H ασθενής κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών δημιουργεί κινδύνους
για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αναφέρει άρθρο στελεχών του ΔιεθνούςΝομισματικού Ταμείου που δημοσιεύεται στο blog του ΔΝΤ (IMFBlog).
«Το ευρωπαϊκό
τραπεζικό σύστημα έχει κάνει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια: Οι τράπεζες
έχουν αυξήσει τα κεφάλαιά τους, οι ρυθμίσεις είναι ισχυρότερες και η εποπτεία
έχει ενισχυθεί. Η κερδοφορία, όμως, παραμένει αδύναμη, θέτοντας κινδύνους για
τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», σημειώνουν οι συντάκτες του άρθρου.
Σχεδόν οι
μισές τράπεζες, σε ένα δείγμα περισσότερων από 150 μεγάλων ευρωπαϊκών πιστωτικών
ιδρυμάτων με συνολικό ενεργητικό 35 τρισ. δολαρίων, είχαν χαμηλή απόδοση του
μετοχικού τους κεφαλαίου το 2016, ενώ υψηλή απόδοση – πάνω από 10% – είχαν
τράπεζες, στις οποίες αντιστοιχούσε μόνο το 15% του συνολικού ενεργητικού.
Η χαμηλή
κερδοφορία αντανακλάται, επίσης, στη χαμηλή απόδοση του ενεργητικού των
εγχώριων τραπεζών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι λόγοι αυτών των αδύναμων
αποδόσεων είναι διάφοροι συνδυασμοί χαμηλών εσόδων, υψηλού κόστους λειτουργίας
ή αναγκαίων προβλέψεων για τη δημιουργία «μαξιλαριών» για τα μη εξυπηρετούμενα
στοιχεία ενεργητικού.
Η
οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη αναμένεται να ενισχύσει την κερδοφορία, καθώς
τα επιτόκια αυξάνονται, οι προβλέψεις για πιστωτικές απώλειες μειώνονται και οι
ευκαιρίες δανεισμού αυξάνονται. Ωστόσο, η έκθεση του ΔΝΤ για την Παγκόσμια
Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα του Οκτωβρίου 2016 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η
κυκλική ανάκαμψη είναι απίθανο να αρκέσει για την πλήρη αποκατάσταση της τραπεζικής
κερδοφορίας.
Η χαμηλή
κερδοφορία αποτελεί απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αναφέρουν τα
στελέχη του ΔΝΤ, για τους εξής λόγους: «Οι σταθερά μη κερδοφόρες τράπεζας δεν
είναι σε θέση να αυξήσουν τα διαθέσιμά τους για απρόσμενες απώλειες και συχνά
δυσκολεύονται να αντλήσουν κεφάλαια σε περιόδους ανάγκης. Οι χαμηλές αποδόσεις
περιορίζουν επίσης την ικανότητα των τραπεζών να αυξήσουν τις χορηγήσεις
δανείων και μπορεί να τις παρακινήσουν να αυξήσουν τις αποδόσεις,
αναλαμβάνοντας μεγαλύτερους κινδύνους».
Τα στελέχη
του ΔΝΤ σημειώνουν ότι για τη χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών παίζουν ρόλο τόσο
τα αδύναμα επιχειρηματικά μοντέλα όσο και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των συστημάτων,
στα οποία λειτουργούν, όπως ο κατακερματισμός των τραπεζικών συστημάτων σε
ορισμένες χώρες της Ευρώπης (overbanking).