Στοχευμένα μέτρα στήριξης για τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις βιώσιμες επιχειρήσεις που εκτίθενται προσωρινά, ανακοίνωσε για το 2023 το Eurogroup, σε μια απόφαση με την οποία προβλέπονται μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους κατά έξι δισεκατομμύρια ευρώ. Την απόφαση σχολίασε με δήλωσή του ο υπουργός Οικoνομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος διευκρίνισε και τα μέτρα.
«Η ευρεία δημοσιονομική τόνωση της συνολικής ζήτησης το 2023 δεν δικαιολογείται, αλλά η εστίαση στρέφεται στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων», τονίζει το Eurogroup στη δήλωσή του για τα προσχέδια των εθνικών προϋπολογισμών του 2023. Παράλληλα, το Eurogroup τονίζει ότι «θα διατηρηθεί η ευελιξία προσαρμογής στην ταχέως εξελισσόμενη κατάσταση αν χρειαστεί». Οι Υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφωνούν ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους καθώς και στην αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού με βιώσιμο τρόπο, διευκολύνοντας έτσι επίσης το έργο της νομισματικής πολιτικής να διασφαλίσει την έγκαιρη επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο της ΕΚΤ, στο 2%.
Πόσο θα κοστίσουν τα μέτρα στην Ευρωζώνη
«Δεδομένης της επείγουσας ανάγκης να αντιδράσουμε στις τιμές της ενέργειας και στο σοκ του πληθωρισμού, έχουμε λάβει έκτακτα μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν εύκολα και γρήγορα. Το άμεσο δημοσιονομικό κόστος των μέτρων το 2022 εκτιμάται στο 1,3% του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ. Πολλά από αυτά τα μέτρα είχαν ευρεία βάση και επικεντρώθηκαν στις τιμές της ενέργειας, αντί για στοχευμένα μέτρα ανάλογα με τα εισοδήματα. Το 2023, το κόστος προβλέπεται στο 0,9% του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ και θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά, εάν τα μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί διατηρηθούν σε ισχύ για ολόκληρο το έτος», επισημαίνεται στη δήλωση του Eurogroup.
Επιπλέον, οι Υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης τονίζουν ότι για το μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας, θα εργαστούν για να διασφαλίσουν ότι τα μέτρα είναι πιο αποτελεσματικά, καλύτερα συντονισμένα και οικονομικά προσιτά. «Το 2023 θα εξετάσουμε τα μέτρα μας για να διασφαλίσουμε ότι είναι στοχευμένα και επικεντρωμένα σε ευάλωτα νοικοκυριά και βιώσιμες επιχειρήσεις που εκτίθενται προσωρινά», αναφέρουν στη δήλωσή τους.
Οι Υπουργοί Οικονομικών τονίζουν, επίσης, ότι θα μπορούσε να διερευνηθεί ένα καλά βαθμονομημένο μοντέλο τιμολόγησης ενέργειας δύο επιπέδων, σύμφωνα με το οποίο: οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα λαμβάνουν ένα βασικό πακέτο ενεργειακών υπηρεσιών σε επιδοτούμενη τιμή, ενώ για την κατανάλωση ενέργειας που υπερβαίνει ένα προκαθορισμένο ποσοστό κατανάλωσης ενέργειας, θα ισχύουν οι τιμές της αγοράς.
Η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία
«Ομοίως, τα μέτρα μας θα πρέπει να υποστηρίξουν περαιτέρω τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία και να επιταχύνουν την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της οικονομίας. Αυτό απαιτεί τη διατήρηση του σήματος της τιμής για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, στις μελλοντικές ενεργειακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων, της αποθήκευσης και των καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεδομένων των ισχυρών δευτερογενών επιπτώσεων στις αγορές ενέργειας και για τις οικονομίες της ζώνης του ευρώ, θα συντονίσουμε τα μέτρα μας για τη διατήρηση των ίσων όρων ανταγωνισμού και της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς», αναφέρεται στη δήλωση.
Το Eurogroup τονίζει ότι όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει σταδιακά να αποσύρουν τέτοια μέτρα καθώς μειώνονται οι πιέσεις στις τιμές της ενέργειας. «Πολλά από τα μέτρα στήριξης που ισχύουν επί του παρόντος πρόκειται να λήξουν στις αρχές του επόμενου έτους. Θα συνεχίσουμε να συντονίζουμε την απάντηση της δημοσιονομικής μας πολιτικής σε σχέση με την ενεργειακή στήριξη στη ζώνη του ευρώ και θα συζητήσουμε περαιτέρω μια κοινή προσέγγιση για τα νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης κατάλληλων τρόπων μείωσης της στήριξης, στις προσεχείς συνεδριάσεις μας», τονίζουν οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι στις δημοσιονομικές κατευθυντήριες γραμμές για το 2023 γίνεται διαφοροποίηση μεταξύ των κρατών-μελών ανάλογα με το επίπεδο του δημόσιου χρέους τους. «Τα κράτη μέλη με υψηλά επίπεδα χρέους θα πρέπει να ακολουθήσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική, ιδίως περιορίζοντας την εθνικά χρηματοδοτούμενη αύξηση των πρωτογενών τρεχουσών δαπανών. Τα κράτη μέλη χαμηλού/μεσαίου χρέους θα πρέπει να στοχεύουν σε ουδέτερη στάση δημοσιονομικής πολιτικής», τονίζει το Eurogroup και καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι ο προϋπολογισμός του 2023 είναι συνεπής με τις συστάσεις του Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές συνθήκες. «Καθώς οι πληροφορίες για τα μέτρα ενεργειακής στήριξης αποτελούν βασικό μοχλό της φετινής αξιολόγησης, χαιρετίζουμε την πρόθεση της Επιτροπής να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και να παρέχει ενημέρωση για να ενημερώσει τις επερχόμενες συζητήσεις μας», αναφέρουν οι Υπουργοί Οικονομικών.
Η αύξηση των δαπανών
Το Eurogroup χαιρετίζει το γεγονός ότι οι δημόσιες επενδυτικές δαπάνες έχουν ανοδική τάση στη μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών, εν μέρει με τη βοήθεια της διευκόλυνσης ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) και αναγνωρίζει την ανάγκη περαιτέρω επέκτασης των επενδυτικών δαπανών το 2023 και μετά, ιδίως για τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καθώς και της ενεργειακή ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω του RePowerEU, μόλις εγκριθεί. Επιπλέον, τονίζει ότι υπάρχει ανάγκη να επιταχυνθούν οι δημοσιονομικές-διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν τη δυνητική ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα του χρέους.
Τέλος, όσον αφορά την πρόταση για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, που παρουσίασε η Επιτροπή στις 9 Νοεμβρίου, το Eurogroup τονίζει: «Η ταχεία πρόοδος στην αναθεώρηση αποτελεί προτεραιότητα για την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής. Εν τω μεταξύ, χαιρετίζουμε την πρόθεση της Επιτροπής να παράσχει δημοσιονομική καθοδήγηση τον Μάρτιο του 2023 για το 2024. Αυτό θα αποτελέσει βασικό στοιχείο για τις προσπάθειές μας τακτικού δημοσιονομικού σχεδιασμού και συντονισμού. Η αξιόπιστη, ρεαλιστική, σταδιακή και φιλική προς την ανάπτυξη μείωση του χρέους παραμένει το κλειδί».
Τα μέτρα για την Ελλάδα και η δήλωση Σταϊκούρα
Απόφαση ορόσημο χαρακτήρισε την σημερινή του Eurogroup για την Ελλάδα, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Ο κ. Σταϊκούρας έκανε δήλωση, σχετικά με την απόφαησ η οποία αναφέρει:
«Το Eurogroup, στη σημερινή συνεδρίασή του, έλαβε μια απόφαση-ορόσημο για την Ελλάδα. Απόφαση με την οποία αναγνωρίζεται ότι, σε συνέχεια της εξόδου από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας τον περασμένο Αύγουστο, έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο για τη χώρα και η οικονομία μας – παρά τις πολλαπλές, εξωγενείς κρίσεις – καταγράφει θετική πορεία και ευοίωνες προοπτικές. Απόφαση με την οποία πιστοποιείται ότι η Ελλάδα, μέσα σε αντίξοες – διεθνώς – συνθήκες, συνεχίζει με συνέπεια και αποτελεσματικότητα την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Απόφαση με την οποία επιβραβεύεται η εντατική και συστηματική δουλειά κοινωνίας και πολιτείας, μέσα από την ενεργοποίηση της τελευταίας δόσης των συμπεφωνημένων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Μέτρα συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνουν:
⦁ την αποδέσμευση της όγδοης και τελευταίας δόσης από τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από αγορά ελληνικών ομολόγων (τα γνωστά ANFA/SMP), η οποία – σημειωτέον – εκκρεμούσε από το 1ο εξάμηνο του 2019,
⦁ τον μηδενισμό, για το 2ο εξάμηνο του 2022, του επιπρόσθετου περιθωρίου (step-up margin), η ενσωμάτωση του οποίου προβλέπεται στο επιτόκιο δανείων που έχει παραχωρήσει ο EFSF στην Ελλάδα, και
⦁ τον μόνιμο μηδενισμό – για πρώτη φορά – του περιθωρίου αυτού, από το 2023 και μετά.
Συνεχίζουμε – και θα συνεχίσουμε – να εργαζόμαστε με σχέδιο, υπευθυνότητα, εμπιστοσύνη στις δυνατότητες της πατρίδας μας, αλλά και πλήρη επίγνωση των δυσκολιών, ώστε να καταστήσουμε την Ελλάδα ολόπλευρα ακόμα πιο ισχυρή και την οικονομία της πιο δυναμική, παραγωγική, εξωστρεφή και κοινωνικά δίκαιη».