H έκδοση ομολόγου μετά από τρία χρόνια είναι μια επιτυχία για την Ελλάδα, δεδομένου ότι κατόρθωσε να αντλήσει χρήματα από τις αγορές παρότι το χρέος της θεωρείται μη βιώσιμο, δήλωσε ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης.
Μιλώντας στο insider.gr, ο κ. Χαρδούβελης τόνισε πως είναι καλό και το ότι κατάφερε η κυβέρνηση Τσίπρα να “τραβήξει” προσφορές 6,5 δισ. ευρώ, ενώ είπε οτι δεν υπάρχει σύγκριση με το 2014, όταν κατατέθηκαν προσφορές 20 δισ. ευρώ από 600 επενδυτές –όχι 200 που ήταν σε αυτή την έκδοση.
Το 2014 υπήρχε κατά γενική ομολογία ένα θετικό κλίμα στις αγορές υπέρ της ελληνικής οικονομίας και της επιστροφής της χώρας, αναφέρει ο κ. Χαρδούβελης.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε, βέβαια, ότι όταν εκδώσαμε εμείς το ομόλογο το 2014 (σ.σ. επί κυβέρνησης Σαμαρά), το ελληνικό χρέος είχε τη «σφραγίδα» της βιωσιμότητας από το ΔΝΤ, κάτι που δεν ισχύει σήμερα», επισημαίνει ο κ. Χαρδούβελης.
Όπως σημείωσε, οι όροι δανεισμού αυτής της έκδοσης είναι χειρότεροι από το 2014, αφού το Δημόσιο δανείστηκε μεν με μικρότερη απόλυτη απόδοση, αλλά μέσα στην τριετία που μεσολάβησε το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει δραστικά. Το 2014 το spread ήταν στο 436 μονάδες βάσης (4,36 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ σήμερα βρίσκεται στις 479 μονάδες βάσης. «Για να δανειστούμε με το ίδιο κόστος θα έπρεπε το ομόλογο Τσίπρα να έχει απόδοση 4,25%, όχι 4,65% -άρα είναι ακριβότερο από το ομόλογο Σαμαρά. Αυτό συμβαίνει γιατί το risk premium (επασφάλιστρο κινδύνου) της Ελλάδας είναι σήμερα μεγαλύτερο», πρόσθεσε.
Παρ’ όλα αυτά, εκτιμά ότι ήταν θετικό που επέλεξε τώρα να βγει στις αγορές η κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις κάποιων εταίρων και βασικά της ΕΚΤ. «Δεν βγαίνει χαμένη η χώρα, είναι καλό να ξέρει πώς τη βλέπουν οι αγορές, προσωπικά δεν το θεωρώ κακό», σχολίασε.
«Κάποιοι στην κυβέρνηση σκέφτονται λογικά και κάποιοι παλαιοκομματικά»
Στόχος για την οικονομία αυτή τη στιγμή είναι, σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, να ξανακερδίσει την αξιοπιστία της και να αποδείξει ότι μπορεί μόνη της να επιλύσει τα προβλήματά της, χωρίς τον έλεγχο των ξένων.
«Το ΔΝΤ φοβάται ότι όταν φύγουν οι Θεσμοί από την Ελλάδα, θα επιστρέψουμε στις παλιές μεθόδους, θα αρχίσουμε να προσλαμβάνουμε κόσμο στο Δημόσιο –πρέπει να διασκεδάσουμε αυτές τις ανησυχίες», δήλωσε ο κ. Χαρδούβελης. Στην ερώτηση εάν ο ίδιος πιστεύει ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, σημείωσε ότι «κάποιοι στην κυβέρνηση σκέφτονται λογικά και κάποιοι παλαιοκομματικά».
Η επόμενη ημέρα για την οικονομία
Όσον αφορά στην ελάφρυνση του χρέους, ο πρώην υπουργός Οικονομικών υπογραμμίζει ότι οπωσδήποτε αυτό θα είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα, γιατί θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για τις επόμενες γενιές. Δεν αρκεί, όμως, αυτό, προσθέτει. «Πρέπει να δείξει η χώρα ότι έχει γυρίσει σελίδα, ότι κοιτάζει τα του οίκου της, όχι φτιάχνει την οικονομία, ότι προχωράει τις μεταρρυθμίσεις, ότι κάνει τις μεταρρυθμίσεις». Μέχρι τώρα δεν το έχουμε δει αυτό, δηλώνει.
Ερωτηθείς για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018, ο ίδιος εκτιμά ότι θα είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή της από την αγορά, ώστε να επιτύχει ένα clean exit. (καθαρή έξοδο). Βέβαια, πρόσθσε, οι εταίροι δεν θέλουν να δώσουν άλλα χρήματα στην Ελλάδα, αλλά ίσως δώσουν το περιθώριο ενός ακόμη έτους –είτε αυτό ονομαστεί μνημόνιο, πιστωτική γραμμή ή οτιδήποτε άλλο.
Επιπλέον, πολύ σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα κόκκινα δάνεια και πόσο θα πιάσουν τους στόχους οι τράπεζες, ώστε ένα μέρος από το «μαξιλάρι» των 19,5 δισ. ευρώ που υπάρχει στην άκρη για τη διασφάλιση των τραπεζών να αποδεσμευτεί για να χρησιμοποιηθεί ως χρηματοδότηση για τη χώρα για ακόμη έναν χρόνο. «Όταν μιλάμε για έξοδο από τα μνημόνια παίζουμε με τις λέξεις, αφού έχουμε ήδη δεσμευτεί με νέα μέτρα μετά τη λήξη του προγράμματος και έως το 2019», σημειώνει.
«Γαντζωμένοι στην εξουσία»
Ερωτηθείς εάν η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία, ο κ. Χαρδούβελης εκτιμά ότι «μάλλον θα μείνουν γαντζωμένοι στην εξουσία μέχρι τέλους».
«Είχαν έρθει εντελώς απροετοίματοι, χωρίς να αντιλαμβάνονται το μέγεθος της πρόκλησης και έφτιαξαν κυβέρνηση δύο κόμματα που το μόνο που τους συνέδεε ήταν μια γκρίνια, μια έλλειψη γνώσης για τη λειτουργία της οικονομίας και μια ατεκμηρίωτη και συναισθηματική κοινή εναντίωση στα μνημόνια. Στη συνέχεια, αφού πρώτα έβαλαν φρένο στην ανάπτυξη του 2014 και κατέστρεψαν το οικονομικό κλίμα, αφού επέβαλαν τα capital controls και φλέρταραν με την έξοδο από το ευρώ, έκαναν στροφή 180 μοιρών, έφτιαξαν τα δικά τους μνημόνια, χρέωσαν ακόμα περισσότερο τη χώρα, και όπου τους παίρνει – όπως π.χ. στην Παιδεία – ομφαλοσκοπούν, νομοθετούν, και καταστρέφουν με βάση τις ιδεοληψίες τους. Το μόνο που τους συνδέει πλέον είναι η νομή της εξουσίας, χωρίς να έχουν κοινή προοπτική ούτε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα για το μέλλον της οικονομίας και της χώρας».
Σχετικά με το τι θα συμβεί εάν κερδίσει τις επόμενες εκλογές η Νέα Δημοκρατία, ο ίδιος εκτιμά ότι το πολιτικό περιβάλλον θα είναι πολύ εύθραυστο και η ΝΔ θα δυσκολευτεί. «Όσο ερειπωμένη αφήνει τη χώρα αυτή η κυβέρνηση, τόσο χειρότερα θα είναι για την επόμενη».
Όπως εξηγεί, ο ΣΥΡΙΖΑ παρέλαβε μια οικονομία που είχε στρώσει και έτρεχε προς τα επάνω. «Είχαν επουλωθεί οι πληγές του παρελθόντος και βλέπαμε μπροστά με αισιοδοξία. Όμως, μέσα σε τρία χρόνια δεν έγινε τίποτα, μόνο χειρότερα –capital controls, μηδενισμός στην αξία των μετοχών των τραπεζών και νέα ανακεφαλαιοποίηση, φυγή των νέων ανθρώπων και των επιχειρήσεων στο εξωτερικό, αβάσταχτη φορολόγηση της μεσαίας τάξης, απο-επένδυση».
«Και τώρα βγήκαμε ξανά τις αγορές ώστε να βρεθούμε περίπου εκεί που ήμασταν ήδη τον Απρίλιο του 2014. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος, φορτωθήκαμε αχρείαστα βάρη σε φορολογία και χρέος, χάσαμε αξιοπιστία απένατι στον υπόλοιπο κόσμο και γίναμε βαθειά απαισιόδοξοι», καταλήγει ο πρώην υπουργός.
στο 