερίδιο 58.9%, μια αύξηση 53% σε σχέση με το 2021. Οριακή αύξηση κατά 1.5% παρουσίασαν και οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ που ανήλθαν σχεδόν στις 11.3 TWh (μερίδιο 21.8%), ξεπερνώντας έτσι τις εισαγωγές ρωσικού αερίου για το πρώτο δεκάμηνο του 2022. Τέλος, μεγάλη μείωση κατά 48.3% σημείωσαν οι αθροιστικές εισαγωγές τούρκικου αερίου από την τέταρτη ποσοτικά πηγή, τους Κήπους, οι οποίες ανήλθαν σε μόλις 1.9 TWh (μερίδιο 3.7%).
Λιγότερο εξαρτημένη η Ελλάδα από το Ρωσικό φυσικό αέριο
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat για τη μηνιαία κατανάλωση αερίου στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 από τον Ιανουάριο ως τον Σεπτέμβριο του 2022, η Ελλάδα μείωσε την κατανάλωσή της κατά 14.2% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 και ανέβηκε δύο θέσεις στη σχετική κατάταξη σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, για να βρεθεί στη 13η θέση, 4 θέσεις πιο ψηλά από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-9.8%). Ωστόσο, σε σχέση με τον μέσο όρο της 5ετίας, η Ελλάδα έχει την 4η χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη (πίσω από Σλοβακία, Μάλτα και Ισπανία) καθώς η αθροιστική κατανάλωσή της ήταν αυξημένη κατά 3.2%, κυρίως λόγω του άλματος στη χρήση αερίου την περίοδο 2019-2021.
Λιγότερο εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο είναι η Ελλάδα για το πρώτο εννιάμηνο του 2022 συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάθε μήνα του 2022 κατόρθωνε να μειώνει τις εισαγωγές ρωσικού αερίου που χρησιμοποιήθηκαν για κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021, πολύ περισσότερο από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έτσι αθροιστικά μέχρι και τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού αερίου κατά 61,7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021.
Συνολικά οι εισαγωγές από τη Ρωσία ήταν υψηλότερες, αλλά μεγάλο μέρος αυτών εξήχθη κυρίως στη Βουλγαρία με αποτέλεσμα μόλις 0.012 TWh ρωσικού αερίου να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη της ζήτησης στην Ελλάδα τον Οκτώβριο.
στο 