Από την καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ απαλλάσσονται ορισμένες κατηγορίες εργαζόμενων συνταξιούχων, όπως γνωστοποίησε πρόσφατα με έγγραφο του ο Φορέας. Αναλυτικά, αυτό αφορά:
- Τα άτομα με ψυχική αναπηρία του άρθρου 23, του ν. 4488/2017 (Α’ 137).
- Τους συνταξιούχους του ν. 612/1977 (Α’ 164) και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν.
- Τους συνταξιούχους του τρίτου εδαφίου της περ. α’, της παρ. 1, των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).
- Τους πολίτες που λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54, του π.δ. 169/2007.
- Τους πολύτεκνους, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
- Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3, του άρθρου 4, του ν. 4387/2016 (Α’ 85)
- Τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο).
Ωστόσο διευκρινίζεται πως οι παραπάνω καταβάλουν ΜΟΝΟ τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της υποχρεωτικής υπαγωγής στην ασφάλιση του Φορέα. Υπενθυμίζεται δε πως ο πόρος που καταβάλλεται από την 1η Ιανουαρίου 2024 είναι ποσό μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e- ΕΦΚΑ και δεν αξιοποιείται για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.
Μάλιστα ο ΕΦΚΑ παρέθεσε πρόσφατα και ένα παράδειγμα για τη μη καταβολή του πόρου εργαζόμενου συνταξιούχου. Αναλυτικά:
- Εάν ένας συνταξιούχος είναι κάτω των 62 ετών και λόγω της απασχόλησής του σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, ανεστάλη η σύνταξή του τότε δεν υποχρεούται να καταβάλλει τον πόρο αυτόν.
- Για όσο χρονικό διάστημα συνεχίζει ο συνταξιούχος την απασχόλησή του σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, και δεν έχει συμπληρώσει το εξηκοστό δεύτερο (62ο) έτος της ηλικίας του, δεν υποχρεούται σε καταβολή πόρου
Πόρος: Τι πρέπει να κάνουν όσοι εξαιρούνται
Επίσης ο Φορέας ανέφερε τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι που εξαιρούνται από την καταβολή του πόρου. Αναλυτικά:
Πρώτο παράδειγμα: Συνταξιούχος αναπηρίας
Εάν ένας συνταξιούχος λόγω αναπηρίας συνεχίζει να εργάζεται ως μη μισθωτός και εξαιρείται από την καταβολή πόρου τότε έχει υποχρέωση να δηλώσει την απασχόληση/δραστηριότητά του στην ηλεκτρονική υπηρεσία, παρόλο που είναι συνταξιούχος λόγω αναπηρίας και να δηλώσει την εξαίρεσή του από την καταβολή πόρου. Συνεπώς ως συνταξιούχος αναπηρίας που απασχολείται και ασφαλίζεται ως μη μισθωτός, θα πρέπει να εισέλθει στην ηλεκτρονική υπηρεσία «Δήλωση Απασχόλησης Συνταξιούχων» που είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του e-ΕΦΚΑ και να δηλώσει:
– την απασχόλησή σας και το είδος αυτής
– την ημερομηνία έναρξης
– την ενδεχόμενη αιτία εξαίρεσής σας από την καταβολή πόρου
Δεδομένου ότι για τον προσδιορισμό των υπόχρεων στην καταβολή πόρου διενεργείται αυτοματοποιημένα διασταύρωση των στοιχείων μητρώου συνταξιούχων και ενεργών μη μισθωτών ασφαλισμένων θα απαιτηθεί η προσκόμιση δικαιολογητικών ΜΟΝΟ εφόσον ζητηθούν.
Η μη υποβολή δήλωσης επιφέρει κυρώσεις ποσού 12 μηνιαίων συντάξεων (κύρια και επικουρική)
Δεύτερο παράδειγμα: Συνταξιούχος του π. ΟΓΑ
Εάν κάποιος συνταξιούχος του π. ΟΓΑ συνεχίσει να εργάζεται ως αγρότης και λόγω της συνταξιοδότησής του δεν καταβάλει εισφορές τότε εξαιρείται από την καταβολή εισφορών και πόρου, όμως έχει την υποχρέωση να δηλώσει στην ηλεκτρονική υπηρεσία «Δήλωση Απασχόλησης Συνταξιούχων» που είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr), τα κάτωθι:
– την απασχόλησή του και το είδος αυτής
– την ημερομηνία έναρξης
– την αιτία εξαίρεσής του από την καταβολή εισφορών και πόρου
Τρίτο παράδειγμα: Συνταξιούχος του Δημοσίου
Ως συνταξιούχος του Δημοσίου (ή οποιουδήποτε άλλου Φ.Κ.Α πλην ΟΓΑ) που έχει εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα έχει την υποχρέωση να εισέλθει στην ηλεκτρονική υπηρεσία «Δήλωση Απασχόλησης Συνταξιούχων» που είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr) και να δηλώσει:
– την απασχόλησή του και το είδος αυτής
– την ημερομηνία έναρξης
– την ενδεχόμενη αιτία εξαίρεσής του από την καταβολή πόρου ή ασφαλιστικών εισφορών και πόρου
Ειδικότερα για την περίπτωσή του, ως συνταξιούχος άλλου Φορέα πλην ΟΓΑ και με την προϋπόθεση ότι το ετήσιο εισόδημά του από την απασχόλησή του στον αγροτικό τομέα (ως αγρότης, μελισσοκόμος, κτηνοτρόφος, πτηνοτρόφος ή αλιέας) δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ, τότε εξαιρείται από την καταβολή εισφορών και πόρου. Η μη υποβολή δήλωσης επιφέρει κυρώσεις ποσού 12 μηνιαίων συντάξεων (κύρια και επικουρική). Επισημαίνεται ότι κριτήριο για την υποχρέωση δήλωσης απασχολούμενου συνταξιούχου αποτελεί η δήλωση εισοδήματος από αγροτική δραστηριότητα και όχι ο φορολογικός χαρακτηρισμός αγρότης ειδικού ή κανονικού καθεστώτος.
Τα ποσά του πόρου
Μεταξύ άλλων ο Φορέας παρέθεσε πρόσφατα παραδείγματα για τα ποσά του πόρου που πρέπει να καταβάλλουν οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι. Αναλυτικά:
Πρώτο παράδειγμα:
Εάν κάποιος συνταξιούχος είναι απασχολούμενος ως μη μισθωτός (Ελεύθερος Επαγγελματίας) και καταβάλλει εισφορές στην 1η ασφαλιστική κατηγορία για κλάδο σύνταξης, υγείας και για ανεργία, τότε ο πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ τον οποίο θα πληρώσει ανέρχεται στο 50% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης στην οποία υπάγεται και υπολογίζεται στην εισφορά του κλάδου σύνταξης. Για την περίπτωσή του, ο πόρος για κάθε μήνα του έτους 2024 θα είναι 87,92 ευρώ δεδομένου ότι η εισφορά κλάδου σύνταξης στην 1η ασφαλιστική κατηγορία για το έτος 2024 είναι 175,8 ευρώ.
Δεύτερο παράδειγμα:
Εάν κάποιος συνταξιούχος είναι απασχολούμενος ως μη μισθωτός (Αυτοαπασχολούμενος), και καταβάλλει εισφορές στην 1η ασφαλιστική κατηγορία για κλάδο σύνταξης, υγείας, επικουρικής ασφάλισης και για ανεργία τότε στις περιπτώσεις υπαγωγής του ασφαλισμένου και στην επικουρική ασφάλιση, ο πόρος που πληρώνεται είναι ύψους 40% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης στην οποία υπάγεται και 40% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης στην οποία υπάγεται. Συνεπώς στην περίπτωσή του συνταξιούχου, δεδομένου ότι έχει καταταχθεί στην 1η ασφαλιστική κατηγορία, ο πόρος που θα καταβάλλετε για κάθε μήνα του έτους 2024 είναι 70,33 ευρώ για τον κλάδο σύνταξης και 17,70 ευρώ για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης καθώς η εισφορά κλάδου σύνταξης στην 1η ασφαλιστική κατηγορία είναι 175,83 ευρώ και της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας του κλάδου επικουρικής ασφάλισης είναι 44,24 ευρώ.
Η ενημέρωση
Εάν κάποιος συνταξιούχος είναι απασχολούμενος ως μη μισθωτός τότε θα ενημερωθεί για το ποσό του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ με το μηνιαίο ειδοποιητήριο πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών, στο οποίο, θα περιλαμβάνεται και το ποσό του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ για κάθε μήνα ασφάλισής του. Ο πόρος θα αποτυπώνεται διακριτά για τους κλάδους σύνταξης και επικουρικής ασφάλισης στα πεδία με τη λεκτική περιγραφή «Πόρος Σύνταξης ν.5078/2023» και «Πόρος Επικουρικής ν.5078/2023». Ο πόρος περιλαμβάνεται στο «Πληρωτέο Ποσό» του ειδοποιητηρίου το οποίο εξοφλείται κατά τα γνωστά με τον κωδικό πληρωμής RF σε όλες τις τράπεζες και στα ΕΛΤΑ μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος (ΔΙΑΣ), με εντολή πληρωμής ή με άμεση χρέωση λογαριασμού (πάγια εντολή). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης πληρωμής επιβαρύνεται με τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις όπως και οι εισφορές.