Τις ευθύνες της Τρόικας για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και ιδιαίτερα για τις εξαιρετικά δύσκολες στιγμές που αντιμετώπισαν η χώρα και η κυβέρνηση το 2015επιχειρεί να αναδείξει ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης με άρθρο του στο Project Syndicate.
Παράλληλα, ο πρώην ΥΠΟΙΚ τονίζει ότι η στάση της Τρόικας ενέχει κινδύνους και για ολόκληρη την Ε.Ε.
Αναλυτικά ο κ. Βαρουφάκης αναφέρει τα εξής στο άρθρο του:
Στον απολογισμό του για το 2015, ο Holger Schmieding της επενδυτικής τράπεζας Berenberg με έδρα το Αμβούργο, προειδοποίησε τους πελάτες της εταιρείας του ότι αυτό για το οποίο θα έπρεπε να ανησυχούν αυτή τη στιγμή είναι ο πολιτικός κίνδυνος.
Για να γίνει καλύτερα κατανοητός, δημοσίευσε το παρακάτω διάγραμμα, το οποίο δείχνει την κατάρρευση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 2015 και η οποία ανέκαμψε μετά την παραίτησή μου από το υπ., Οικονομικών.
Ο Schmieding επέλεξε να αποκαλέσει αυτό το φαινόμενο ως «φαινόμενο Βαρουφάκη».
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επενδυτές θα πρέπει να ανησυχούν –πάρα πολύ- για τους πολιτικούς κινδύνους αυτές τις ημέρες, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας των πολιτικών και των γραφειοκρατών να επιδιορθώσουν τη ζημιά σε μία οικονομία.
Αλλά πρέπει επίσης να προσέχουν τους αναλυτές οι οποίοι είναι είτε ανίκανοι είτε δεν ενδιαφέρονται να καταλάβουν τη διαφορά ανάμεσα στην αιτιότητα και τη συσχέτιση και τη διαφορά ανάμεσα στην πτώχευση και την έλλειψη ρευστότητας.
Με άλλα λόγια, πρέπει να προσέχουν αναλυτές όπως ο Schmieding.
Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην Ελλάδα όντως βυθίστηκε μερικούς μήνες αφότου έγινα υπ. Οικονομικών. Και αυξήθηκε και πάλι ένα μήνα μετά την παραίτησή μου. Η συσχέτιση είναι προφανής. Αλλά ποια είναι η αιτιότητα; Σκεφτείτε το ακόλουθο παράδειγμα.
Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη μειώθηκε το Σεπτέμβριο του 2001, μετά τα χτυπήματα στους Δίδυμους Πύργους και στο Πεντάγωνο στις ΗΠΑ, ενώ ο Paul O’Neill ήταν υπ. Οικονομικών των ΗΠΑ. Θα έβαζε ο Schmieding στο διάγραμμα που θα έδειχνε αυτή την υποχώρηση τον τίτλο «φαινόμενο O’Neill»; Και βέβαια όχι, καθώς η πτώση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης δεν είχε καμία σχέση με O’Neill και είχε να κάνει τα πάντα με τους φόβους για την παγκόσμια ασφάλεια. Η συσχέτιση με τη θητεία του O’Neill δεν υπήρχε.
Παρομοίως, στην περίπτωση της Ελλάδας η κατάρρευση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης συνέβη όταν βρισκόμουν στη θέση του υπουργού. Αλλά η αιτία ήταν ότι οι δανειστές μας, η αποκαλούμενη Τρόικα (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές; Νομισματικό Ταμείο), κατέστησαν ξεκάθαρο ότι θα έκλειναν τις τράπεζές μας προκειμένου να αναγκάσουν την κυβέρνηση να αποδεχτεί μία καινούργια συμφωνία δανεισμού. Μάλιστα, πριν από αυτές τις απειλές, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει να ανακάμπτει.
Πράγματι, την επομένη της παρουσίασης των μεταρρυθμιστικών και των χρηματοοικονομικών μου προτάσεων στην επενδυτική κοινότητα του City στο Λονδίνο, οι μετοχές πραγματοποίησαν ράλι.
Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο υπ. Οικονομικών, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε περισσότερο από ότι είχε κάνει τα τελευταία 2 τρίμηνα του 2014, την οποία ο Schmieding αναγνωρίζει ως περίοδο αυξανόμενης εμπιστοσύνης.
Έπειτα από τα παραπάνω, ο πρώην υπ. Οικονομικών συνεχίζει την ανάλυσή του, εξηγώντας ότι κατά την άποψή του η μείωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην εξεταζόμενη περίοδο οπότε και διετέλεσε υπουργός δεν οφείλεται στις δικές του προτάσεις, αλλά στις απειλές της Τρόικας.
Και αναρωτιέται χαρακτηριστικά: ήταν το «φαινόμενο Βαρουφάκη» ή το «φαινόμενο Τρόικα»; Για να καταλήξει ότι το πραγματικό ερώτημα είναι τελικά εάν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε το δικαίωμα να αντιπαρατεθεί στην Τρόικα ή εάν έπρεπε να σπεύσουν να συνυπογράψουν το επικαλούμενο «Ελληνικό πρόγραμμα».
Εδώ επαναλαμβάνει και πάλι τη θέση του ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να εναντιωθεί στα σχέδια της Τρόικας, καθώς η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2010 και από τότε το ελληνικό πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με δάνεια που ήταν βέβαιο ότι θα μειώσουν το εθνικό εισόδημα, τις επενδύσεις και τα δάνεια, ενώ όλοι υποστήριζαν ότι το πρόβλημα ήταν απλά η ρευστότητα.
Επισημαίνει δε ότι η οικονομία δεν πήγαινε καλύτερα ούτε το 2014, καθώς το ΑΕΠ εξακολουθούσε να συρρικνώνεται και το χρέος γινόταν όλο και λιγότερο βιώσιμο.
Σύμφωνα με τον πρώην υπ. Οικονομικών δε, χωρίς την αναδιάρθρωση του χρέους, έναν χαμηλό στόχο για το πλεόνασμα του προϋπολογισμού, μία «κακή τράπεζα» για τα κόκκινα δάνεια και μία ενδελεχή μεταρρυθμιστική ατζέντα, η Ελλάδα είναι καταδικασμένη σε μόνιμη ύφεση.
Παρόλ’ αυτά, η Τρόικα είχε μία πολιτική εμμονή άρνησης και δεν ενδιαφέρθηκε στο ελάχιστο για τις ελληνικές προτάσεις, το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η συνθηκολόγηση.
Ασκώντας αυτοκριτική, παραδέχεται ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να χειριστεί την κατάσταση καλύτερα, αλλά σημειώνει ότι το να ρίχνει την ευθύνη ένας αναλυτής στο θύμα και όχι στο θύτη για όλη αυτή την κατάσταση όχι απλά είναι ηθικά κατακριταίο, αλλά επίσης είναι κακή υπηρεσία απέναντι στους πελάτες του.
Ευτυχώς, καταλήγει ο κ. Βαρουφάκης, υπάρχουν επιμελείς αναλυτές όπως ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν, στους οποίους μπορούν να στραφούν οι λογικοί επενδυτές.
Και η ετυμηγορία τους είναι ξεκάθαρη: η πτώση της Ελλάδας το 2015 οφείλεται στο «φαινόμενο Τρόικα».
Ναι, το πολιτικό ρίσκο στην Ευρώπη είναι ξεκάθαρο και υπαρκτό.
Αλλά πηγάζει από την απροθυμία της Τρόικας να μεταρρυθμίσει τον εαυτό της και να ξανασκεφτεί τις αποτυχημένες της πολιτικές.
στο 