Νέες διευκρινίσεις για το καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών κύριας σύνταξης των μισθωτών που υπάγονται στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ δίνει με εγκύκλιο του το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Παράλληλα, επισημαίνεται πως, το βασικό πλαίσιο ως προς το
καθεστώς υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών δεν μεταβάλλεται, και
συνεπώς οι μισθωτοί ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ εξακολουθούν να καταβάλλουν για την
κύρια σύνταξη εισφορά ύψους 20% (6,67% για τον ασφαλισμένο και 13,33% για τον
εργοδότη).
Αναλυτικά, σύμφωνα με την εγκύκλιο προβλέπονται τα εξής:
1. Υπαγόμενα πρόσωπα (παρ. 1 και 3)
Ασφαλιστικές εισφορές μισθωτού, ανεξαρτήτως του
χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση (παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι), και διατηρουμένου
σε ισχύ του τεκμηρίου υπέρ της μισθωτής εργασίας του άρθρου 2 παρ. 1 του
α.ν.1846/1951, καταβάλλονται στον e-ΕΦΚΑ στις εξής περιπτώσεις ασφαλισμένων:
– μισθωτοί που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ
– ΕΤΑΜ (με εξαίρεση όσους καταβάλλουν εισφορές βάσει κυμαινόμενων αποδοχών ή
ειδικών κανονισμών)
– μισθωτοί που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην
ΟΑΕΕ – Τομέας Ναυτικών και Τουριστικών Πρακτόρων (πρώην ΤΑΝΠΥ)
– μισθωτοί που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην
ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ)
– οι δικηγόροι με έμμισθη εντολή που υπάγονται στην
ασφάλιση του πρώην ΕΤΑΑ (Τομέας Ασφάλισης Νομικών)
– μισθωτοί ανειδίκευτοι εργάτες που απασχολούνται
στον αγροτικό τομέα, καθώς και μετακλητοί πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι έως 31/12/2016 υπάγονταν στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
– μισθωτοί που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην
ΕΤΑΠ – ΜΜΕ
– πρόσωπα που κατέχουν θέση διευθυντή, γενικού
διευθυντή, εντεταλμένου ή διευθύνοντος ή συμπράττοντος συμβούλου, διοικητή
εταιρείας ή συνεταιρισμού, εφόσον συνδέονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας
– πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη Διοικητικού
Συμβουλίου σε Α.Ε. ή σε αγροτικούς συνεταιρισμούς, εφόσον λαμβάνουν αμοιβή.
– οι διαχειριστές των εταιρειών όλων των νομικών
μορφών (με εξαίρεση τους διαχειριστές των ΙΚΕ, οι οποίοι εξακολουθούν να
καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές ελεύθερου επαγγελματία, σύμφωνα με το άρθρο 39
του ν.4387/2016, όπως ισχύει).
Σημειώνουμε ότι το καθεστώς ασφάλισης και
ασφαλιστικών εισφορών στις περιπτώσεις μετακλητών υπαλλήλων, δημοσίου ή
ιδιωτικού δικαίου, ρυθμίζεται ειδικώς με τις διατάξεις του άρθρου 5Α του
ν.4387/2016, όπως αυτό προστίθεται με το άρθρο 23 του ν.4670/2020.
2. Ημέρες ασφάλισης μελών Διοικητικού Συμβουλίου
Ανωνύμων Εταιρειών και Αγροτικών Συνεταιρισμών (παρ. 3, περιπτ. δ και ε)
Από τις ανωτέρω διατάξεις και από 1/1/2020
καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του χρόνου ασφάλισης στις περιπτώσεις των
μελών Διοικητικού Συμβουλίου Ανωνύμων Εταιρειών και Αγροτικών Συνεταιρισμών.
Συγκεκριμένα, ορίζεται πλέον ρητά, ότι εφόσον το
ποσό ασφαλιστικής εισφοράς που καταβλήθηκε σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ.
3 αντιστοιχεί ή υπερβαίνει το ποσό εισφοράς επί του βασικού μισθού μισθωτού,
θεωρούνται ως συμπληρωμένες από τον ασφαλισμένο 25 ημέρες ασφάλισης κατά μήνα.
Σε περίπτωση που το ποσό ασφαλιστικής εισφοράς
υπολείπεται του ποσού εισφοράς επί του βασικού μισθού μισθωτού, ο χρόνος
ασφάλισης κατά μήνα προκύπτει από το πηλίκο της καταβληθείσας ασφαλιστικής
εισφοράς δια του ποσού εισφοράς επί του βασικού μισθού μισθωτού,
πολλαπλασιαζόμενο επί 25.
Ειδικότερα:
Επί του βασικού μισθού ύψους €650,00 καταβάλλεται
για κύρια σύνταξη εισφορά ύψους €130,00 (€650,00 x 20%). Για τον υπολογισμό των
ημερών ασφάλισης λαμβάνεται ως βάση το ποσό των €130,00, και επομένως για
μηνιαίες αμοιβές ίσες ή μεγαλύτερες των €650,00 ευρώ, δηλαδή για ποσά μηνιαίας
εισφοράς κύριας σύνταξης ίσα ή μεγαλύτερα των €130,00, υπολογίζονται 25 ημέρες
ασφάλισης.
Για αμοιβές μικρότερες των €650,00 μηνιαίως, ο
υπολογισμός του χρόνου ασφάλισης γίνεται βάσει του τύπου:
(Μηνιαία εισφορά / €130,00) x 25, όπου Μηνιαία
Εισφορά = Μηνιαία Αμοιβή x 20%
Σημειώνουμε ότι για τα δεκαδικά ψηφία που προκύπτουν
εφαρμόζεται ο κανόνας της στρογγυλοποίησης, και συγκεκριμένα το δεύτερο
δεκαδικό ψηφίο στρογγυλοποιείται ως προς το πρώτο δεκαδικό ψηφίο και αυτό ως
προς τον ακέραιο αριθμό, και τιμές 0 – 4 στρογγυλοποιούνται προς τα κάτω και
τιμές 5 – 9 προς τα πάνω.
Παραδείγματα
1. Για μηνιαία αμοιβή ύψους €530,00, προκύπτει
μηνιαία εισφορά €106,00 (€530,00 x 20%) και (€106,00 / €130,00) x 25 =
20,384615. Άρα 20 ημέρες ασφάλισης.
2. Για μηνιαία αμοιβή ύψους €400,00, προκύπτει
μηνιαία εισφορά €80,00 (€400,00 x 20%) και (€80,00 / €130,00) x 25 = 15,384615.
Άρα 15 ημέρες ασφάλισης.
3. Για μηνιαία αμοιβή ύψους €200,00, προκύπτει
μηνιαία εισφορά €40,00 (€200,00 x 20%) και (€40,00 / €130,00) x 25 = 7,692307.
Άρα 8 ημέρες ασφάλισης.
4. Για μηνιαία αμοιβή ύψους €150,00, προκύπτει
μηνιαία εισφορά €30,00 (€150,00 x 20%) και (€30,00 / €130,00) x 25 = 5,769230.
Άρα 6 ημέρες ασφάλισης.
3. Ύψος ασφαλιστικών εισφορών (παρ. 1)
Το συνολικό ποσοστό εισφοράς, ασφαλισμένου και
εργοδότη, εξακολουθεί να διαμορφώνεται σε 20%, επιμεριζόμενο κατά 6,67% για τον
ασφαλισμένο και 13,33% για τον εργοδότη.
Τυχόν μεταβατικά ποσοστά ασφαλίστρου που είχαν
προβλεφθεί για συγκεκριμένες κατηγορίες μισθωτών ασφαλισμένων με την παρ. 4 του
άρθρου 38 του ν.4387/2016, όπως αυτό ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με τις
κοινοποιούμενες διατάξεις, και αφορούσαν στο χρονικό διάστημα από 1/1/2017 έως
31/12/2019, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις ασφαλισμένων σε Ειδικά Ταμεία
(πρώην ΤΑΠ – ΔΕΗ, ΤΣΠ-ΗΣΑΠ, ΤΣΠ – ΕΤΕ κ.λπ.), δεν έχουν εφαρμογή από 1/1/2020,
καθώς τα προβλεπόμενα μεταβατικά ποσοστά ασφαλίστρου έχουν ήδη διαμορφωθεί σε
20% (6,67% για τον ασφαλισμένο και 13,33% για τον εργοδότη). Για το λόγο αυτό η
σχετική παράγραφος δεν έχει επαναληφθεί κατά την αντικατάσταση του άρθρου.
4. Καταβολή μειωμένης εισφοράς (παρ. 1 και 10)
Καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών προβλέπεται
στις εξής περιπτώσεις:
α) μείωση της εργοδοτικής εισφοράς κατά 6,66
ποσοστιαίες μονάδες, για όσους εργοδότες απασχολούν μισθωτούς, ηλικίας έως 25
ετών, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 86 του ν.4583/2018 και την
με αριθ. Δ.15/Δ73220/72/26-2-2019 ΚΥΑ των Υπουργών Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομικών (ΦΕΚ Β’ 681/28-2-2019).
β) μείωση κατά 50% της εισφοράς ασφαλισμένου, για
τις μητέρες που αποκτούν παιδί, για ένα έτος μετά τον τοκετό, σύμφωνα με τα
ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 141 παρ. 2 του ν.3655/2008.
5. Βάση υπολογισμού ασφαλιστικής εισφοράς (παρ. 1 και
3)
Οι ασφαλιστικές εισφορές για την κύρια σύνταξη
εξακολουθούν να υπολογίζονται επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων, με
εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως
τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας.
Για τα πρόσωπα που κατέχουν θέση διευθυντή, γενικού
διευθυντή, εντεταλμένου ή διευθύνοντος ή συμπράττοντος συμβούλου, διοικητή
εταιρείας ή συνεταιρισμού οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί του
συνολικού ποσού των αμοιβών.
Για τα πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη Διοικητικού
Συμβουλίου σε Α.Ε. ή σε αγροτικούς συνεταιρισμούς οι ασφαλιστικές εισφορές
υπολογίζονται επί της κατ’ αποκοπή αμοιβής.
6. Ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών (παρ. 2)
Το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών επί του οποίου
υπολογίζεται η ασφαλιστική εισφορά ορίζεται μηνιαίως στο ποσό των €6.500,00 και
αποσυνδέεται πλέον από το βασικό μισθό μισθωτού. Ως εκ τούτου θα παραμένει
σταθερό ανεξαρτήτως οποιασδήποτε μελλοντικής αύξησης ή μείωσης του βασικού
μισθού των εργαζομένων.
Το ανωτέρω ποσό αναπροσαρμόζεται σε ετήσια βάση, με
διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, από 1/1/2023
έως 31/12/2024, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη
τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους, και σε περίπτωση αρνητικής τιμής του
ανωτέρω δείκτη, δεν γίνεται αναπροσαρμογή. Από 1/1/2025 και εφεξής το ανώτατο
όριο ασφαλιστέων αποδοχών προσαυξάνεται σε ετήσια βάση σύμφωνα με τον δείκτη
μεταβολής μισθών και τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 8 παρ. 4 του
ν.4387/2016, όπως ισχύει.
7. Ειδική ασφαλιστική εισφορά για απασχολούμενους σε
βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (παρ. 4)
Η πρόσθετη ειδική εισφορά που καταβάλλεται για τα
πρόσωπα που απασχολούνται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα παραμένει στο
ύψος που είχε διαμορφωθεί μέχρι 31/12/2016, και συγκεκριμένα:
– Για τους υπαγόμενους στον Κανονισμό ΒΑΕ (παλαιοί
και νέοι ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ) καταβάλλεται πρόσθετη εισφορά ύψους
3,60% (2,20% για τον ασφαλισμένο και 1,40% για τον εργοδότη)
– Για όσους απασχολούνται σε υπόγειες στοές
μεταλλείων – λιγνιτωρυχείων και υποθαλάσσιες εργασίες (παλαιοί και νέοι
ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ), καθώς και για όσους απασχολούνται σε
εναέριες εργασίες (νέοι ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ), καταβάλλεται
πρόσθετη εισφορά ύψους 7% (4,30% για τον ασφαλισμένο και 2,70% για τον
εργοδότη)
– Για τους ασφαλισμένους του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ
(παλαιοί ασφαλισμένοι) που απασχολούνται στους ΟΤΑ σε εργασίες καθαριότητας,
αποκομιδής κ.λπ. (όπως αυτές περιοριστικά αναφέρονται στο άρθρο 36 του
ν.1694/1987), καταβάλλεται πρόσθετη εισφορά ύψους 7% (4,30% για τον ασφαλισμένο
και 2,70% για τον εργοδότη)
– Για τους ασφαλισμένους του πρώην ΤΑΠ – ΔΕΗ που
υπάγονται σε βαρέα και ανθυγιεινά, καταβάλλεται πρόσθετη εισφορά ύψους 3,75%
(2,50% για τον ασφαλισμένο και 1,25% για τον εργοδότη) για τους παλαιούς
ασφαλισμένους και 3,60% (2,20% για τον ασφαλισμένο και 1,40% για τον εργοδότη)
για τους νέους ασφαλισμένους
– Για τους ασφαλισμένους του πρώην ΤΑΠ – ΔΕΗ που
απασχολούνται σε ορυχεία, σταθμούς παραγωγής και δίκτυα, παλαιούς και νέους
ασφαλισμένους, καταβάλλεται πρόσθετη εισφορά ύψους 7% (4,30% για τον
ασφαλισμένο και 2,70% για τον εργοδότη)
– Για τους ασφαλισμένους που απασχολούνται σε
επιχειρήσεις και εργασίες που ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 1 του β.δ.
473/1961, καταβάλλεται από τον εργοδότη πρόσθετη ειδική εισφορά επαγγελματικού
κινδύνου ύψους 1%.
8. Υπόχρεος και διαδικασία καταβολής ασφαλιστικών
εισφορών (παρ. 3 και 6)
Υπόχρεος για την καταβολή της εργοδοτικής εισφοράς
για τα υπαγόμενα στις ρυθμίσεις του άρθρου 38 του ν.4387/2016 πρόσωπα, είναι
οποιοδήποτε πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) για λογαριασμό του οποίου τα
προαναφερόμενα πρόσωπα παρέχουν υπηρεσία περιοδικά έναντι παροχής.
Οι εισφορές δηλώνονται από τον εργοδότη στην
Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες
διατάξεις του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, όπως ισχύουν.
Σημειώνουμε, ότι για τα υπαγόμενα στις ρυθμίσεις του
άρθρου 38 του ν.4387/2016 πρόσωπα ως προς τα θέματα εισφορών που δεν
ρυθμίζονται ειδικά, έχουν εφαρμογή οι πάσης φύσεως διατάξεις περί εισφορών του
πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ.
9. Περιπτώσεις μισθωτών που εξαιρούνται από τις
ρυθμίσεις (παρ. 4 και 5)
Από το ανωτέρω καθεστώς υπολογισμού ασφαλιστικών
εισφορών εξακολουθούν να εξαιρούνται:
α) οι ασφαλισμένοι που υπάγονται στις διατάξεις των
άρθρων 20 και 21 του ν.3863/2010 (εργαζόμενοι που αμείβονται με εργόσημο), οι
οποίοι εξακολουθούν να καταβάλουν εισφορές σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις
ανωτέρω διατάξεις
β) τα πρόσωπα που για την απασχόλησή τους υπάγονται
αποκλειστικά για τον κίνδυνο ατυχήματος ή και στον κλάδο παροχών ασθένειας σε
είδος (φοιτητές κατά την πρακτική άσκηση πρός απόκτηση του πτυχίου τους σύμφωνα
με το πρόγραμμα σπουδών τους, κρατούμενοι εργαζόμενοι φυλακών κ.λπ.)
γ) οι ασφαλισμένοι του πρώην ΝΑΤ, οι οποίοι
εξακολουθούν να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με τα ειδικότερα
οριζόμενα στο π.δ. 913/1978. Συνεπώς, ως προς τη διαδικασία υποβολής Αναλυτικής
Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) εξακολουθούν να εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στην
αριθ. Φ.80000/οικ.46214/ 1903/6-10-2017 Υπουργική Απόφαση (Β’ 3677)
10. Λοιπές ρυθμίσεις (παρ. 8 και 9)
Επαναλαμβάνονται οι διατάξεις που αφορούσαν στην
κατάργηση πόρων του πρώην ΕΤΑΠ – ΜΜΕ (παρ. 8) και στην υποχρέωση των εργοδοτών
να καταβάλουν
τις αποδοχές, τις ασφαλιστικές εισφορές, τον φόρο
μισθωτών υπηρεσιών, και την αποζημίωση απόλυσης των εργαζομένων στον ιδιωτικό
τομέα μέσω τραπεζικού λογαριασμού (παρ. 9).”