Στο φως της δημοσιότητας δόθηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνας που διενήργησε ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ, Νίκος Καρανικόλας για το δημογραφικό της Ελλάδας.
Μάλιστα σύμφωνα με την ΕΡΤ, ο καθηγητής είπε πως η Ελλάδα συρρικνώνεται δημογραφικά ενώ χαρακτήρισε το γεγονός ως «ένα καινούργιο είδος χρεοκοπίας».
«Περίπου το 1981 ξεκίνησαν τα προβλήματα όταν ο δείκτης γεννητικότητας έπεσε, ήταν για τελευταία φορά στο 2,1 παιδιά ανά γυναίκα» τόνισε και πρόσθεσε πως «από εκεί και μετά, σήμερα είμαστε στο 1,3, που σημαίνει ότι έχουν μειωθεί πολύ οι γεννήσεις στη χώρα και όσοι ασχολούνται με δημογραφικά θέματα και θέματα ανθρωπογεωγραφίας ήξεραν από το 1981 ότι σιγά σιγά θα αρχίσουν να έρχονται προβλήματα σε σχέση με την δημογραφική συρρίκνωση του πληθυσμού».
Μεταξύ άλλων τόνισε πως αυτό σημαίνει ότι «ο πληθυσμός μειώνεται, οι άνθρωποι άνω των 65 ετών αυξάνονται ως ομάδα πληθυσμού. Άρα έχουμε πάρα πολλές συνέπειες τόσο στα οικονομικά ζητήματα, όσο και στα κοινωνικά».
Στο παραπάνω διάγραμμα απεικονίζεται ο δείκτης ολικής γονιμότητας στην Ελλάδα από το 1950 μέχρι το 2022. Συγκεκριμένα ο δείκτης αυτός δείχνει πως το 1950 ο μέσος όρος ήταν περίπου στα 2.6 παιδιά κάθε οικογένεια, ενώ από το 1981 και μετά οι γεννήσεις που έχει η χώρα μας είναι πολύ λιγότερες από αυτές που που επιθυμεί η Ελλάδα . Μάλιστα ο κ. Καρανικόλας επεσήμανε πως το 2,1 αποτελεί ορόσημο αφού τόσα παιδιά ανά γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία είναι εφικτό να μένει σταθερός ο πληθυσμός.
Σημειώνεται πως ο παραπάνω χάρτης δείχνει την πληθυσμιακή μεταβολή στη χώρα τα τελευταία 10 χρόνια και όσο πιο μπλε είναι το χρώμα μιας περιοχής τόσο μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα εκεί.
Αναλυτικότερα, με εξαίρεση τα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες, όλη η ηπειρωτική χώρα στο σύνολο σχεδόν είναι μπλε, γεγονός που σημαίνει ότι η ύπαιθρος φθίνει περισσότερο από τα υπόλοιπα σημεία της χώρας. Εξαίρεση έχουμε στα δύο αστικά κέντρα Αθήνα Θεσσαλονίκη, που και πάλι στα κέντρα καταγράφεται μια ελαφριά μείωση, αλλά έχουμε αύξηση στα προάστια, στις γύρω περιοχές.
Η ελληνική επαρχία
Επιπλέον, σημειώνεται πως η εικόνα αποδεικνύει ότι το σύνολο της ελληνικής επαρχίας ερημώνει με τεράστιους ρυθμούς, οι οποίοι φθάνουν ακόμη και την τελευταία 10ετία πάνω από 20% -30%.
Τέλος, ο παραπάνω χάρτης δείχνει τον δείκτη γήρανσης, δηλαδή τους ανθρώπους που είναι άνω των 65 και ζουν ανά νομό στην Ελλάδα.
Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στην περιοχή των Τρικάλων με 28,8%. Δηλαδή σχεδόν ένας στους τρεις είναι πάνω από τα 65 και ακολουθεί η Πρέβεζα, Ιθάκη Θεσπρωτίας, Σέρρες, Ικαρία κτλ, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά είναι στα νησιά Μύκονος, Θήρα, Σαντορίνη, Κως, στην Δυτική Αττική, στην Δυτική Αθήνα και στην Πάρο.
Σημειώνεται πως το ποσοστό των ηλικιωμένων, των ανθρώπων άνω των 65 ετών είναι πάνω από 20%, ενώ αξίζει να αναφερθεί πως είμαστε πρώτοι στην Ευρώπη, λίγο πίσω από την Ιταλία, αλλά και διεθνώς είμαστε πρώτοι παγκοσμίως. Δηλαδή πάνω από ένας στους πέντε ανθρώπους που ζουν στην Ελλάδα είναι σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. «Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η μείωση των γεννήσεων θα εντείνει το πρόβλημα τα επόμενα χρόνια και η ομάδα πληθυσμού που είναι άνω των 65 έχει ιδιαίτερα αυξητικές τάσεις τις επόμενες δεκαετίες» πρόσθεσε ο κ. Καρανικόλας.
Ακόμη ένας χάρτης που αποτυπώνει την κακή κατάσταση είναι εκείνος με τους δήμους, οι οποίοι παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη μεταβολή. Πρώτος είναι ο Δήμος Νέας Ζίχνης, μετά Κάτω Νευροκοπίου με μεταβολές άνω του 30% την τελευταία 10ετία, δηλαδή έχουν χάσει το 1/3 του πληθυσμού τους. Και ακολουθούν Θέρμο, Παρανέστι, Δωδώνη, Ηράκλεια, Σουφλί, Μουριές Ζαγοράς.
Ενώ για τις περιοχές κυρίως στην επαρχία και τις αγροτικές που αρχίζουν και φθίνουν ο κ. Καρανικόλας τόνισε πως «αγκαλιάζει όλη την ηπειρωτική χώρα, από την Θράκη μέχρι κάτω στην Πελοπόννησο. Οι μικροί δήμοι ερημώνουν σε ποσοστά που φτάνουν το 30% στη 10ετία, δηλαδή ένας στους τρεις έχει φύγει από τον Δήμο, έχει εκλείψει. Άρα λοιπόν το πρόβλημα είναι πάρα πάρα πολύ σημαντικό». Υπογραμμίζοντας παράλληλα πως «η ερήμωση της ελληνικής επαρχίας αρχίζει και παίρνει τεράστιες διαστάσεις και πρέπει όχι απλά να λάβουμε μέτρα, αλλά να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα το δημογραφικό ως ένα ζήτημα πραγματικά εθνικής χρεοκοπίας».
Οι δηλώσεις
Μάλιστα δημοσιογράφος της ΕΡΤ αναφέρει «Άλλο το Σουφλί, άλλο η Περιφέρεια Σουφλίου, άλλο το Διδυμότειχο, άλλο Περιφέρεια Διδυμοτείχου ή και την Ορεστιάδα» σημειώνοντας πως «τα μεγάλα αστικά κέντρα συνεχίζουν ακόμη να πιέζονται προς τη θετική κατεύθυνση, δηλαδή να έχουν μικρές απώλειες κάποιοι ή κάποιοι να αυξάνουν τον πληθυσμό τους. Αντίθετα όμως, η ενδοχώρα, δηλαδή τα χωριά, η ύπαιθρος αυτών των περιοχών, ερημώνει. Τα στοιχεία είναι συντριπτικά αρνητικά προς αυτή την κατεύθυνση. Η Αλεξανδρούπολη αυξάνει ο πληθυσμός της, όχι όμως όλος ο νομός Έβρου.
Η Ορεστιάδα ακόμη αντέχει, όχι όμως η περιφέρειά της, η οποία μειώνεται.
Αυτό το 22% του Σουφλί δείχνει ότι υπάρχει στην πρώην επαρχία Σουφλίου αυτή η μείωση. Στα χωριά η κατάσταση είναι πολύ πιο τραγική» προσθέτοντας πως 65 ετών ίσως είναι οι μικρότερης ηλικίας που ζουν σε αυτά τα χωριά αλλά και πως «το θέμα του δημογραφικού στην περιοχή του Έβρου θεωρείται από όλους σαν το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η περιοχή».
Στην ΕΡΤ μίλησε και ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων Σουφλίου, Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας, Αριστείδης Ζίζικας. Μάλιστα ο ίδιος επιβεβαίωσε τη σκληρή πραγματικότητα και τόνισε πως κάποτε μόνο στο βόρειο τμήμα του νομού οι πολύτεκνες οικογένειες ήταν πάνω από χίλιες και τώρα πλέον μπορεί να έχουν παραμείνει αλλά έχουν μεγαλώσει ηλικιακά και οι νέοι πλέον έχουν μειωθεί αρκετά. «Ευχής έργον θα ήταν να δοθεί κάποιο όραμα από την πολιτεία πλέον, αν μη τι άλλο να ενισχυθούν οι εναπομείναντες νέες πολύτεκνες οικογένειες που έχουν παιδάκια εδώ και να έρθουν και κάποιοι άλλοι να προσαρτηθούν σε αυτή την περιοχή και να δοθεί έτσι ένα όραμα στους νέους, στα νέα παιδιά τα δικά μας που έφυγαν, σπούδασαν, να μπορέσουν να γυρίσουν ξανά πίσω και να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή τους. Έτσι σε βάθος 15ετίας – 20ετίας φαντάζομαι ότι θα έχουμε νέα μέλη και νέοι και νέες νέες οικογένειες με νέα παιδιά».
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η κατάσταση στην Ελασσόνα, όπου τα ποσοστά της μείωσης του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια 10 αγγίζουν το 21%, όμως στα τριάντα χρόνια το ποσοστό είναι 36,28%.
Από την περιοχή δημοσιογράφος της ΕΡΤ υπογράμμισε πως «πολλά χωριά έχουν ερημώσει, με εξαίρεση κάποια χωριά που ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και κρατούν τον κόσμο», ενώ πρόσθεσε πως «παρά τη μεγάλη μείωση είναι εδώ και ένα από τα χωριά, η Βερδικούσα που έχει τους περισσότερους πολύτεκνους στην Ελλάδα».
«Πραγματικά ο Δήμος Ελασσόνας έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια μία πολύ σημαντική συρρίκνωση πληθυσμού, που όπως δείχνει και η έρευνα που παρουσιάζεται ξεπερνά το 20%, από 32.000 πληθυσμό καταλήξαμε να έχουμε πλέον 25.000» πρόσθεσε από τη δική του πλευρά ο Δήμαρχος Ελασσόνας, Νίκος Γκάτσος, και τόνισε πως η κατάσταση τους έχει θορυβήσει ενώ ζήτησε από την πολιτεία να δώσει κίνητρα, φοροαπαλλαγές κλπ ώστε να επιστρέψουν οι νέοι, ενώ πρόσθεσε πως «οι νέοι άνθρωποι εγκαταλείπουν την επαρχία για οικονομικούς κυρίως λόγους, αλλά και φυσικά γιατί υπάρχει μία συρρίκνωση και στις παροχές, στις κοινωνικές παροχές, τόσο σε δημοτικό επίπεδο όσο και σε κρατικό επίπεδο. Εμείς θεωρούμε ότι ακόμα τα κτηνοτροφικά χωριά μπορούν να κρατήσουν κόσμο και βλέπουμε ότι υπάρχουν νέες οικογένειες που γεννούν παιδιά». Τέλος τόνισε πως ως περιοχή του νομού Λάρισας σημειώνεται μια πολύ σημαντική διαρροή προς το κέντρο του νομού, προς τη Λάρισα, όπου απορροφά τους περισσότερους νέους και τις πιο δυναμικές ηλικίες.
Κλείνοντας ο κ. Καρανικόλας τόνισε πως το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό, αλλά βαθιά κοινωνικό υπογραμμίζοντας πως «στην Ελλάδα το 2050 θα έχουμε περίπου 1,5 εκατομμύριο λιγότερους ενεργούς πολίτες κάτω των 65 ετών και 700.000 πολίτες άνω των 65 ετών» και τόνισε πως έχει να κάνει με υποδομές, περίθαλψη, συντάξεις, με φροντίδα, με την γενικότερη παραγωγή της χώρας και είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Ενώ πρόσθεσε πως «υπάρχουν εργαλεία και μοντέλα διεθνώς που έχουν εφαρμοστεί, τα οποία θα πρέπει να ακολουθήσει άμεσα η χώρα, όχι για να πετύχουμε θαύματα, αλλά για να αρχίσει να αλλάζει αυτή η εικόνα μετά από 15-20 χρόνια.