Data mining ή στα… ελληνικά «εξόρυξη δεδομένων»: Μοιάζει με τίτλο
ταινίας αλλά δεν είναι. Πρόκειται για το νέο σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης με το
οποίο εξοπλίζεται η εφορία. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα έχει τη δυνατότητα να κάνει «βουτιά» σε μια «θάλασσα» πληροφοριών και να «αλιεύει»
εκείνα τα δεδομένα που θα την οδηγούν σε… φοροφυγάδες.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Πληροφορίες από κοινωνικά
δίκτυα που αποτυπώνουν χλιδάτη ζωή εκεί που… φορολογικά δεν ταιριάζει. Αγορές
ιδιαίτερης αξίας από καταστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου. Ίσως ακόμη και οι
συχνές επισκέψεις σε αισθητικούς για… «διορθώσεις»: Κάθε συναλλαγή ή κίνηση
που θα κάνει ο οποιοσδήποτε πολίτης θα καταγράφεται, θα συγκεντρώνεται σε μια
βάση δεδομένων και όταν «ξεφεύγει» από αυτά που δηλώνει στην εφορία θα χτυπάει
ένα «καμπανάκι» που θα ενεργοποιεί τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Όχι, δεν είναι σενάριο
επιστημονικής φαντασίας είναι μια πραγματικότητα που ήδη έχει υιοθετηθεί σε
προηγμένες χώρες και που ήδη δρομολογούνται οι διαδικασίες να εφαρμοστεί και
στην χώρα μας.
Τεχνητή νοημοσύνη για την εφορία
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δρομολογεί έναν
διαγωνισμό που θα αλλάξει τα πάντα στη διενέργεια ελέγχων. Και το Ταμείο
Ανάκαμψης είναι εκείνο που θα χρηματοδοτήσει αυτό το μεγαλόπνοο σχέδιο, καθώς
πρόκειται για μία εξέλιξη που θα ανατρέψει κάθε τι που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα
και φυσικά θα αλλάξει τις σχέσεις πολίτη – εφορίας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία η τεχνητή νοημοσύνη θα
ενταχθεί στο οπλοστάσιο
του ελεγκτικού μηχανισμού: Το επονομαζόμενο Data Mining -το οποίο αποτελεί την
τέχνη της εξόρυξης χρήσιμων πληροφοριών από μεγάλες δεξαμενές δεδομένων- θα τεθεί στην υπηρεσία του Κράτους
στην προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και θα είναι σε θέση, για
παράδειγμα να ξεχωρίζει ποιες
φορολογικές δηλώσεις ανταποκρίνονται στην πραγματική περιουσιακή κατάσταση του
φορολογούμενου και ποιες όχι. Για να συμβεί όμως αυτό
ενίοτε θα χρειάζεται να αντλεί και… προσωπικά δεδομένα.
Το γαλλικό μοντέλο
Ήδη το Data Mining αξιοποιείται στην Ευρώπη: Οι
γαλλικές αρχές ανέπτυξαν το 2018 αντίστοιχο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης δηλαδή
ένα σύστημα εξόρυξης δεδομένων και αξιολόγησης τεραστίων ποσοτήτων δεδομένων
που ελέγχονται διαδοχικά και επαληθεύονται συστηματικά. Στοιχεία
έχουν αντληθεί από βάσεις δεδομένων ιδιωτικών εταιρειών εκτός δηλαδή των
αρχείων που έχει το γαλλικό δημόσιο από το ηλεκτρονικό εμπόριο ακόμη και από τα
κοινωνικά δίκτυα. Το
γαλλικό σύστημα έχει υψηλότερη αποτελεσματικότητα κατά 20% των παραδοσιακών
μεθόδων που ακολουθούν σήμερα οι ελεγκτικές αρχές.
Και αυτό
καθώς το σύστημα διενεργεί δεκάδες διασταυρώσεις δεδομένων μέχρι να καταλήξει
σε ύποπτες περιπτώσεις. Τα σημαντικό όμως είναι ότι το σύστημα εξελίσσεται και
μαθαίνει καθημερινώς από τα στοιχεία με βάση τα οποία τροφοδοτείται από τους
ελεγκτές. Το νέο
σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στην χώρα
μας θα εφαρμοστεί στο σύνολο της φορολογίας. Συγκεκριμένα, θα καλύπτει
περιπτώσεις απάτης στον φόρο εισοδήματος ΦΠΑ, σε δασμούς, ειδικούς φόρους
κατανάλωσης, ενδοομιλικές απάτες κλπ. Σημασία έχει το κατά πόσο το σύστημα θα
εξελίσσεται με δεδομένα τα οποία θα προστίθενται στη βάση του αλλά και πώς θα
μάθει να τα χρησιμοποιεί.
Διασύνδεση POS -
ταμειακών – εφορίας
Άλλο ένα
σχέδιο που ήδη «τρέχει» και θα προηγηθεί της τεχνητής νοημοσύνης είναι η ηλεκτρονική διασύνδεση των ταμειακών μηχανών
και των POS με τη φορολογική διοίκηση: Αυτή τη στιγμή αρκετές επιχειρήσεις
έχουν διασυνδεθεί με την εφορία σε ό,τι αφορά τις ταμειακές μηχανές. Δηλαδή η
εφορία γνωρίζει πότε πραγματοποιήθηκε μια συναλλαγή. Αυτό που δεν γνωρίζει
είναι πώς έγινε η συναλλαγή.
Εάν η
πληρωμή διενεργήθηκε με μετρητά ή ηλεκτρονικά με τη χρήση κάρτας. Αυτό που θα
ακολουθήσει είναι να διασυνδεθεί η ταμειακή μηχανή με το ηλεκτρονικό σύστημα
POS ώστε η φορολογική διοίκηση να έχει και τις δύο πληροφορίες. Της
έκδοσης της απόδειξης αλλά και της πληρωμής με κάρτα ή με μετρητά. Ο σχετικός διαγωνισμός
για τη δημιουργία των λογισμικών θα ξεκινήσει το προσεχές διάστημα και αμέσως
μετά θα τεθεί σε εφαρμογή, και σε κάθε περίπτωση όχι πριν από το τέλος του
πρώτου εξαμήνου.
στο 