ΑΣΕΠ-Δημόσιο: Νέος οδηγός για τις προσλήψεις – 12 ερωτήσεις και απαντήσεις

Έναν οδηγό με 12 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον τρόπο που θα γίνονται οι προσλήψεις στο Δημόσιο με το νέο ΑΣΕΠ σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών παρουσιάζει η εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος.
Αναλυτικά:
1. Τι θα περιλαμβάνει η υποχρεωτική γραπτή διαδικασία και ποιους υποψηφίους αφορά;
Οι γραπτές δοκιμασίες διεξάγονται ηλεκτρονικά, για το σύνολο των θέσεων μονίμου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικού των κατηγοριών εκπαίδευσης ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ αλλά και του Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού, στα πρότυπα των Πανελληνίων εξετάσεων, σε συνεργασία του ΑΣΕΠ µε το υπουργείο Παιδείας και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Οι δοκιμασίες θα περιλαμβάνουν δύο διακριτά µέρη: εξέταση γνώσεων, δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας.
Η δήλωση συμμετοχής στις εξετάσεις των γνωστικών πεδίων (σε πόσα και ποια) εναπόκειται στη βούληση των υποψηφίων ανάλογα µε την προτίμηση θέσεων που έχουν δηλώσει (διαφορετικά γνωστικά πεδία π.χ. για πληροφορικούς, οικονομολόγους, νομικούς), ενώ η δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας θα είναι κοινή για όλους τους υποψηφίους ανά κατηγορία εκπαίδευσης.
2. Με ποιον τρόπο θα επιλέγεται «ο κατάλληλος άνθρωπος για την κατάλληλη θέση»;
Η αξιοκρατία εξειδικεύεται, προκειμένου να υποστηρίζει τις συγκεκριμένες προδιαγραφές της προς πλήρωση θέσης, δίνοντας έμφαση, κατά τρόπο ισόρροπο, στις γνώσεις, στις δεξιότητες, αλλά και στην προσωπικότητα του υποψηφίου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο πραγματώνεται η αρχή «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση».
Με βάση το περίγραμμα της θέσης που έχει αναρτήσει ο φορέας στο ψηφιακό του οργανόγραμμα, ο υποψήφιος θα εξετάζεται γραπτώς σε γνωστικά πεδία που θα σχετίζονται τόσο με γνώσεις γενικού περιεχομένου (π.χ. Βασικές Αρχές Οργάνωσης και Λειτουργίας του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης), όσο και με πιο ειδικές γνώσεις σχετιζόμενες με την ειδικότητα της υπό πλήρωση θέσης (π.χ. Μακροοικονομία για θέση Οικονομικού).
Κατόπιν θα λαμβάνει μέρος σε δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας (δοκιμασία αριθμητικού συλλογισμού, δοκιμασία αφαιρετικής ικανότητας, προσαρμογής σε εργασιακό περιβάλλον και ενσωμάτωσης σε ομάδα κ.ά.), ώστε να σκιαγραφείται πλήρως το εργασιακό προφίλ του υποψηφίου. Ο υποψήφιος που εμφανίζει πιο αυξημένα τις γνώσεις και τις δεξιότητες που άπτονται των χαρακτηριστικών της προς πλήρωση θέσης θα προτάσσεται στον πίνακα διοριστέων.
Στο σημείο αυτό η αναγκαιότητα περαιτέρω ενίσχυσης του αντικειμενικού στοιχείου των διαδικασιών όπως έχει κατοχυρωθεί στο πέρασμα των ετών, επιτάσσει την πρόβλεψη συγκεκριμένων προσαυξήσεων για τα αυξημένα τυπικά προσόντα (π.χ. μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών, διδακτορικό δίπλωμα) ώστε οι τελικώς επιλεγέντες να είναι οι καλύτεροι των καλύτερων. Εφόσον η υπό πλήρωση θέση είναι προδιαγεγραμμένη με εξειδικευμένες απαιτήσεις, οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι θα λάβουν μέρος και σε επιπρόσθετες διαγωνιστικές διαδικασίες οι οποίες ποικίλλουν ανά περίπτωση (π.χ. πρακτική δοκιμασία ή ψυχομετρικά τεστ).
Για το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό λόγω της κομβικής σημασίας του ρόλου του στη Δημόσια Διοίκηση, προβλέπεται, μετά τον γραπτό διαγωνισμό, συνέντευξη από πενταμελή επιτροπή με πλειοψηφία μελών του ΑΣΕΠ.
3. Πότε θα γίνεται συνέντευξηΗ συνέντευξη υπάρχει και στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, δηλαδή για το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό και για περιπτώσεις που η κύρια εργασία συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια ζωής προσώπων (π.χ. ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας), κατόπιν αιτήματος του φορέα και έγκρισης του ΑΣΕΠ.
Ειδικά για το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό η συνέντευξη αποτελεί σήμερα το αποκλειστικό εργαλείο επιλογής και πραγματοποιείται από πενταμελή επιτροπή αποτελούμενη από δύο μέλη ΑΣΕΠ, δύο καθηγητές πανεπιστημίου συναφούς αντικειμένου και έναν εκπρόσωπο του φορέα.
Πλέον θα υπάρχει υποχρεωτική συμμετοχή στις γραπτές διαγωνιστικές διαδικασίες και εφόσον επιτυγχάνεται η απαιτούμενη βαθμολογία θα πραγματοποιείται συνέντευξη, η οποία θα προσμετράται σε ποσοστό 35%. Η συνολική εικόνα του υποψηφίου θα αποτυπώνεται από την επίδοση στη γραπτή εξέταση και τη συνέντευξη που θα συνδιαμορφώνει, αλλά δεν θα ανατρέπει άρδην την κατάταξη των υποψηφίων.
Επίσης, αυξάνονται τα μέλη του ΑΣΕΠ στην πενταμελή επιτροπή διενέργειας των συνεντεύξεων από δύο σε τρία, διατηρώντας τα δύο προερχόμενα από την ακαδημαϊκή κοινότητα μέλη.
4. Τι αλλάζει για τους ΑΜΕΑ;
Παραμένει η υπάρχουσα διαδικασία με σειρά προτεραιότητας, αλλά αυξάνεται το ποσοστό των προκηρυσσόμενων θέσεων από 10% που είναι σήμερα σε 12%, ενσωματώνοντας και το ποσοστό του ν. 2643/1998 του υπουργείου Εργασίας με υλοποίηση από τον ΟΑΕΔ.
5. Τι αλλάζει για τους πολύτεκνους;
Σήμερα οι πολύτεκνοι έχουν δύο «πύλες εισόδου» στο Δημόσιο:
-Τον ν. 2643/1998 του υπουργείου Εργασίας με υλοποίηση από τον ΟΑΕΔ σε ποσοστό 2/8 του 5% επί των προκηρυσσόμενων θέσεων.
-Τον ν. 2190/1994, όπως ισχύει, περί ΑΣΕΠ, όπου λαμβάνουν ποσοστό 15% επί των θέσεων.
Όμως, η διαδικασία δεν γίνεται σε ετήσια βάση και η τελευταία φορά που υλοποιήθηκε ήταν το 2014. Πλέον θα δίνεται προσαύξηση 5 μορίων, ενώ θα διασφαλίζεται ένα ελάχιστο ποσοστό της τάξης του 10% από τους πίνακες κατάταξης.
6. Τι αλλάζει για τους τρίτεκνους;
Σήμερα οι τρίτεκνοι έχουν επίσης δύο «πύλες εισόδου» στο Δημόσιο:
-Τον ν. 2643/1998 του υπουργείου Εργασίας με υλοποίηση από τον ΟΑΕΔ σε ποσοστό 2% επί των θέσεων.
-Τον ν. 2190/1994, όπως ισχύει, περί ΑΣΕΠ, όπου λαμβάνουν ποσοστό 10% επί των θέσεων.
Πλέον, ενοποιούνται όλες οι προκηρύξεις και προβλέπεται η πραγματοποίηση ενός μεγάλου διαγωνισμού. Οι τρίτεκνοι εντάσσονται στις διαγωνιστικές διαδικασίες χωρίς να αντιμετωπίζονται ως μειονεκτούντες σε σχέση με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες και επιπλέον τους δίνεται προσαύξηση 3 μορίων, ενώ διασφαλίζεται ένα ελάχιστο ποσοστό της τάξης του 5% από τους πίνακες κατάταξης.
7. Τι αλλάζει για τους συγγενείς ΑΜΕΑ;
Σήμερα οι συγγενείς ΑΜΕΑ έχουν θεωρητικά και αυτοί δύο «πύλες εισόδου» στο Δημόσιο:
-Τον ν. 2643/1998 του υπουργείου Εργασίας με υλοποίηση από τον ΟΑΕΔ σε ποσοστό 1/8 του 5% επί των προκηρυσσόμενων θέσεων.
-Τον ν. 2190/1994, όπως ισχύει, περί ΑΣΕΠ, όπου λαμβάνουν ποσοστό 5% επί των θέσεων.
Με το νέο σύστημα θα δίνεται προσαύξηση 2 μορίων, ενώ σε κάθε περίπτωση διασφαλίζεται ένα ελάχιστο ποσοστό της τάξης του 3% από τους πίνακες κατάταξης.
8. Πώς αξιολογούνται τα αυξημένα τυπικά προσόντα
Το ισχύον σύστημα εξαρτά τις διαδικασίες πρόσληψης από αμιγώς ακαδημαϊκά κριτήρια. Σήμερα, το 99% των προσλήψεων γίνεται με βάση τυπικά και μόνο προσόντα, τα οποία βέβαια αποτελούν ένα αντικειμενικό κριτήριο.
Πλέον θα δίνεται μεγάλη βάση στη γραπτή διαγωνιστική διαδικασία, καθώς θεωρείται ότι η εξέταση γνώσεων και η δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας διασφαλίζουν, σε σημαντικό βαθμό, ότι οι νεοεισερχόμενοι στον δημόσιο τομέα υπάλληλοι θα έχουν τα απαραίτητα στοιχεία ώστε με όρεξη και ενθουσιασμό να εργασθούν για τον Ελληνα πολίτη.
Ωστόσο, θα επιβραβεύονται οι έχοντες αυξημένα τυπικά προσόντα, δηλαδή μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών και διδακτορικά διπλώματα. Μάλιστα, σε αντίθεση με το υφιστάμενο σύστημα που μοριοδοτεί μόνον ένα μεταπτυχιακό ή/και διδακτορικό, θα υπάρχει προσαύξηση και για έναν ακόμα.
9. Πώς συνδέονται οι δεξιότητες και η εργασιακή αποτελεσματικότητα με τα ψυχομετρικά τεστ;
Ο υποψήφιος θα πρέπει να διαθέτει όχι μόνο ένα ελάχιστο επίπεδο γνώσεων ως προς το πώς λειτουργούν το κράτος και η δημόσια διοίκηση και τι θα του ζητηθεί να κάνει, αλλά κυρίως την αντίληψη και τη συναίσθηση ότι θα πρέπει να εξυπηρετήσει πολίτες, να συνεργασθεί με τους συναδέλφους του, να δεχθεί ή/και να δώσει εντολές, να πάρει πρωτοβουλίες και να συνυπάρξει με άτομα διαφορετικών υποβάθρων και βιωμάτων με αποκλειστικό γνώμονα το κοινό καλό. Σε αυτά τα στοιχεία θα είναι προσανατολισμένη η δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας.
Τα ψυχομετρικά τεστ θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά και μόνον κατόπιν αιτήματος του ενδιαφερόμενου φορέα και έγκρισης του ΑΣΕΠ, σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. σωφρονιστικοί υπάλληλοι) και πάντα σε συνδυασμό με συνέντευξη προκειμένου να υπάρχει πλήρης σκιαγράφηση της προσωπικότητας του υποψηφίου.
10. Τι αλλάζει για τους συμβασιούχους;
Οι διαδικασίες διεξάγονταν και θα συνεχίσουν να διεξάγονται υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ. Παράλληλα, όμως, επέρχεται εξορθολογισμός των μοριοδοτήσεων και καταργούνται όλες ανεξαιρέτως οι διατάξεις που θέσπιζαν διαφορετικές μοριοδοτήσεις σε σχέση με τον ν. 2190/1994. Έμφαση δίνεται στη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας και στην ανάπτυξη των απαραίτητων διαλειτουργικοτήτων προκειμένου να μειωθεί ο απαιτούμενος χρόνος υλοποίησης των διαδικασιών.
11. Ποια είναι τα οφέλη της ηλεκτρονικοποίησης διαδικασιών και της διαλειτουργικότητας του ΑΣΕΠ με τους φορείς;
Δίνεται έμφαση στην ηλεκτρονικοποίηση του συνόλου των διαδικασιών είτε αυτό αφορά στον τρόπο υποβολής των αιτήσεων των υποψηφίων είτε στις διαλειτουργικότητες που αναπτύσσονται (ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ, πανεπιστήμια) και οι οποίες επιτρέπουν την αυτόματη αντιπαραβολή και επιβεβαίωση των δηλούμενων στοιχείων, είτε στον τρόπο διεξαγωγής των διαδικασιών (γραπτών διαγωνισμών και µοριοδότησης), προκειμένου να επιτευχθούν, όχι μόνο η περαιτέρω θεσμική θωράκιση του αδιάβλητου των διαδικασιών και η μείωση των (δικαστικών) αμφισβητήσεων, αλλά, επίσης, και η επιτάχυνση των διαδικασιών πρόσληψης.
12. Πώς θα επιτυγχάνεται η σύντμηση του χρόνου ολοκλήρωσης των προσλήψεων;
Με τις παρούσες συνθήκες ο χρόνος για την υλοποίηση μιας διαδικασίας γραπτού διαγωνισμού, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση τυχόν δικαστικών αποφάσεων, μπορεί να φθάνει και τα δύο έτη. Κάθε χρόνο, και με βάση τις ανάγκες που θα καταγράφουν οι φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου τον Μάιο και θα εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Σεπτέμβριο, θα προκηρύσσονται θέσεις και θα διεξάγεται διαγωνισμός όπου θα εξετάζονται το γνωστικό πεδίο του κάθε υποψηφίου, καθώς και οι δεξιότητες και η εργασιακή αποτελεσματικότητά του.