Τα περισσότερα καταγγελλόμενα περιστατικά βίας και παρενόχλησης σε εργασία εντοπίζονται σε εμπόριο, σε ξενοδοχεία και σε εστίαση. Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης πεπραγμένων του αρμόδιου τμήματος της Επιθεώρησης Εργασίας, τα περισσότερα καταγγελλόμενα περιστατικά βίας και παρενόχλησης προέρχονται από το λιανικό και χονδρικό εμπόριο (21%), τα ξενοδοχεία (12%) και την εστίαση (7%), καθώς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε κλάδου επενεργούν και επιδρούν στις πάσης φύσεως εκδηλούμενες κακοποιητικές συμπεριφορές.
Για άλλη μία χρονιά (2023) η μεγάλη πλειοψηφία (95%) των καταγγελιών αφορά σε περιστατικά βίας (λεκτικής, σωματικής, ψυχολογικής) και μόλις το 5% σε σεξουαλική παρενόχληση, υπογραμμίζοντας τη διαχρονική́ τάση υποδήλωσης αυτών, εξαιτίας της ιδιαιτερότητας και της δυσκολίας ως προς την απόδειξή τους.
Όσον αφορά στο φύλο των θιγομένων εργαζόμενων, επί του συνόλου των καταγγελιών για το 2023, 180 ήταν γυναίκες (60%) και 120 άντρες (40%), κάτι που επιβεβαιώνει ότι η θέση των γυναικών στην αγορά́ εργασίας παραμένει πιο ευάλωτη και πιο αδύναμη από αυτή των ανδρών.
Ως προς την ιδιότητα του καταγγελλόμενου, διαπιστώνεται ότι σε 105 (46%) από́ τις 230 υποθέσεις το θέμα σχετίζεται με βία και παρενόχληση προκληθείσα από τον ίδιο τον εργοδότη ή τον νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης και στις υπόλοιπες 125 (54%) καταγγελλόμενος είναι άλλος εργαζόμενος (προϊστάμενος, υπεύθυνος βάρδιας κλπ.) ή άλλο πρόσωπο (μέλος ΔΣ, συγγενής εργοδότη κλπ.).
Όπως επισημαίνει η προϊσταμένη του αυτοτελούς τμήματος της Επιθεώρησης Εργασίας για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, Γεωργία Βαζάκη: «Το αυξημένο ποσοστό εξωδικαστικής επίλυσης αυτών των ιδιαίτερα δυσδιάκριτων και δυσαπόδεικτων υποθέσεων αποτυπώνει, για ένα ακόμη έτος, τον ιδιαίτερο ζήλο και ενδιαφέρον που επιδεικνύεται από τους επιθεωρητές εργασιακών σχέσεων, οι οποίοι αξιοποιούν ουσιαστικά το σύνολο του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Πρωταρχικό δε μέλημά μας είναι να καταστεί σαφές, στο σύνολο του κόσμου εργασίας, ότι το ισχύον πλαίσιο πρέπει να αξιοποιηθεί ως εξαιρετική ευκαιρία αλλαγής εργασιακής κουλτούρας, με την επίδειξη μηδενικής ανοχής στη βία και παρενόχληση. Γεγονός που θα προσδώσει ευρύτερο κοινωνικό πρόσημο στη διασφάλιση ενός υγιούς και ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας προς όφελος εργαζομένων, απασχολουμένων, εργοδοτών και της κοινωνίας ολόκληρης».
Οι καταγγελίες
Πιο αναλυτικά, σε σύνολο 230 καταγγελιών:
- 73 υποθέσεις επιλύθηκαν εξωδικαστικά, με λήψη πρόσφορων και ανάλογων μέτρων από την καταγγελλόμενη επιχείρηση και τη διατύπωση σχετικών συστάσεων.
- 12 υποθέσεις ματαιώθηκαν, είτε λόγω μη παράστασης κατά την ορισθείσα συζήτηση του καταγγέλλοντος ή της καταγγέλλουσας, είτε λόγω γραπτής σχετικής δήλωσης των τελευταίων, είτε διότι κατά τη συζήτηση δεν αναλύθηκαν περαιτέρω συγκεκριμένα περιστατικά βίας και παρενόχλησης, ώστε να μπορούν να υπαχθούν στην ειδική διαδικασία του άρθρου 18 του Ν. 4808/2021.
- Σε 105 υποθέσεις έχει καταγραφεί, από τον διεξάγοντα τη διαδικασία επιθεωρητή εργασιακών σχέσεων, αιτιολογημένη σύσταση προσφυγής στα αρμόδια δικαστήρια, εξαιτίας αντικρουόμενων ισχυρισμών επί αμφισβητούμενων πραγματικών και νομικών ζητημάτων, που χρήζουν δικαστικής εκτιμήσεως.
- Σε 25 υποθέσεις επιβλήθηκαν, με βάση τον ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, σχετικές κυρώσεις συνολικού ποσού 106.500 ευρώ.
- Ακόμα 15 υποθέσεις βρίσκονται σε εξέλιξη.
Επιπλέον η αυξητική τάση στις υποβολές κανονισμών εργασίας των υπόχρεων προς τούτο επιχειρήσεων, με ενσωματωμένες πολιτικές για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης, καταδεικνύει τη μεταστροφή της εργασιακής κουλτούρας, προς την επιδιωκόμενη επίδειξη μηδενικής ανοχής σε αντίστοιχα περιστατικά.