Ελεύθεροι επαγγελματίες: «Παράθυρο» για στοχευμένες αλλαγές στο νέο σύστημα φορολόγησης – Τι εξετάζεται

«Παράθυρο» για στοχευμένες αλλαγές στο νέο σύστημα φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, με την κατάθεση του τελικού κειμένου στη Βουλή, χωρίς να θίγεται ο βασικός κορμός που αφορά στα κριτήρια προσδιορισμού του τεκμαρτού εισοδήματος εξετάζεται από την κυβέρνηση.

Οι περιπτώσεις που βρίσκονται στο τραπέζι και θα αξιολογηθούν μετά το πέρας της δημόσιας διαβούλευσης, είναι οι εξής, σύμφωνα με την ΕΡΤ:

1. Οι συνταξιούχοι οι οποίοι για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους συνεχίζουν να ασκούν το επάγγελμά τους.
2. Οι επιχειρήσεις που ασκούνται από άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών εφόσον τα πρόσωπα αυτά ασκούν την επιχείρηση ή το επάγγελμα την τελευταία δεκαετία.
3. Οι επιχειρήσεις που υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές μέχρι ολική καταστροφή από πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμούς κατά τη διάρκεια του 2023, με αποτέλεσμα να υπάρχει αναγκαστική διακοπή λειτουργίας. Αυτό που εξετάζεται είναι είτε απαλλαγή από το νέο καθεστώς φορολόγησης μόνο για το 2024 είτε αναλογικό υπολογισμό του ελάχιστου καθαρού εισοδήματος για τους μήνες της κανονικής τους λειτουργίας.
4. Οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις που ασκούνται από αγρότες.
5. Οι αγρότες που πωλούν τα προϊόντα τους, είτε σε στεγασμένα καταστήματα είτε σε υπαίθριες λαϊκές αγορές είτε ως πλανόδιοι.

Επίσης αναμένεται να διευκρινιστεί εάν το νέο σύστημα θα ισχύσει μόνο για ατομικές επιχειρήσεις ή και άλλες μορφές επιχειρήσεων όπως Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ), Ομόρρυθμες, Ετερόρρυθμες κ.ά. και ποιο θα είναι το καθεστώς φορολόγησης για τους ιδιοκτήτες που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης ακίνητα και υποχρεούνται σε έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Η «ακτινογραφία» των φορολογικών δηλώσεων

Από μισθωτούς και συνταξιούχους δηλώθηκαν φέτος στην Εφορία τα 61 από τα 84,2 δισ. ευρώ (περίπου το 72%) των εισοδημάτων που αποκτήθηκαν πέρυσι, όταν οι ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν μόλις 11,9 δισ. ευρώ και πλήρωσαν φόρους 1,9 δισ. ευρώ.

Όπως προκύπτει από την επεξεργασία 6,6 εκατομμυρίων φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το τρέχον έτος, οι μισθωτοί δήλωσαν 35,6 δισ. ευρώ και οι συνταξιούχοι επιπλέον 25,4 δισ. ευρώ.

Από τα 8,9 δισ. ευρώ των βεβαιωμένων φόρων, τα 5,7 δισ. ευρώ τα πληρώνουν μισθωτοί και συνταξιούχοι (3,8 δισ. ευρώ οι μισθωτοί και 1,9 δισ. ευρώ οι συνταξιούχοι).

Το μέσο φορολογητέο εισόδημα για 3,5 εκατομμύρια μισθωτούς ανέρχεται σε 12.300 ευρώ ετησίως, ενώ ο μέσος φόρος που καλούνται να καταβάλλουν οι μισθωτοί είναι 1.160 ευρώ ενώ οι συνταξιούχοι πληρώνουν κατά μέσο όρο 847 ευρώ φόρο εισοδήματος.

Από τους 750.000 χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, οι περίπου 500.000 έχουν εισοδήματα μόνο από την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος ενώ οι 250.000 έχουν εισοδήματα και από μισθούς / συντάξεις.

Το 54% των αμιγώς ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνουν μηδενικό εισόδημα, ενώ το 85% αυτών δηλώνει ετήσιο εισόδημα κάτω από τις 10 χιλιάδες ευρώ. Ο μέσος φόρος εισοδήματος που εισπράττει το κράτος από αυτό το 85% των ελευθέρων επαγγελματιών – δηλαδή 425.000 ελεύθερους επαγγελματίες – είναι 217 ευρώ ετησίως, ποσό που ανεβαίνει στα 867 ευρώ με το τέλος επιτηδεύματος.

Το 37% των αυτοαπασχολούμενων (272.000) πληρώνουν μηδενικό φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με την ΕΡΤ.

Από αυτούς οι 75.000 (10%) δεν πληρώνουν ούτε το τέλος επιτηδεύματος, άρα έχουν μηδενική συμμετοχή στα άμεσα φορολογικά έσοδα και οι υπόλοιποι 197.000 (27% του συνόλου) πληρώνουν μόνο το τέλος επιτηδεύματος.

Τα στοιχεία δείχνουν ακόμα ότι: 21.000 ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τα όρια του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (2.400 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 3.600 ευρώ για ζευγάρι κ.λπ.) και έτσι εισπράττουν μηνιαίως τουλάχιστον 200 ευρώ μέσω του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Το 4% των αυτοαπασχολούμενων πληρώνει το 50% των φόρων στη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογούμενων. Δηλαδή όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν κανονικά τα εισοδήματά τους, σηκώνουν δυσανάλογα μεγάλο βάρος στις πλάτες τους.

Κάπως έτσι, στην Ελλάδα, ο μέσος μισθωτός πληρώνει μεγαλύτερο φόρο ετησίως στο κράτος από το 85% των ελευθέρων επαγγελματιών που δηλώνουν εισοδήματα αμιγώς από το ελεύθερο επάγγελμα ενώ στη χώρα μας, η συνεισφορά των ελευθέρων επαγγελματιών στον προϋπολογισμό είναι μόλις 2,1% των εσόδων, ενώ στην ΕΕ και την ευρωζώνη υπερδιπλάσια και φτάνει στο 5,2% των εσόδων.

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών υποστηρίζουν ότι το φορολογικό νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα και θα κατατεθεί στη Βουλή τις επόμενες ημέρες «αποτελεί πράξη φορολογικής δικαιοσύνης» καθώς οδηγεί σε ένα σύστημα όπου κανένας ελεύθερος επαγγελματίας (με εξαιρέσεις για χωριά με πληθυσμό κάτω από 500 κατοίκους, νησιά με λιγότερους από 3.100 καθώς και ελεύθερους επαγγελματίες στα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής τους διαδρομής) δεν μπορεί να δηλώνει λιγότερα από 10.920 ευρώ το χρόνο.