Ανησυχίες για την ύπαρξη δημοσιονομικού κενού το 2016 εξαιτίας των καθυστερήσεων στο ασφαλιστικό, στις φορολογικές παρεμβάσεις και στη μείωση των αμυντικών δαπανών εκφράζονται στην τριμηνιαία Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής.
Στην Έκθεση επικρίνεται το μείγμα οικονομικής πολιτικής, που ακολουθεί η κυβέρνηση και το οποίο συνεχίζει την παλιά «συνταγή » μείωσης δαπανών και αύξησης φόρων σε περιβάλλον ύφεσης.
Μάλιστα εκτιμά ότι υπάρχουν περιθώρια για εκλογίκευση των δαπανών και αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Σύμφωνα με την έκθεση ο προϋπολογισμός του 2016 κινείται στη λογική που ακολουθήθηκε τα προγηγούμενα χρόνια της κρίσης,- αυξήσεις φόρων και μειώσεις δαπανών σε περιβάλλον ύφεσης- δυσχεραίνοντας έτσι τις προοπτικές επίτευξης θετικών ρυθμών ανάπτυξης.
Από την ανάλυση, προκύπτει ότι για την επίτευξη των στόχων το 2016, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει νέες ρυθμίσεις στο σκέλος των δαπανών και των εσόδων ύψους 4,2 δις ευρώ σωρευτικά στη διετία 2015-2016. Το 47,63% των νέων παρεμβάσεων αφορά εξοικονομήσεις δαπανών (1,99 δις) και το 52,37% αυξήσεις εσόδων.
Μειώσεις δαπανών
1,99 δις από τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης
1,23 δις από τις συντάξεις του Δημοσίου
0,19 δις από τη μείωση των δαπανών του υπουργείου Εθνικής Αμυνας
0,11 δις από τη μείωση των Επιδομάτων Κοινωνικού Χαρακτήρα
Εκφράζονται επίσης, φόβοι για την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται η απότομη άνοδος των ληξιπρόθεσμων οφειλών των φορολογούμενων είναι κακός οιωνός για το επόμενο διάστημα, καθώς οι υποχρεώσεις των πολιτών προς την εφορία αυξάνονται.
Σε ότι αφορά τις επενδύσεις υπογραμμίζεται ότι η αστάθεια της φορολογίας που πήγαζε στο παρελθόν από τη δημοσιονομικής ακαταστασία παραμένει το σημαντικότερο εμπόδιο για επενδύσεις.
Επίσης αναφέρει ότι εκτός των δυνατοτήτων της Ελλάδας; βρίσκεται η εξυπηρέτηση τέτοιου μεγέθους χρέους ιδίως αν ληφθεί υπόψιν η στασιμότητα του 2015 και οι ύφεση του 2016. Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο του ΔΝΤ το δημόσιο χρέος θα ανέλθει στο 200% του ΑΕΠ τα επόμενα δύο χρόνια.
Οπως αναφέρεται το ελληνικό χρέος δεν είναι διαχειρίσιμο στα επίπεδα που έχει φτάσει.
H έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού αποδομεί πλήρως το κυβερνητικό προσχέδιο του νέου Ασφαλιστικού το οποίο παρουσιάστηκε στις 4 Ιανουαρίου. Πρώτα απ’ όλα το Γραφείο Προϋπολογισμού εκτιμά πως οι μεταρρυθμίσεις του 2010 και του 2012 “θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη διατηρησιμότητα του συστήματος”.
Παράλληλα τονίζεται πως το σχέδιο Κατρούγκαλου “γεννά πολλά ερωτηματικά”, πως “η κύρια σύνταξη θα εξαρτάται από τις εισφορές ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου με χαμηλότερους συντελεστές υπολογισμού της τελικής παροχής” και πως “σχετικά με το ποσοστό αναπλήρωσης οι αλλαγές θα είναι άμεσες και δεν προβλέπεται κανένα μεταβατικό καθεστώς”.
“Θα ήταν καλύτερο να υπάρχουν τρία ταμεία,”, σημειώνεται, ενώ “οι ενιαίοι κανόνες θα σημαίνουν και νέες μειώσεις για τους νέους συνταξιούχους”.
Χαρακτηριστικά στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται πως :
* Η αύξηση των κρατικών επιχορηγήσεων κατέδειξε ότι το ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι βιώσιμο και άρα επείγει η μεταρρύθμισή του.
* Οι συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις του 2010 αλλά και του 2012 που δεν εφαρμόστηκε θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διατηρησιμότητα του συστήματος αλλά και στην παρούσα φάση δεν επαρκούν.
* Η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που υπέγραψε καθυστερώντας παράλληλα την αξιολόγηση του προγράμματος που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, προκειμένου να χορηγηθεί η επόμενη δόση.
* Το σχέδιο νόμου του Υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου επιφέρει μεγάλες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα αλλά γεννά πολλά ερωτηματικά για το αν τελικά μπορεί να οδηγήσει σε ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα.
* Ουσιαστικά η κυβέρνηση στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου έρχεται να εφαρμόσει το νόμο 3863/2010 που αφορά στη εθνική και ανταποδοτική σύνταξη αλλά και τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Μάλιστα σε ο,τι αφορά τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος των επικουρικών ταμείων, αυτή αντικαταστάθηκε από τον κανόνα βιωσιμότητας χωρίς όμως να διευκρινίζεται ξεκάθαρα τι ακριβώς θα περιλαμβάνει.
* Η κύρια σύνταξη θα εξαρτάται από τις εισφορές ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου με χαμηλότερους συντελεστές υπολογισμού της τελικής παροχής. Σχετικά με το ποσοστό αναπλήρωσης οι αλλαγές θα είναι άμεσες και δεν προβλέπεται κανένα μεταβατικό καθεστώς όπως προέβλεπε ο νόμος 3863/2010, ενώ θα αγγίζουν το 60-65% τη στιγμή που οι θεσμοί εμμένουν σε 50-55%.
* Μετά το 2018 παλιές και νέες συντάξεις θα έλθουν στα ίδια επίπεδα καταργώντας σταδιακά την προσωπική διαφορά. Σημειώνουμε ότι από τη μία πλευρά η κυβέρνηση με τη σταδιακή μείωση της προσωπικής διαφοράς μεταθέτει το τίμημα στο μέλλον, με ένα στοίχημα υψηλού ρίσκου ότι η οικονομική μεγένθυση να καλύψει τις μειώσεις που θα έλθουν.
Από την άλλη πλευρά είναι θετική η προσπάθεια της κυβέρνησης για οροφές στις διπλές συντάξεις και για κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.
* Σε ό,τι αφορά τις επικουρικές συντάξεις, οι μειώσεις είναι αναπόφευκτες έως και το 2018 λόγω του ελλείμματος του ΕΤΕΑ που θα αγγίξει τα 730 εκατ. ευρώ ως απόρροια της μη εφαρμογής της ρήτρας μη μηδενικού ελλείμματος.
Οι μειώσεις θα είναι κλιμακωτές από 2% έως και 30%, ενώ θα γίνει προσπάθεια να διασωθούν οι χαμηλές επικουρικές.
* Θα ήταν καλύτερο να υπάρχουν τρία ταμεία, όπως το ΙΚΑ για τους μισθωτούς, ο ΟΑΕΕ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και ο ΟΓΑ για το σύνολο των αγροτών, λόγω διαχειριστικής ανεπάρκειας σε συνθήκες οικονομικής κρίσης.
* Οι ενιαίοι κανόνες θα σημαίνουν και νέες μειώσεις για τους νέους συνταξιούχους.
* Δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία αξιολόγηση της πιλοτικής εφαρμογής του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
* Το σχέδιο νόμου ουσιαστικά δεν οδηγεί στην ανταποδοτικότητα των εισφορών – παροχών και συνεπώς υποκαθορίζει τα κίνητρα για εργασία.
* Υψηλές ασφαλιστικές εισφορές αποτελούν εμπόδια στη μείωση της ανεργίας.
* Πρόβλημα υπάρχει και πιθανόν θα ενταθεί και ως προς τις ασφαλιστικές εισφορές που πρέπει να εισπραχθούν.
* Προτάσεις σύμφωνα με τις οποίες ο τρίτος πυλώνας που αναφέρεται στην ιδιωτική ασφάλιση, με την κατάλληλη εποπτεία μπορεί να συμβάλλει θετικά.
στο 