Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2017, που υπερψηφίστηκε στη Βουλή, προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,0% του ΑΕΠ ή 3,69 δις € και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας 2,7%.
Η επίτευξη των παραπάνω στόχων έγκειται στη λήψη συνολικών πρόσθετων μέτρων ύψους 3,3 δις € στη διάρκεια του επόμενου έτους, προερχόμενων τόσο από την επιβολή νέων φόρων 2,6 δις € όσο και από τις σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό/συνταξιοδοτικό (περικοπή δαπανών), συνολικού δημοσιονομικού οφέλους 843 εκ. €.
Παράλληλα και σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις για το 2016, η προσδοκώμενη ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας θα προέλθει από τη θετική ετήσια μεταβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8%, τη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου και την περαιτέρω υποχώρηση της ανεργίας.
Βασική προϋπόθεση της ευόδωσης των στόχων που έχουν τεθεί, αποτελεί ο υψηλός βαθμός εισπραξιμότητας των υπολογισθέντων φορολογικών μεγεθών και η απόδοση των μέτρων ασφαλιστικού περιεχομένου, που ψηφίστηκαν κατά κύριο λόγο στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Οι σημαντικότερες προβλέψεις του Κρατικού Προϋπολογισμού 2017, συνοψίζονται:
• Φορολογία:
Τα αυξημένα κατά 2,27 δις € σε σύγκριση με το 2016 καθαρά έσοδα (εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων 2016), θα προέλθουν κατά κύριο λόγο από την επιβολή νέων φόρων συνολικού ύψους 2,6 δις €. Αναλυτικότερα, οι φορολογούμενοι θα υποφέρουν περισσότερο από:
– Τα 437.000.000 λόγω αύξησης του Φ.Π.Α.
– Τα 422.000.000 της αύξησης φόρου στην ενέργεια.
– Τα 62.000.000 της αύξησης στο κρασί και τα ποτά.
– Τα 62.000.000 της αύξησης φόρου στον καφέ.
• Άμεσοι φόροι:
Αν και προβλέπεται συρρίκνωση της συγκεκριμένης υποκατηγορίας εσόδων κατά 296 εκ. €, οι υποχρεώσεις για μισθωτούς, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες, λόγω αύξησης της Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων κατά 1,16 δις €, κρίνονται ως ιδιαίτερα επιβαρυντικές. Αντιθέτως, ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων (ΦΕΝΠ) θα είναι λιγότερο προσοδοφόρος κατά 242 εκ. €, σε σχέση με το 2016, εξαιτίας της επίδρασης του αυξημένου ποσοστού προκαταβολής στη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Οι φόροι περιουσίας θα κινηθούν και αυτοί πτωτικά έναντι του 2016 (-401 εκ. €), καθώς η διαφοροποίηση είσπραξης των δόσεων ΕΝΦΙΑ θα επηρεάσει την πορεία της συγκεκριμένης υποκατηγορίας εσόδων. Πιο συγκεκριμένα, ενώ το 2016 εισπράχθηκαν δύο δόσεις του ΕΝΦΙΑ 2015, το 2017 θα εισπραχθεί μία δόση του ΕΝΦΙΑ 2016.
• Έμμεσοι φόροι:
Οι αισιόδοξες προβλέψεις του κατατεθέντος Προϋπολογισμού βασίζονται εν πολλοίς στην προσδοκία για υπεραπόδοση των εσόδων από έμμεσους φόρους. Πιο συγκεκριμένα, οι επιπλέον κατά 1,34 δις € πόροι θα προέλθουν από την αναπροσαρμογή του καθεστώτος ΦΠΑ (+769 εκ. €), η οποία αποδίδεται τόσο στην εφαρμογή της αύξησης των συντελεστών σε πλήρες έτος, όσο και στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου διεθνώς.
Οι φορολογούμενοι, όμως, θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον 712 εκ. €, εξαιτίας των διογκωμένων φόρων κατανάλωσης, συνέπεια των επιβαρύνσεων που θεσμοθετήθηκαν στη διάρκεια του τρέχοντος έτους και θα τεθούν σε εφαρμογή το 2017 (αναμόρφωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης των ενεργειακών και των καπνικών προϊόντων, επιβολή φόρου κατανάλωσης στον καφέ, τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας κ.α.).
Δυστυχώς, για ακόμη μία χρονιά οι επιβαρύνσεις από έμμεσους φόρους (26,44 δις €) υπερβαίνουν εκείνες των άμεσων (20,42 δις €) κατά περίπου 6 δις €, με αποτέλεσμα να διευρύνεται η αδικία εις βάρος των ασθενέστερων οικονομικά φορολογουμένων. Η αποκατάσταση της αναλογίας άμεσων/έμμεσων φόρων (υπέρ των πρώτων) με στόχο το σχεδιασμό μίας δικαιότερης φορολογικής πολιτικής, που δεν θα πλήττει αδιακρίτως τα φτωχότερα και τα πλουσιότερα στρώματα του πληθυσμού, συνιστά επιτακτική ανάγκη.
• Συνταξιοδοτικές δαπάνες – Ασφαλιστικό:
Οι δαπάνες για αποδοχές και συντάξεις αναμένεται να περικοπούν 32,3% ή κατά 5,74 δις € σε σχέση με το 2016 (εξοικονόμηση δαπανών), καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη μία σειρά παραμέτρων, όπως:
➢ η μείωση του αριθμού αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης,
➢ η ανάληψη της καταβολής των συντάξεων του Δημοσίου από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ο οποίος θα επιχορηγείται για το σκοπό αυτό από τον τακτικό προϋπολογισμό,
➢ η καταβολή από 1/1/2017 εργοδοτικής εισφοράς και από το κράτος, ως εργοδότη, υπέρ του ΕΦΚΑ,
➢ η αλλαγή του κανόνα προσλήψεων σε 1 προς 4, από 1 προς 5 που ίσχυε για το 2016,
➢ η εξοικονόμηση πόρων λόγω της περικοπής συντάξεων, (και εκείνων του Δημοσίου) το 2017 σε σχέση με το 2016 (+564 εκ. €)
➢ τα επιπλέον έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές για το 2017 (+279,4 εκ. €).
• Αποκρατικοποιήσεις -ΤΑΪΠΕΔ:
Τα έσοδα από τις Αποκρατικοποιήσεις θα διαμορφωθούν στο τρέχον έτος σε περίπου 500 εκ. €, ενώ οι προβλέψεις για το 2017 είναι περισσότερο αισιόδοξες, καθώς στη στοχοθεσία γίνεται αναφορά για πόρους της τάξεως 2,59 δις €. Η εισροή εσόδων στα δημόσια ταμεία θα προέλθει από την εκταμίευση πόρων για τα περιφερειακά αεροδρόμια, το Ελληνικό, τη ΔΕΣΦΑ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ.ά., ενώ αναφέρεται πως για τη φετινή χρονιά μόνο ο Αστέρας Βουλιαγμένης και ο ΟΛΠ θα αποφέρουν αξιόλογα χρηματικά ποσά. Τα προαναφερθέντα κρατικά έσοδα των 2,59 δις € από τις Αποκρατικοποιήσεις το 2017 επιμερίζονται ως εξής:
1. Από διαγωνισμούς, για τους οποίους έχουν υποβληθεί δεσμευτικές προσφορές, με αναμενόμενη πρώτη εκταμίευση το 2017 (1,93 δις €).
2. Από καταβολές δόσεων, ολοκληρωμένων συναλλαγών προηγούμενων ετών (έως το 2016: 105 εκ. €).
3. Από διαγωνισμούς έργων, οι οποίοι αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2017 (560 εκ).
• Δημόσιο Χρέος:
Στα 319,2 δις € εκτιμάται η αύξηση του Δημόσιου Χρέους το 2017, από 315,4 δις € που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί τη φετινή χρονιά. Εντούτοις, παρά την αύξησή του σε απόλυτα μεγέθη, ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται πως θα μειωθεί στο 176,5% το επόμενο έτος, από 180,3% τη φετινή περίοδο.
Παράλληλα, οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για το 2017 (μαζί με την αναχρηματοδότηση των εντόκων γραμματίων) υπολογίζονται στο 16,8% του ΑΕΠ.
Προϋπολογισμός Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ)
Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αναμένεται να διαμορφωθούν στα 6,75 δις €, κινούμενες στα ίδια επίπεδα με το 2016. Για το 2017, ωστόσο προβλέπεται μείωση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους στα 5,75 δις € έναντι 6,0 δις € το 2016. Η διαφορά αυτή θα καλυφθεί από αντίστοιχη αύξηση κατά 250 εκ. €, του εθνικού σκέλους χρηματοδοτήσεων, το οποίο το 2017 θα ανέλθει στο 1 δις € από 750 εκ. € φέτος.
στο 