Ορισμένες χρήσιμες συμβουλές για όσους αναζητούν φοιτητική στέγη δίνει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ). Για την εύρεση κατοικίας υπάρχουν σε κάθε πόλη μεσιτικά γραφεία, αγγελίες, ιστοσελίδες, ενοικιαστήρια, ανακοινώσεις κλπ. Καλό θα ήταν οι πολίτες να ξεκινήσουν από τις τοπικές εφημερίδες, να αξιολογήσουν τις μικρές αγγελίες που υπάρχουν στους ειδικούς πίνακες ανακοινώσεων των σχολών, να επισκεφτούν μεσιτικά γραφεία, να κάνουν μια βόλτα στην πόλη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ψάχνοντας για σπίτι οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν:
- Τα σπίτια στο κέντρο των πόλεων είναι κατά κανόνα παλαιότερα και πιο ακριβά σε σχέση με αυτά που βρίσκονται εκτός κέντρου.
- Να ελέγξουν την τοποθεσία του σπιτιού, τη γειτονιά και τι τους παρέχει αυτή (supermarket, τράπεζες, τακτική αστική συγκοινωνία, πρόσβαση στην πανεπιστημιούπολη κλπ).
- Να ελέγξουν καλά το σπίτι για να διαπιστώσουντυχόν βλάβες και να τις επισημάνουν στον ιδιοκτήτη ώστε να τις διορθώσει, πριν αρχίσουν να κατοικούν στο σπίτι.
Μεγάλη προσοχή χρειάζεται όταν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τον ιδιοκτήτη για την ενοικίαση του σπιτιού. Πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν:
- Στις μισθώσεις κατοικιών το ύψος του μισθώματος διαμορφώνεται ελεύθερα και δεσμεύει και τις δύο πλευρές.
- Η μίσθωση κατοικίας ισχύει τουλάχιστον για τρία χρόνια και αν ακόμα έχει συμφωνηθεί μικρότερος ή αόριστος χρόνος.
- Αν ο συμβατικός χρόνος έχει καθοριστεί μικρότερος της τριετίας και δεν υπάρχει συμφωνία αναπροσαρμογής του μισθώματος για τον υπόλοιπο χρόνο, το καταβαλλόμενο μίσθωμα αυξάνεται, ετησίως, κατά ποσοστό 75% του τιμαρίθμου του κόστους ζωής που δίνει η Τράπεζα της Ελλάδος για τους αμέσως προηγούμενους 12 μήνες.
- Η μίσθωση ορισμένου χρόνου λήγει μόλις περάσει το διάστημα αυτό, χωρίς να απαιτείται τίποτε άλλο. Μάλιστα, θεωρείται ότι ανανεώνεται, για αόριστο χρόνο, μετά την τριετία όταν μετά την παρέλευση του συμφωνημένου χρόνου ο μεν ενοικιαστής εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την κατοικία ο δε ιδιοκτήτης δεν εναντιώνεται.
- Η μίσθωση αόριστης διάρκειας μετά την παρέλευση της τριετίας λήγει με καταγγελία του ιδιοκτήτη ή του ενοικιαστή.
- Το ενοίκιο καταβάλλεται την ημερομηνία που έχουν συμφωνήσει ιδιοκτήτης και ενοικιαστής.
- Η καταβολή της εγγύησης δεν αποτελεί υποχρέωση του ενοικιαστή που πηγάζει από το νόμο αλλά έχει επικρατήσει ως μισθωτική συνήθεια.
- Δεν θα πρέπει οι πολίτες να αποδέχονται και δεν θα πρέπει να υπογράφουν όρους που δεν κατανοούν ή με τους οποίους δε συμφωνούν απόλυτα. Σε πολλά συμβόλαια ενοικίασης περιέχονται όροι δυσμενείς για τους ενοικιαστές, πχ «εάν ο ενοικιαστής διακόψει τη μίσθωση πριν τη συμφωνημένη λήξη της υποχρεούται να καταβάλει όλα τα ενοίκια μέχρι τη λήξη». Τέτοιους όρους τους διαγράφουν.
- Ο ιδιοκτήτης έχει την υποχρέωση να παραδώσει στον ενοικιαστή την κατοικία κατάλληλη για τη χρήση που συμφωνήθηκε και να τη διατηρεί κατάλληλα κατά τη μίσθωση.
- Ο ιδιοκτήτης φέρει τα βάρη του ακινήτου.
- Ο ιδιοκτήτης αποδίδει στον ενοικιαστή τις αναγκαίες δαπάνες που αυτός έκανε στο ακίνητο.
- Ο ενοικιαστής δεν ευθύνεται για φθορές ή μεταβολές που οφείλονται στη συμφωνημένη χρήση. Έτσι, μπορούν ο πολίτες να διεκδικήσουν:
1) να αναλάβει ο ιδιοκτήτης την υποχρέωση να κάνει, με δικά του έξοδα, τις απαραίτητες επισκευές στο σπίτι (πχ βάψιμο, επισκευή παραθύρων κλπ), ώστε αυτό να είναι κατάλληλο για να κατοικήσουν οι πολίτες
2) να αναλάβει ο ιδιοκτήτης την υποχρέωση να επισκευάζει, με δικά του έξοδα, τις βλάβες που θα προξενούνται στο σπίτι στα πλαίσια της συνηθισμένης από εμάς χρήσης του. Φυσικά, ο ιδιοκτήτης δεν είναι υποχρεωμένος να αποκαθιστά ζημιές που προκαλούνται εξαιτίας κακής χρήσης του σπιτιού.
- Αφού συμφωνήσουν οι πολίτες, υπογράφουν , πάντοτε γραπτό μισθωτήριο συμβόλαιο για το οποίο εντός μήνα ο εκμισθωτής το καταχωρεί στην εφορία και πρέπει να το αποδεχτούν οι πολίτες. Σε καμία περίπτωση δεν αποδεχόνται προτάσεις για αποδείξεις ενοικίου ή συμφωνητικά για ποσά διαφορετικά των πραγματικών. Οι πολίτες γίνονται συνένοχοι σε φοροδιαφυγή του ιδιοκτήτη.
- Οι πολίτες από την πλευρά τους , ως ενοικιαστές, θα πρέπει να επιδείξουν συνέπεια ως προς την καταβολή των μισθωμάτων (= ενοικίων), την καλή χρήση του σπιτιού και την εφαρμογή των κανονισμών της οικοδομής.
- Η καθυστέρηση καταβολής των δαπανών κοινοχρήστων έχει τα ίδια αποτελέσματα καθυστέρησης του ενοικίου.
- Ο ενοικιαστής, κατά τη λήξη της μίσθωσης, έχει υποχρέωση να αποδώσει την κατοικία στην κατάσταση που την παρέλαβε.
- Προσοχή! Από 01.01.2008, το χαρτόσημο έχει καταργηθεί, για τις κατοικίες.
- Εάν οι πολίτες απευθυνθούν σε μεσιτικό γραφείο προσέχουμε να είναι νόμιμο. Ο μεσίτης δικαιούται αμοιβή γι’ αυτό ρωτά ο πολίτης ποια είναι η αμοιβή του και καταβάλει την αμοιβή μόνο αν ενοικιάσε ιτο σπίτι που μας πρότεινε. Επομένως, οι πολίτες πληρώνουν αφού υπογράψουν το συμβόλαιο με τον ιδιοκτήτη.
- Τα σπίτια τα επισκέπτονται οι πολίτες και τα ελέγχουν, ημέρα.
- Πριν αποφασίσουν οι πολίτες να υπογράψουν συμβόλαιο, ενημερώνονται για τα κοινόχρηστα, τους λογαριασμούς του σπιτιού και όλα τα έξοδα που θα επιβαρύνουν το σπίτι πέραν του ενοικίου.