Οι συνέπειες του Brexit στην ελληνική οικονομία θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό από την ένταση και
τη διάρκεια της αναταραχής στις αγορές, αλλά και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις
στην οικονομία της Ευρωζώνης. Η δραματική υποτίμηση της στερλίνας, όπως και η
νέα εμπορική σχέση Βρετανίας και ΕΕ, θα έχει επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές,
όπως και τον τουρισμό.
Η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά υπέστη σήμερα κραχ, με πτώση κοντά στο 14%,
που είναι σαφώς μεγαλύτερη από την πτώση των άλλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων,
καθώς η Ελλάδα θεωρείται ακόμη στις αγορές ως ο πλέον αδύνατος κρίκος των χωρών
της Ευρωζώνης, με δεδομένο και όλο το παρελθόν σχετικά με το Grexit. Είναι
χαρακτηριστικό ότι ο πανευρωπαϊκός δείκτης μετοχών Stoxx 600 υποχωρούσε
το απόγευμα 5,7%, είχε δηλαδή λιγότερο από το 50% των απωλειών του γενικού
δείκτη του Χ.Α.
Αντίστοιχα, η απόδοση των 10ετών ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκε κατά μία
ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα, πλησιάζοντας το 9% (8,82% στην ΗΔΑΤ), χάνοντας όλο
το όφελος που είχε από το κλείσιμο της αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης
των 7,5 δις. ευρώ από την Ευρωζώνη.
Η εκτίμηση από πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος ότι οι επιπτώσεις από το Brexit θα είναι περιορισμένες, λόγω των capital controls που εξακολουθούν να ισχύουν από πέρυσι
τον Ιούνιο, είναι λογική, αλλά αφορά το ενδεχόμενο εκροών κεφαλαίων από τη
χώρα. Αν η αναταραχή στις αγορές διαρκέσει για σημαντικό διάστημα, τότε υπάρχει
ο κίνδυνος να χαθεί το όφελος που θα είχε η ελληνική οικονομία από τη συμφωνία
με την Ευρωζώνη σε όρους κλίματος και επενδύσεων και να καθυστερήσει περαιτέρω
η ανάκαμψη της οικονομίας.
Οι
συνέπειες για τις εξαγωγές
Η Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Χριστίνα Σακελλαρίδη,
βλέπει αρνητικές επιπτώσεις σε όλους τους εξωστρεφείς τομείς της ελληνικής
οικονομίας.
Όπως αναφέρει, η Μεγάλη Βρετανία είναι ο έβδομος μεγαλύτερος πελάτης για τα
ελληνικά προϊόντα και η υποτίμηση της λίρας έναντι του ευρώ καθιστά τις
εξαγωγές μας ακριβότερες. Για τον ίδιο λόγο, η Ελλάδα θα καταστεί ακριβότερη
για τους Βρετανούς τουρίστες. Επίσης, όσοι Έλληνες ζουν και δουλεύουν στη
Μεγάλη Βρετανία και στέλνουν χρήματα στην Ελλάδα, θα δουν την αξία των
εμβασμάτων τους να μειώνεται. Αντίστροφα, γίνονται πιο φθηνά τα δίδακτρα για
σπουδές σε βρετανικά πανεπιστήμια, ενώ μειώνεται και το κόστος των εισαγωγών
βρετανικών προϊόντων στην ελληνική αγορά, κάτι που μπορεί να έχει δυσμενείς
επιπτώσεις στο εμπορικό ισοζύγιο.
Η πρόεδρος του ΠΣΕ έθεσε, επίσης, το ζήτημα της αστάθειας και αβεβαιότητας
που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, πρόβλημα το οποίο πολλαπλασιάζεται μετά
το βρετανικό δημοψήφισμα.
Αχαρτογράφητα νερά με απαισιόδοξες προβλέψεις
«Το Brexit ήταν αναπάντεχο καθώς την τελευταία εβδομάδα είχε φανεί ότι το κλίμα είχε αντιστραφεί. Είναι συγκεκριμένο γεγονός και μπαίνουμε πλέον σε αχαρτογράφητα πολιτικά και οικονομικά νερά» δηλώνει ο Νίκος Καραγεωργίου, πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων (ΕΣΒΕΠ) και συνεχίζει: «Πολιτικά διότι ο ευρωσκεπτικισμός θριάμβευσε και το όραμα της ενωμένης Ευρώπη δεν υπάρχει πια. οι πολιτικές δυνάμεις που απελευθερώθηκαν με το Brexit θα ακολουθήσουν μια σκυταλοδρομία ευρωσκεπτικισμού και θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες ενώ απομακρύνεται το όραμα της ενωμένης Ευρώπης. Οικονομικά θα πληγούν οι ασθενέστεροι».
Όπως εκτιμά ο κ. Καραγεωργίου, οι συναλλαγές πλέον θα είναι πιο δύσκολες και πιο αυστηρές. Οι χώρες που δεν είναι οικονομικά και πολιτικά σταθερές, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, θα πληγούν ακόμα περισσότερο. Οι συναλλαγές θα γίνουν αυστηρότερες και θα υπάρξει ύφεση οικονομική στην Ευρώπη που θα επιδεινώσει τα προβλήματα που ήδη είχαν αρχίσει να φαίνονται από υφεσιακά φαινόμενα τα οποία θα έπρεπε να είχαν αντιμετωπιστεί».
«Η Ευρώπη των λαών έγινε η Ευρώπη των μάνατζερ. Η Ευρώπη ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ και τώρα μετά το brexit μπαίνει σε ένα ολισθηρό δρόμο όπου ο εθνικισμός των κρατών θα κερδίσει έδαφος. Η πρωτοφανής βουτιά στα διεθνή και το ελληνικό Χρηματιστήριο αποδεικνύουν ότι μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά για τα οποία οποιαδήποτε πρόβλεψη δεν είναι ασφαλής αλλά είναι απαισιόδοξη» επισημαίνει ο κ. Καραγεωργίου.
Αναταράξεις στην διεθνή και την ελληνική οικονομία, συνέπεια του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία, διαβλέπει ο πρόεδρος της ΚΕΕ και του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνος Μίχαλος, και καλεί, παράλληλα, την ηγεσία της ΕΕ να διορθώσει τα μεγάλα λάθη που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια με την αδικαιολόγητη εμμονή της στις πολιτικές λιτότητας και την αδιαφορία για τον κοινωνικό ιστό και την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Συγκεκριμένα, σε δήλωσή του, ο κ. Μίχαλος αναφέρει: «Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπέρ της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία και ακόμη περισσότερο στην ελληνική οικονομία, η οποία, δυστυχώς, παραμένει ακόμα ασθενής. Τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, χρειάζεται, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, νηφαλιότητα και ψυχραιμία για να αντιμετωπιστεί από κοινού το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία. Κάθε κρίση γεννά και ευκαιρίες, και έτσι θα πρέπει να δούμε και την ψήφο των πολιτών του ισχυρού Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να προχωρήσει η Ευρώπη επιτέλους στην ολοκλήρωση της, μακριά από τακτικισμούς που πληγώνουν ανεπανόρθωτα τις αξίες, τη συνοχή και την οικονομία της ευρωπαϊκής κοινότητας».
«Τα μεγάλα λάθη που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η ΕΕ με την αδικαιολόγητη εμμονή της στις πολιτικές λιτότητας, με την αδιαφορία της για τον κοινωνικό ιστό και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, πρέπει να διορθωθούν άμεσα. Και η Ελλάδα θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς άλλωστε θα είναι από τις χώρες που θα πληγούν οικονομικά, ιδιαίτερα στον εξαγωγικό τομέα, από το νέο status στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήρθε η ώρα όλοι μαζί να δώσουμε τη μάχη για να αλλάξουμε την Ευρώπη, θωρακίζοντας τις ευρωπαϊκές αξίες επί τη βάση των οποίων δημιουργήθηκε», προσθέτει ο κ. Μίχαλος.
Οι συνέπειες στον τουρισμό
Στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής εντοπίζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας
Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γιάννης Ρέτσος τις πιθανές συνέπειες του Brexit για τον
ελληνικό τουρισμό.
Ο κ. Ρέτσος εκτίμησε ότι αν συνεχιστεί η υποτίμηση της αγγλικής λίρας,
είναι πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο να επηρεαστεί το μέτωπο των κρατήσεων της
τελευταίας στιγμής, καθώς θα έχει αποδυναμωθεί η αγοραστική δύναμη των Βρετανών
πολιτών. Μακροπρόθεσμη εκτίμηση των συνεπειών, ωστόσο δεν μπορεί να γίνει ακόμα
όπως εξήγησε ο κ. Ρέτσος.