Ρυθμίσεις για την επιτάχυνση της διαδικασίας προσλήψεων προσωπικού στον δημόσιο τομέα, μέσω του ΑΣΕΠ και τη στελέχωση δημόσιων υπηρεσιών σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης που εισήχθη προς επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή.
Με το σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση προσλήψεων μέσω Α.Σ.Ε.Π., τροποποιήσεις στον Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. και στον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής δημοσίων υπαλλήλων, ρυθμίσεις για το σύστημα αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων και λοιπές διατάξεις για τη βελτίωση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης» επέρχονται τροποποιήσεις στον ν.4765/2021 περί του συστήματος προσλήψεων στον δημόσιο τομέα, οι κυριότερες εκ των οποίων αφορούν στην:
- προσαύξηση της μοριοδότησης λόγω εντοπιότητας υποψήφιων στελεχών του δημοσίου σε νησιωτικούς, ορεινούς και ηπειρωτικούς δήμους της χώρας
- δυνατότητα απόδοσης αριθμού σε κάθε υποψήφιο ανά προκήρυξη, μέσω εφαρμογής λογισμικού ανοικτής κληρωτίδας, προκειμένου να καθορίζεται η σειρά κατάταξης αυτού
- διενέργεια του συνόλου της διαδικασίας πλήρωσης θέσεων προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, μέσω κεντρικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων και δικαιολογητικών, την οποία αναπτύσσει και διαχειρίζεται το υπουργείο Εσωτερικών.
Η δήλωση Λιβάνιου
Ο αρμόδιος υπουργός, Θεόδωρος Λιβάνιος, κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση στην Επιτροπή, μίλησε για ένα σημαντικό νομοσχέδιο, το οποίο αφορά κατά ένα μέρος τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και ιδίως τον τρόπο στελέχωσης αυτής.
Ο υπουργός επικεντρώθηκε στο πρώτο μέρος του, το οποίο αφορά στην επιτάχυνση των προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ και ιδίως στα σημαντικότερα προβλήματα, που οδήγησαν στη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, με κυριότερο το πρόβλημα ότι οι διαγωνισμοί καθυστερούν. Όπως είπε ο κ. Λιβάνιος, το ΑΣΕΠ είναι από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της μεταπολίτευσης και αποτελεί την εγγύηση για τη στελέχωση του δημόσιου τομέα, ωστόσο, πολλές φορές οι διαγωνισμοί κάνουν δύο, τρία χρόνια και περισσότερα για να ολοκληρωθούν, με αποτέλεσμα και οι θέσεις να παραμένουν κενές και οι υποψήφιοι να περιμένουν για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα την πρόσληψή τους.
Για τον λόγο αυτό, εξήγησε ο κ. Λιβάνιος ότι επελέγη να γίνουν σημειακές τροποποιήσεις σε όλα τα στάδια της διαγωνιστικής διαδικασίας:
- Το πρώτο στάδιο αφορά την προετοιμασία ενός διαγωνισμού μέχρι να εκδοθεί η προκήρυξη. Γι’ αυτό, για παράδειγμα, υπάρχει στο άρθρο 3 μια ρητή προθεσμία στους φορείς να δηλώσουν εγκαίρως τις θέσεις που θα απασχολήσουν τα άτομα με αναπηρία, καθώς παρατηρήθηκε καθυστέρηση και αργούσε η προκήρυξη του διαγωνισμού.
- Στο δεύτερο στάδιο του διαγωνισμού, που αφορά στην υποβολή των αιτήσεων, γίνεται η πιο ουσιαστική παρέμβαση στον τρόπο υποβολής των αιτήσεων από τους υποψηφίους. Περιγράφοντας το πρόβλημα, που παρατηρείται στο στάδιο αυτό, ο κ. Λιβάνιος ανέφερε ότι «παρότι πετύχαμε ως χώρα τα τελευταία χρόνια μια επικοινωνία των βασικών μητρώων μεταξύ τους, το ΑΣΕΠ ακόμα δεν το εφάρμοσε με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να αναγκάζονται να ανεβάσουν σειρά εγγράφων και το ΑΣΕΠ να κάνει έλεγχο των στοιχείων αυτών για να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνονται. Ο υπάλληλος βλέπει 15 με 20 αιτήσεις τη μέρα, με αποτέλεσμα να απαιτούνται πάρα πολλές ανθρωποημέρες για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος, σε έναν διαγωνισμό με 14.000 υποψήφιους». Για τον λόγο αυτό, ο αρμόδιος υπουργός, ενημέρωσε ότι δουλεύεται μια ευρεία γκάμα διαλειτουργικοτήτων, ώστε να παρέλκει ο έλεγχος χειροκίνητα. Διευκρίνισε ότι αυτό θα γίνει με ηλεκτρονική επιβεβαίωση των στοιχείων, όπως το πτυχίο πανεπιστημίου, τα πτυχία ξένης γλώσσας, η εργασιακή εμπειρία, από τους φορείς που τα παρέχουν, πχ. πανεπιστήμια, ΕΦΚΑ κ.α. ώστε να μειωθεί ο χρόνος επεξεργασίας και κυρίως το σύστημα αυτό να συνεισφέρει στην αντικειμενικότητα και ως συνέπεια να μειώνονται οι ενστάσεις, οι οποίες καθυστερούν σε επόμενη φάση τον διαγωνισμό.
- Το τρίτο στάδιο της έκδοσης των αποτελεσμάτων, στο οποίο περιλαμβάνονται παρεμβάσεις ώστε αυτά να βγαίνουν πιο γρήγορα.
- Το τέταρτο στάδιο, κατά το οποίο βγαίνουν οριστικά αποτελέσματα.
Ο υπουργός στο σημείο αυτό, ανέφερε ότι παρότι γίνονται ουσιαστικές παρεμβάσεις, αυτό δεν συνεπάγεται και την άμεση δυνατότητα την άλλη μέρα να αναλάβει ο εργαζόμενος την θέση του. Διότι, όπως περιέγραψε, υπάρχουν κι εδώ σοβαρά προβλήματα, όπως επί παραδείγματι το να μην αποδέχεται τελικώς ο επιτυχών τη θέση, την οποία δήλωσε, ιδίως σε νησιωτικούς και ορεινούς δήμους και σε περιφερειακές υπηρεσίες μακριά από αστικά κέντρα. Κατόπιν σε πολλές περιπτώσεις συμβαίνει να παραιτούνται και οι επιλαχόντες, ξαναμαζεύονται κενές θέσεις, ξαναϋπολογίζονται μόρια, ξαναπερνάει ένας χρόνος κι αυτό έχει ως δυσμενή συνέπεια να παραμένουν κενές οι θέσεις.
«Αυτό θα το δουλέψουμε» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός και επισήμανε ότι το πρώτο που θα συμβεί ώστε να αμβλυνθεί το φαινόμενο, αφορά στη μεγάλη πριμοδότηση της εντοπιότητας.
Αυξημένη μοριοδότηση
Ο κ. Λιβάνιος ανακοίνωσε ότι σχεδόν επτά στους 10 δήμους θα έχουν αυξημένα μόρια λόγω εντοπιότητας και συγκεκριμένα όλα τα νησιά ανεξαρτήτως πληθυσμού – από τη Ρόδο και την Κέρκυρα ως τη Γαύδο και το Αγαθονήσι. Θα έχουν 40 μόρια επιπλέον πριμοδότηση εντοπιότητας, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης και της Εύβοιας, με εξαίρεση τον Δήμο Χαλκιδαίων. Πριμοδοτούνται, επίσης, όλοι οι δήμοι που έχουν κάτω από 10.000 πληθυσμό. Δηλαδή, όλοι οι μικροί δήμοι, οι ορεινοί κυρίως, οι οποίοι έχουν κάτω από 10.000 πληθυσμό, απολαμβάνουν την μεγαλύτερη πριμοδότηση εντοπιότητας. Πριμοδοτείται η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη, λόγω της δίκαιης μετάβασης. Θα πριμοδοτηθεί ο Βόρειος και Κεντρικός Έβρος, το Σουφλί, το Διδυμότειχο και η Ορεστιάδα, με 40 μόρια. Πριμοδοτούνται με 20 μόρια, οι δήμοι με πληθυσμό κάτω από 25.000 με εξαίρεση την ηπειρωτική Αττική και τη Θεσσαλονίκη και όλες οι παραμεθόριες περιοχές, εφόσον δεν ανήκουν στις προηγούμενες κατηγορίες. Αυτό, όπως εξήγησε ο κ. Λιβάνιος, δίνει λύσεις ως προς:
- πρώτον, την έμπρακτη στήριξη των νέων ανθρώπων, ιδίως των ορεινών και των νησιωτικών περιοχών, ώστε να παραμείνουν στον τόπο τους και
- δεύτερον, την αντιμετώπιση του φλέγοντος ζητήματος της στέγασης των υπαλλήλων, ιδίως σε τουριστικές περιοχές, που τα ενοίκια είναι δυσθεώρητα και ξεπερνούν ακόμη και τον μισθό του εργαζόμενου κι αυτό παρά τα οικονομικά κίνητρα που προσφέρθηκαν.
Επίσης, εξήγησε ότι επιτυγχάνεται μια σύντμηση των χρονικών διαστημάτων ιδίως μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και την πρόσληψη ώστε να μειωθεί δραστικά ο χρόνος επεξεργασίας των αιτήσεων. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου αφορά την επέκταση του συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής στον δημόσιο τομέα, το οποίο αυξάνει από τα 20 εκατομμύρια ευρώ στα 40 εκατομμύρια ευρώ και όπως είπε «αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση όσον αφορά την επιβράβευση της παραγωγικότητας, με βάση αντικειμενικά και συγκεκριμένα κριτήρια» και ακόμη αφορά μια σειρά χρήσιμων διατάξεων, οι οποίες προέκυψαν από τη διαβούλευση, βελτιώσεις στο σύστημα αξιολόγησης του νόμου 3940, διατάξεις χρήσιμες για την ομαλή λειτουργία του δημοσίου τομέα.
Το νομοσχέδιο
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, «η υποστελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών, ιδίως σε ορεινούς, νησιωτικούς δήμους, καθώς και οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην ολοκλήρωση των διαδικασιών πρόσληψης και διορισμού, καθιστούν αναγκαίες τις προωθούμενες παρεμβάσεις ώστε να κινητροδοτηθούν οι υποψήφιοι ευάλωτων περιοχών, να ενισχυθεί η ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και ταυτόχρονα να καλυφθούν άμεσα οι κενές θέσεις των δημοσίων υπηρεσιών». Προβλέπει ειδικότερα:
- Κάλυψη των θέσεων του ετήσιου προγραμματισμού προσλήψεων των ετών 2022 και 2023 καθώς και 2024 και 2025 από επιτυχόντες του πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού της πρόσκλησης/προκήρυξης 2Γ/2022 ή άλλης μεταγενέστερης γραπτής εξέτασης, με βάση τα οριζόμενα κριτήρια.
- Τροποποίηση/συμπλήρωση διατάξεων του Κώδικα Κατάστασης Δημόσιων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων (ν.3528/2007) και του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν.3584/2007), με σκοπό τη σύντμηση των επιμέρους προθεσμιών που προβλέπονται και τη συνακόλουθη επιτάχυνση ολοκλήρωσης της διαδικασίας διορισμού των δημόσιων και των δημοτικών υπαλλήλων.
- Επανακαθορισμό, με εφαρμογή από το έτος 2025, του πλαισίου αναφορικά με το σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής των υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών, συνδεόμενο με το σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης του ν.4940/2022, με σκοπό την επίτευξη προσδιορισμένων στόχων και μετρήσιμων αποτελεσμάτων και την ανάλογη επιβράβευση των εμπλεκόμενων υπαλλήλων. Παράλληλα, καταργείται το άρθρο 23 του ν.4940/2022. Συγκεκριμένα, καθορίζονται:
- Το πεδίο εφαρμογής του συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής των δημοσίων υπαλλήλων, όπως μόνιμοι πολιτικοί υπάλληλοι, υπάλληλοι με σχέση εργασίας ι.δ.α.χ., στρατιωτικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και το ένστολο προσωπικό των Σωμάτων Ασφαλείας, οι οποίοι υλοποιούν συγκεκριμένους στόχους του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής (Ε.Σ.Κυ.Π.).
- Οι προϋποθέσεις υπαγωγής φορέων και υπαλλήλων στο σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής, όπου ρητά μνημονεύεται ότι η καταβολή της ανταμοιβής αναστέλλεται σε περίπτωση άσκησης ποινικής ή πειθαρχικής δίωξης, ενώ καταβάλλεται αναδρομικά σε περίπτωση τελεσίδικης αθώωσης ή απαλλαγής του υπαλλήλου.
- Η ακολουθητέα διαδικασία για τον καθορισμό των επιλέξιμων προς ανταμοιβή στόχων, τον υπολογισμό του τελικού ποσού ανταμοιβής ανά δικαιούχο φορέα και την καταβολή της ανταμοιβής ανά δικαιούχο υπάλληλο.
Συστήνονται στο υπουργείο Εσωτερικών: Επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής, για τον συντονισμό της εφαρμογής του συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής και καθορίζονται οι αρμοδιότητες και η συγκρότηση αυτής, καθώς και Τμήμα Κινήτρων και Ανταμοιβής, με αποστολή τη διαχείριση του συστήματος κινήτρων και ανταμοιβής και την παροχή συνδρομής στην ανωτέρω Επιτροπή.
Περαιτέρω, στο υπουργείο Εσωτερικών αναπτύσσεται και λειτουργεί Πληροφοριακό Σύστημα Κινήτρων και Ανταμοιβής, το οποίο διαλειτουργεί με τα συστήματα που υποστηρίζουν την αξιολόγηση και τη στοχοθεσία καθώς και με το «Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης» (ΣΔΑΔ), μετά τη θέση του τελευταίου σε παραγωγική λειτουργία.
Όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις ανταποκρίνονται στην ανάγκη παροχής ενιαίου κινήτρου στους δημοσίους υπαλλήλους προκειμένου να επιδείξουν μεγαλύτερη αφοσίωση και ταχύτητα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και να συνδράμουν στην επίτευξη συγκεκριμένων τεθειμένων στόχων, συμβάλλοντας, τελικά στην αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη λειτουργία της μονάδας στην οποία υπηρετούν.
«H παρακίνηση των εργαζομένων αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα της διοίκησης, αφού είναι στενά συνδεδεμένη με την ανθρώπινη συμπεριφορά και την απόδοση στον χώρο εργασίας. Μάλιστα, όσο πιο ελκυστικά θεωρούνται τα κίνητρα, τόσο περισσότερο εντείνονται οι προσπάθειες των εργαζομένων για κάθε είδους ανταμοιβή. Ήδη σήμερα έχουν θεσπιστεί και εφαρμόζονται ειδικά συστήματα στοχοθεσίας και ανταμοιβής υπαλλήλων σε μεμονωμένους φορείς, όπως στον Ηλεκτρονικό Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, σε ορισμένες Ρυθμιστικές Ανεξάρτητες Αρχές και στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Το νέο σύστημα ανταμοιβής απευθύνεται σε φορείς με διαφορετική μορφή, διαφορετικές αρμοδιότητες, διαφορετικούς εξυπηρετούμενους και έχει δημιουργηθεί με τρόπο ώστε να μπορεί να διευρυνθεί και σε άλλους φορείς στο μέλλον, καθώς είναι απλό χωρίς δύσκολους ή εξειδικευμένους τύπους εφαρμογής που προκύπτουν από πολύ εξειδικευμένα ή δύσκολο να παραχθούν στοιχεία», σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση. Αναφέρεται επίσης ότι ελήφθησαν υπόψη οι ακολουθούμενες πρακτικές κρατών μελών της Ε.Ε., όπως η Γαλλία, η Δανία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, αλλά και άλλων χωρών του ΟΟΣΑ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς, ως προς τη στοχοθεσία και την αξιολόγηση, τα εμπλεκόμενα μέρη, τα κριτήρια παροχής κινήτρων, τους συντελεστές βαρύτητας των κριτηρίων, τα επίπεδα των ανταμοιβών, τον τρόπο απονομής των ανταμοιβών, τα στάδια ελέγχου αξιολόγησης.
Με το σχέδιο νόμου επανακαθορίζονται:
- Το πεδίο εφαρμογής του ν.4940/2022
- Το χρονικό πλαίσιο καθορισμού της στοχοθεσίας των φορέων, παρέχεται δε η δυνατότητα χρήσης τεχνολογικών εργαλείων και ηλεκτρονικών εφαρμογών από την Επιτροπή Εποπτείας Αξιολόγησης του φορέα για την υλοποίηση του έργου της.
Τροποποιούνται διατάξεις περί Επιτελικού Κράτους (ν.4622/2019), με τη σύντμηση της προθεσμίας έγκρισης του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής καθώς και των επιμέρους προθεσμιών που τίθενται κατά τον προγραμματισμό του κυβερνητικού έργου.
Ρυθμίζονται επίσης και θέματα που αφορούν στην:
- Αναγνώριση της συνάφειας μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών σε περίπτωση μετάταξης υπαλλήλου
- Λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης» (ΣΔΑΔ), στο οποίο μεταφέρονται όλα τα στοιχεία και οι λειτουργίες του Μητρώου Ανθρώπινου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου, του οποίου το ΣΔΑΔ είναι διάδοχος και τέλος
- Επιτρέπεται η μετάταξη υπαλλήλων του δήμου που έχουν ήδη διατεθεί μέσω σύμβασης διαδημοτικής συνεργασίας σε συμβαλλόμενο δήμο, για την παροχή υπηρεσιών βοήθειας στο σπίτι.