ΦΠΑ: Τα αγαθά και οι υπηρεσίες στα οποία μειώνεται

Νέες διευκρινίσεις για τη μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες από την 1η Ιουνίου 2020 έως και τις 31 Οκτωβρίου 2020 δίνει η ΑΑΔΕ .
Αναλυτικά:
1. Στο Κεφάλαιο Α. ΑΓΑΘΑ του Παραρτήματος III του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/00) αναφέρονται τα προϊόντα που υπόκεινται σε μειωμένο και υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% και 6% αντίστοιχα, τα οποία περιγράφονται και προσδιορίζονται με την αντίστοιχη Δασμολογική κλάση (Δ.Κ.) του Κοινού Δασμολογίου της Ε.Ε (καν. αριθ. 2658/87, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει). Για την αποφυγή παρερμηνειών αναφέρουμε ότι η ένδειξη «ΕΧ» σε ορισμένες δασμολογικές κλάσεις που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙΙ σημαίνει ότι σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται αποκλειστικά τα είδη που κατονομάζονται αναλυτικά στην εκάστοτε παράγραφο του Παραρτήματος ΙΙΙ, και όχι όλα ανεξαιρέτως τα είδη που υπάγονται στη συγκεκριμένη δασμολογική κλάση του Κοινού Δασμολογίου, σύμφωνα με το κείμενο αυτής. Με άλλα λόγια, η ένδειξη «ΕΧ» περιορίζει το εύρος της δασμολογικής κλάσης δίπλα από την οποία αναγράφεται, όσον αφορά την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ σε συγκεκριμένα μόνο είδη από αυτά τα οποία υπάγονται στην εν λόγω κλάση.
2. Η δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων πραγματοποιείται αποκλειστικά με βάση τα προβλεπόμενα στο Κοινό Δασμολόγιο της Ευρ. Ένωσης [Κανονισμός (ΕΟΚ) 2658/87, όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό αριθμ.2019/1776 (Συνδυασμένη Ονοματολογία-Σ.Ο. για το έτος 2020)], τους Γενικούς Κανόνες ερμηνείας αυτού καθώς και με τις Επεξηγηματικές Σημειώσεις της Συνδυασμένης Ονοματολογίας (Σ.Ο.) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων (Π.Ο.Τ.).
3. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1α του άρθρου 11 του ν. 4690/20, για τα μη αλκοολούχα ποτά, χωρίς προσθήκη αλκοόλης σε οποιοδήποτε αναλογία, που υπάγονται στη ΔΚ 2202 και για τα αεριούχα νερά της ΔΚ 2201 ο συντελεστής του φόρου καθορίζεται σε δεκατρία τοις εκατό (13%).
4. Η δασμολογική κλάση 2201 περιλαμβάνει νερά, στα οποία περιλαμβάνονται και τα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά και τα αεριούχα νερά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ούτε αρωματισμένα. Στην κλάση αυτή περιλαμβάνεται επίσης ο πάγος και το χιόνι. Τα προϊόντα της δασμολογικής κλάσης 2202 γενικά είναι μη αλκοολούχα ποτά (ο αλκοολικός τίτλος τους δεν πρέπει να υπερβαίνει κατ’ όγκο το 0,5% vol) που είναι κατάλληλα και προορίζονται άμεσα, όπως παρουσιάζονται, για κατανάλωση από τον άνθρωπο με πόση, χωρίς περαιτέρω επεξεργασία (π.χ. διάλυση με νερό), ανεξάρτητα από τη λαμβανόμενη ποσότητα ή τους ειδικότερους σκοπούς που είναι δυνατό να εξυπηρετεί η κατανάλωση των διαφόρων ειδών υγρών, στον βαθμό που δεν περιλαμβάνονται σε άλλη, ειδικότερη, κλάση. Καθαρά υποκειμενικοί, μεταβλητοί παράγοντες, όπως ο τρόπος λήψης των εν λόγω ποτών ή ο σκοπός για τον οποίο καταναλώνονται, δεν έχουν σημασία για την κατάταξή τους
5. Ειδικότερα, η κλάση 2202 περιλαμβάνει:
Α) Νερά, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μεταλλικά και τα αεριούχα νερά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:
α) Τα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα (τα προϊόντα αυτά, όταν παρουσιάζονται χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ούτε είναι αρωματισμένα κατατάσσονται στην κλάση 2201).
β) Ποτά όπως λεμονάδα, πορτοκαλάδα, λεμονίτα, βυσσινάδα, ποτά τύπου κόλα, γκαζόζα, ice-tea κ.λπ. Τα προϊόντα αυτά αποτελούνται από συνηθισμένο πόσιμο νερό, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών, αρωματισμένα με χυμούς φρούτων ή αποστάγματα ή σύνθετα εκχυλίσματα, στα οποία προστίθενται μερικές φορές κιτρικό οξύ ή τρυγικό οξύ. Συχνά έχουν προσθήκη αέριου διοξειδίου του άνθρακα και γενικά παρουσιάζονται σε φιάλες ή άλλα αεροστεγή δοχεία. Τα συγκεκριμένα ποτά μπορεί να περιέχουν αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, σταθεροποιητές ή κινίνη.
Β) Μπύρα χωρίς αλκοόλη.
Επισημαίνεται ότι στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται μόνο τα προϊόντα χωρίς προσθήκη αλκοόλης σε οποιοδήποτε αναλογία. Συνεπώς, εάν ποτό με την ονομασία μπύρα έχει προέλθει από διαδικασία στην οποία απόκτησε αλκοολικό τίτλο με βαθμό μεγαλύτερο του μηδενός και, σύμφωνα με τα ανωτέρω κατατάσσεται στην ΔΚ ΕΧ 2202, τότε ο συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόζεται είναι εικοσιτέσσερα τα εκατό (24%).
Γ) Άλλα μη αλκοολούχα ποτά, με εξαίρεση τους φυσικούς και τους συμπυκνωμένους χυμούς φρούτων ή λαχανικών της κλάσης 2009
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:
α) Ο καφές έτοιμος προς πόση (π.χ. ελληνικός, φραπέ κ.λπ.), το τσάι έτοιμο προς πόση, άλλα αφεψήματα έτοιμα προς πόση (π.χ. χαμομήλι, μέντα, φασκόμηλο κ.λπ.), τα ποτά με βάση τη σόγια που χρησιμοποιούνται κυρίως ως υποκατάστατα του γάλακτος, άλλα υποκατάστατα του γάλακτος (π.χ. «γάλα» αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας, βρώμης, κάσιους κ.λπ.), οι φρουτοχυμοί και το νέκταρ χυμών (που διαφοροποιούνται από τους φυσικούς και τους συμπυκνωμένους χυμούς της κλάσης 2009 λόγω, κυρίως, της προσθήκης νερού) κ.λπ.
β) Ορισμένα άλλα ποτά έτοιμα για κατανάλωση, όπως αυτά με βάση το γάλα και το κακάο (π.χ. σοκολατούχο γάλα).
γ) Τα τονωτικά παρασκευάσματα που μπορούν να καταναλωθούν απευθείας ως ποτά, έστω και αν λαμβάνονται σε μικρές ποσότητες (κυρίως με κουταλιές). Τα εν λόγω μη αλκοολούχα ποτά, που συχνά αναφέρονται ως συμπληρώματα διατροφής, είναι δυνατόν να παρασκευάζονται με βάση εκχυλίσματα φυτών (περιλαμβανομένων των βοτάνων) και να περιέχουν πρόσθετες βιταμίνες ή/και μέταλλα. Κατά κανόνα, τα εν λόγω παρασκευάσματα συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής κατάστασης του οργανισμού και της υγείας. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα ισοτονικά πόσιμα παρασκευάσματα και τα ενεργειακά ποτά (π.χ. για τους αθλητές). Τα μη αλκοολούχα τονωτικά παρασκευάσματα που πρέπει να διαλυθούν προτού να καταναλωθούν ως ποτά δεν περιλαμβάνονται στο παρόν κεφάλαιο και υπάγονται γενικά στην κλάση 2106 του Δασμολογίου.
δ) Το υγρό προϊόν που ονομάζεται στο εμπόριο «filled milk», εφόσον πρόκειται για ποτό έτοιμο για κατανάλωση. Βάση για την παρασκευή του εν λόγω προϊόντος (filled milk) είναι το αποκορυφωμένο γάλα ή η σκόνη αποκορυφωμένου γάλακτος στα οποία προστίθενται εξευγενισμένα φυτικά λίπη ή έλαια σε ποσότητα σχεδόν ίση προς την ποσότητα του φυσικού λίπους που έχει αφαιρεθεί από το αρχικό πλήρες γάλα.
ε) Πόσιμοι ηλεκτρολύτες, π.χ. υδατικό διάλυμα ηλεκτρολύτη, που διατίθεται για τη λιανική πώληση και περιέχει δεξτρόζη, φρουκτόζη, γεύσεις φρούτων, κιτρικό κάλιο, χλωριούχο νάτριο, χρωστική ουσία και νερό. Προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε δόσεις, χωρίς περαιτέρω προετοιμασία ή αραίωση, για τα μωρά και τα παιδιά, με σκοπό την αποκατάσταση υγρών και μετάλλων που χάθηκαν κατά τη διάρροια ή τον εμετό.
στ) Ασπράδι αυγών που διατίθεται σε συσκευασίες λιανικής πώλησης, άμεσο προς πόση ως έχει. Ενημερώνουμε τους ενδιαφερόμενους ότι το Κοινό Δασμολόγιο της Ε. Ένωσης μπορεί να αναζητηθεί στη σχετική ιστοσελίδα της Επίσημης Εφημερίδας της Ε. Ένωσης. Μεταβαίνοντας στην αρχική σελίδα της διεύθυνσης (https://eur- lex.europa.eu/homepage.html?locale=el) οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να πληκτρολογήσουν στο πεδίο ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ (ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ) τον αριθμό 2019/1776, που είναι, όπως προαναφέρθηκε, το Κοινό Δασμολόγιο της Ε. Ένωσης (Συνδυασμένη Ονοματολογία) που ισχύει για το έτος 2020, και να το «αποθηκεύσουν» με μία μορφή pdf.
6. Στο Κεφάλαιο Β. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ περιλαμβάνονται οι υπηρεσίες που υπάγονται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%) και, όπου γίνεται ειδική πρόβλεψη, στον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (6%). Με τις διατάξεις του άρθρου 11 του ν.4690/2020 επέρχονται από 01.06.2020 έως και 31.10.2020 οι κάτωθι τροποποιήσεις:
α. Με τις διατάξεις της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του Κεφαλαίου Β. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ του Παραρτήματος ΙΙΙ και με τις νέες διατάξεις της παραγράφου αυτής περιλαμβάνονται πλέον τα εισιτήρια των κινηματογράφων στο Παράρτημα αυτό και υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%), ενώ τα εισιτήρια των θεατρικών παραστάσεων και των συναυλιών παραμένουν στον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (6%).
β. Με τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 προστίθεται νέα παράγραφος 1α στο Κεφάλαιο Β. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, σύμφωνα με την οποία οι μεταφορές προσώπων και των αποσκευών τους υπάγονται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13%). Η διάταξη αυτή καταλαμβάνει μεταφορές προσώπων κάθε είδους, χερσαίες, θαλάσσιες ή εναέριες, οι οποίες πραγματοποιούνται είτε με εισιτήριο για κάθε επιβάτη, είτε ως ομαδική μεταφορά προσώπων, όπως τουριστών για λογαριασμό πρακτορείου ταξιδίων ή του προσωπικού μιας επιχείρησης. Επίσης, καταλαμβάνει τις μεταφορές προσώπων που παρέχουν οι εκμεταλλευτές Ε.Δ.Χ. αυτοκινήτων (ΤΑΞΙ). Για τους σκοπούς της εν λόγω διάταξης, ως αποσκευές θεωρούνται οι βαλίτσες και άλλες τσάντες ταξιδιού με τα προσωπικά είδη των επιβατών, καθώς και κινητά πράγματα, που μεταφέρονται ως χειραποσκευές και συνοδεύονται από τους επιβάτες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Δεν περιλαμβάνονται άλλα αγαθά του ταξιδιώτη που δεν αποτελούν αποσκευή, όπως τα αυτοκίνητα. Η μεταφορά των αγαθών αυτών υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ (24%).
γ. Με την περίπτωση δ΄ της παραγράφου 1 αντικαθίσταται η παράγραφος 6 του Κεφαλαίου Β.ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ που αφορά στις υπηρεσίες εστίασης. Με τις νέες διατάξεις της παραγράφου 6 διευρύνεται η εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ (13%) στις επιτόπιες καταναλώσεις μη αλκοολούχων ποτών γενικά, χυμών και ροφημάτων. Παραμένει, ωστόσο, στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ η εκμετάλλευση κέντρων διασκέδασης, καθώς και η διάθεση ποτών που περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία. Σε σχέση με την ανωτέρω αλλαγή του εφαρμοστέου συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες εστίασης από 01.06.2020 έως 31-10-2020, γίνεται δεκτό η διάκριση ως προς την εφαρμογή των συντελεστών ΦΠΑ από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες διαμονής και εστίασης ή και άλλες υπηρεσίες έναντι ενιαίας τιμής της οποίας ο διαχωρισμός στους επί μέρους συντελεστές δεν είναι εφικτός, να γίνεται ως εξής:
i. Διαμονή με πρωινό: η ενιαία τιμή υπάγεται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.
ii. Διαμονή με ημιδιατροφή (πρωινό και γεύμα): η ενιαία τιμή υπάγεται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ καθώς θεωρείται ότι η κατανάλωση κατά το γεύμα ποτών τα οποία περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία, αποτελεί παροχή παρεπόμενη και αμελητέα.
iii. Διαμονή με πλήρη διατροφή (full board – πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό γεύμα): 5% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ ως αντιπαροχή που καταβάλλεται για τη διάθεση ποτών τα οποία περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία.
iv. Διαμονή με το σύστημα all inclusive: 10% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ ως σύνθετη παροχή υπηρεσιών η οποία δεν μπορεί να προσδιορισθεί με σαφή τρόπο (Κεφ. Γ΄ του Παραρτήματος ΙΙΙ).
Διευκρινίζεται ότι τα ανωτέρω ποσοστά δεν είναι δεσμευτικά για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στην περίπτωση που μπορούν να διαχωρίσουν την αξία των επιμέρους παροχών τους, οπότε και να εφαρμόσουν τον συντελεστή ΦΠΑ που αναλογεί σε κάθε παροχή. Εξυπακούεται ότι, αν στην ενιαία τιμή της περίπτωσης γ΄ ανωτέρω δεν περιλαμβάνεται η διάθεση ποτών τα οποία περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία, εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στο σύνολο της αντιπαροχής.