Οι εξαγωγές και η ιδιωτική κατανάλωση ήταν οι κινητήριες δυνάμεις της ελληνικής οικονομίας για το 2014, όπως επισημαίνει η Eurobank, στην καθιερωμένη εβδομαδιαία έκθεσή της, υπό τον τίτλο “7 Hμέρες Οικονομία”.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τη Eurobank:
• Στο 4ο τρίμηνο του 2014 η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ (προσωρινά, μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία) διαμορφώθηκε στο 1,15%. Η αντίστοιχη τριμηνιαία μεταβολή ήταν της τάξης του -0,38%. Για το σύνολο του έτους (2014) ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης ήταν της τάξης του 0,77%.
• Η κινητήριος δύναμη του θετικού ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης ήταν οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις είχαν θετική συνεισφορά.
• Η συνεισφορά στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της ιδιωτικής κατανάλωσης, της δημόσιας κατανάλωσης, των επενδύσεων, των εξαγωγών και των εισαγωγών, ήταν της τάξης των 0,93, -0,20, 0,30, 2,50 και -2,26 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.
• Η ελληνική οικονομία στο τέλος του 2014 είναι μια πιο «ανοιχτή» οικονομία σε σχέση με το 2013.
Δηλαδή, το άθροισμα των εξαγωγών και των εισαγωγών από 63,42% του ΑΕΠ το 2013 αυξήθηκε στο 68,29% του ΑΕΠ το 2014.
• Ο βασικός μοχλός της ενίσχυσης του Γενικού Δείκτη Οικονομικού Κλίματος το μήνα Φεβρουάριο (2015) ήταν η σημαντική αύξηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
• Ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία κινήθηκε πτωτικά (-9,6% σε ετήσια βάση) το μήνα Ιανουάριο.
• Ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών για τη Μεταποίηση (PMI) στην Ελλάδα παρέμεινε το Φεβρουάριο κάτω από το κρίσιμο επίπεδο των 50 μονάδων, με τον υποδείκτη της παραγωγής να υποχωρεί με τον ταχύτερο ρυθμό κατά τους τελευταίους 16 μήνες.
Ωστόσο, η απασχόληση στον τομέα της μεταποίησης κατέγραψε περαιτέρω αύξηση για τρίτο συνεχή μήνα το Φεβρουάριο, με το ρυθμό δημιουργίας θέσεων εργασίας να καταγράφει υψηλό πολλών ετών.
• Ο Όγκος των Λιανικών Πωλήσεων συρρικνώθηκε περαιτέρω το Δεκέμβριο 2014, με την κατηγορία των Καυσίμων να σημειώνει τη μεγαλύτερη πτώση.
• Σύμφωνα με τους νέους Δείκτες Επαγγελματικών Ακινήτων της Τράπεζας της Ελλάδος, οι γραφειακοί χώροι και τα καταστήματα υψηλών προδιαγραφών έχουν απολέσει περίπου το 30% της αξίας τους από το α’ εξάμηνο του 2010 έως το α’ εξάμηνο του 2014.
Στο 4ο τρίμηνο του 2014 η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ (προσωρινά, μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία) διαμορφώθηκε στο 1,15%.
Η αντίστοιχη τριμηνιαία ποσοστιαία μεταβολή ήταν της τάξης του -0,38%.
Στις 27 Φεβρουαρίου 2015, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) δημοσίευσε τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών του 4ου τριμήνου του έτους 2014.
Ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο 1,15%, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος για το σύνολο του έτους 2014 ήταν της τάξης του 0,77%.
Τα συγκεκριμένα νούμερα είναι μικρότερα σε σχέση με τις εκτιμήσεις οι οποίες δημοσιεύτηκαν στις 13 Φεβρουαρίου 2015. Τότε, υπήρχε η εκτίμηση για ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ στο 4ο τρίμηνο κατά 1,55% και για το σύνολο του έτους στο 0,87%.
Επιπρόσθετα, σε όρους απόλυτων μεγεθών, η αξία της ετήσιας (2014) εγχώριας παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα 186,54 δις ευρώ (πραγματικό μέγεθος, δηλαδή σταθερής αγοραστικής δύναμης) ενισχυμένη κατά 1,43 δις ευρώ σε σχέση με το 2013. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε πως σε σχέση με το 2007 η συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ προσεγγίζει τα 64,82 δις ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, σε όρους ονομαστικών μεγεθών, η συνολική δαπάνη για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες για το έτος 2014 μειώθηκε.
Πιο συγκεκριμένα, η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του ονομαστικού ΑΕΠ στο 4ο τρίμηνο ήταν της τάξης του -0,78%, ενώ για το σύνολο του έτους διαμορφώθηκε στο -1,84% (από τα 182,44 δις ευρώ στα 179,08 δις ευρώ).
Η σημαντική απόκλιση που παρατηρούμε ανάμεσα στις μεταβολές των πραγματικών μεγεθών και σε αυτές των ονομαστικών οφείλεται στη μείωση του αποπληθωριστή του ΑΕΠ.
Όπως ο πληθωρισμός μειώνει τα πραγματικά μεγέθη έτσι και ο αποπληθωρισμός αυξάνει τα πραγματικά μεγέθη. Με μια γρήγορη προσέγγιση, δηλαδή αφαιρώντας από τον ονομαστικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης τον πραγματικό, παρατηρούμε ότι η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του συγκεκριμένου μεγέθους για το έτος 2014 ήταν της τάξης του -2,61%.
Αυτή η αρνητική μεταβολή αποτελεί άλλη μια απόδειξη των έντονων αποπληθωριστικών πιέσεων που δέχεται η ελληνική οικονομία κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών.
Σε γενικές γραμμές ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ είναι ένας δείκτης τιμών ο οποίος μετράει την αξία των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια οικονομία κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου (π.χ. έτος).
Ο ΔΤΚ περιλαμβάνει και στοιχεία εκτός του συνόλου που καλύπτει ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ (π.χ. τα εισαγόμενα προϊόντα δεν αποτελούν εγχώρια παραγωγή) και ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ περιλαμβάνει και στοιχεία εκτός του συνόλου που καλύπτει ο ΔΤΚ (π.χ. αγαθά που αγοράζουν οι επιχειρήσεις, όπως μηχανήματα και εξοπλισμός, δεν περιλαμβάνονται στο «καλάθι της νοικοκυράς»).
Συνεπώς, είναι λογικό να παρατηρούνται αποκλίσεις στους ρυθμούς μεταβολής των δύο δεικτών.
Βέβαια, κατά μέσο όρο σε ένα μεγάλο δείγμα παρατηρήσεων οι αποκλίσεις είναι σχετικά μικρές. Στην περίπτωση της Ελλάδας η συγκεκριμένη απόκλιση που καταγράφεται στα στοιχεία δύναται να οφείλεται σε έναν βαθμό στη σημαντική μείωση του εγχώριου κόστους παραγωγής.
Για το 2014, η κινητήριος δύναμη του θετικού ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης ήταν οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών.
Επιπρόσθετα, η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις είχαν θετική συνεισφορά.
Η συνεισφορά της εξαγωγικής πλευράς του εξωτερικού τομέα ήταν στις 2,50 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η ιδιωτική κατανάλωση και η επένδυση κατέγραψαν μικρότερη συνεισφορά της τάξης των 0,93 και 0,30 ποσοστιαίων μονάδων αντίστοιχα.
Από την άλλη πλευρά, η μείωση της δημόσιας κατανάλωσης κατά -0,89% και η σημαντική αύξηση των εισαγωγών κατά 7,41%, είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης κατά -0,20 και -2,26 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.
Στο 4ο τρίμηνο του 2014 ο ετήσιος ποσοστιαίος ρυθμός μεταβολής (προσωρινά, μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία) των πραγματικών μεγεθών της ιδιωτικής κατανάλωσης, της δημόσιας κατανάλωσης, των επενδύσεων, των εξαγωγών και των εισαγωγών ήταν της τάξης του 1,70%, -2,63%, 17,95%, 10,84% και 17,26% αντίστοιχα.
Στα Σχήματα 3, 4 και 5, παρουσιάζουμε τους ποσοστιαίους ρυθμούς μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης, των επενδύσεων και των εξαγωγών από το 1ο τρίμηνο του 2013 μέχρι και το 4ο τρίμηνο του 2014. Επιπλέον, στον δεξιό κάθετο άξονα παραθέτουμε τα αντίστοιχα μερίδια τους στο σύνολο της δαπάνης για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες (ΑΕΠ).
Στο 4ο τρίμηνο του 2014 οι επενδύσεις (ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου) κατέγραψαν τον υψηλότερο ετήσιο ποσοστιαίο ρυθμό μεταβολής σε σχέση με τις υπόλοιπες συνιστώσες του ΑΕΠ (17,26%).
Η συγκεκριμένη αύξηση προέρχεται από την κατηγορία μεταφορικός εξοπλισμός και οπλικά συστήματα (από 0,73 δις ευρώ στο 2013q4 στα 2,38 δις ευρώ στο 2014q4).
Η εν λόγω μεταβολή είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το μερίδιο των επενδύσεων από 11,02% (2014q3) στο 14,07% του ΑΕΠ (2014q4).
στο 