Αλλάζουν οι βασικές προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος και απονομής επικουρικής σύνταξης για τους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ ύστερα από εγκύκλιο που υπεγράφη πρόσφατα από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Μάλιστα το υπουργείο δίνει με την εν λόγω εγκύκλιο οδηγίες προς τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για την εφαρμογή των αλλαγών που επήλθαν με το Νόμο 5078/2023 στη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος απονομής επικουρικής σύνταξης που βγαίνουν πλέον με ελάχιστο χρόνο ασφάλισης τα 15 έτη σε όλα τα Ταμεία. Μια από τις αλλαγές που φέρνει η εγκύκλιος αυτή είναι πως νομοθετείται το πέναλτι για πρόωρη έξοδο στις επικουρικές που εφαρμοζόταν μεν με το νέο σύστημα υπολογισμού των επικουρικών, αλλά αυθαίρετα γιατί δεν υπήρχε ρητή πρόβλεψη στο Νόμο 4387/2016. Τώρα νομοθετείται η μείωση, αλλά γεννάται ζήτημα διεκδικήσεων από όσους πήραν μειωμένη επικουρική από το 2016 ως το 2023 χωρίς να προβλέπεται σε νόμο.
Ουσιαστικά μπορεί κανείς να πάρει τώρα επικουρική σύνταξη με ελάχιστο χρόνο ασφάλισης τα 15 έτη, με πλήρες ποσό αν βγαίνει με όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη και με μείωση αν αποχωρεί με όριο ηλικίας για μειωμένη σύνταξη (πρόωρη έξοδος).
Τι ίσχυε έως τώρα
Υπενθυμίζεται πως μέχρι τώρα ασφαλισμένοι αρκετών Ταμείων (πχ Δημοσίου, ΔΕΚΟ, τραπεζών,) για να πάρουν πλήρη επικουρική σύνταξη πριν από τα 67 έτη έπρεπε να συμπληρώσουν και στην επικουρική ασφάλιση τα ίδια χρόνια που είχαν στην κύρια ασφάλιση.
Η εγκύκλιος
Αναλυτικά, σύμφωνα με την εγκύκλιο που υπέγραψε στις 15 Απριλίου ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου, οι βασικότερες αλλαγές στις επικουρικές συντάξεις είναι οι εξής:
1. Θεσπίζεται για όλους τους ασφαλισμένους του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΦΚΑ ενιαία προϋπόθεση με την οποία θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα για επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης. Στις περιπτώσεις που υφίσταται διαδοχικός χρόνος ασφάλισης σε Ταμεία εντός του ΕΦΚΑ, η επικουρική σύνταξη εκδίδεται από το φορέα στον οποίο έχει υποβληθεί η σχετική αίτηση. Δεν επέρχεται καμία τροποποίηση όσον αφορά τηνθεμελίωση δικαιώματος για επικουρική σύνταξη λόγω αναπηρίας και λόγω θανάτου, καθώς εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος για κύρια σύνταξη αναπηρίας και θανάτου.
2.Καταργείται ο έλεγχος προϋποθέσεων στη διαδικασία ταχείας απονομής επικουρικών συντάξεων που σημαίνει ότι δεν θα ελέγχεται αν ο ασφαλισμένος έχει το σύνολο ή μέρος του χρόνου επικουρικής ασφάλισης στο πρώην ΕΤΕΑΜ ή σε φορείς που είχαν ενταχθεί σε αυτό, αλλά η αίτηση θα προχωρά ανεξαρτήτως σε ποιον φορέα συμπληρώνει τη 15ετία.
3.Τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 49 του Νόμου 4921/2022 για τον έλεγχο των αποφάσεων που εκδίδονται με τη διαδικασία της ταχείας απονομής και πλέον δίδεται χρονικό περιθώριο ενός έτους στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για τον έλεγχο των πράξεων απονομής επικουρικής σύνταξης με απώτατο χρονικό όριο ελέγχων ως τα 3 έτη. Η προηγούμενη διάταξη έδινε περιθώριο ελέγχων εντός 3 ετών και αποκλειόταν κάθε έλεγχος μετά την παρέλευση 5ετίας από την έκδοση απόφασης.
4.Οι νέες και ευνοϊκότερες προϋποθέσεις απονομής επικουρικής σύνταξης εφαρμόζονται και σε αιτήσεις που βρίσκονται στη διαδικασία ελέγχου, όπως και σε εκκρεμείς αιτήσεις από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκκρεμείς νοούνται οι αιτήσεις επί των οποίων μέχρι και 19/12/2023 δεν έχει εκδοθεί απόφαση επικουρικής σύνταξης ή είχε εκδοθεί απόφαση αλλά ο συνταξιούχος υπέβαλε ένσταση χωρίς να έχει λάβει απάντηση ως τις 19/12/2023. Προσοχή: Στις εκκρεμείς αιτήσεις είναι και όσες έχουν απορριφθεί σιωπηρά (χωρίς απορριπτική απόφαση) σε διάστημα 50 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Οι συνταξιούχοι που έχουν πάρει απορριπτική απόφαση θα πρέπει να επανέλθουν με νέα αίτηση για επικουρική σύνταξη.
5. Για αιτήσεις που είχαν υποβληθεί ως τις 19/12/2023 και για τις οποίες έχουν εκδοθεί αποφάσεις αναγνωρίσεων χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, διευκρινίζεται ότι, εφόσον δεν είχε παρέλθει η προθεσμία για την εξόφληση της εξαγοράς, ως τις 20/12/2023 εκδίδεται απόφαση απονομής επικουρικής σύνταξης με αναδρομικά από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής αίτησης. Στην περίπτωση αποφάσεων αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, για τις οποίες έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την εξόφληση της εξαγοράς, απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης και η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται από την ημερομηνία της νέας αίτησης.
6.Οι συνταξιούχοι που αποχωρούν με μειωμένο όριο ηλικίας για κύρια σύνταξη (π.χ. 62 ή 60) θα έχουν από 20/12/2023 μείωση και στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αφορά χρόνο ασφάλισης μέχρι την 31η/12/2014. Το ποσοστό μείωσης θα είναι ίδιο με αυτό που επιβλήθηκε στην κύρια σύνταξη λόγω μειωμένου ορίου ηλικίας, δηλαδή από 6% για αποχώρηση κατά ένα έτος πριν το πλήρες όριο ηλικίες ως 30% για αποχώρηση ωε 5 ή περισσότερα έτη πριν το κανονικό όριο ηλικίας.
στο 