Ανατροπές έρχονται στην διαδικασία υπολογισμού των αντικειμενικών αξιών μετά από αποφάσεις του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που αφορούν σε ζητήματα παλαιότητας ακινήτων και αυθαίρετων κατασκευών.
Οι όποιες αποφάσεις έχουν να κάνουν βεβαίως με τον καθορισμό των εν λόγω αξιών ενόψει τακτοποίησης αυθαιρέτων, αλλά και για τις περιπτώσεις όπου έχουμε προσθήκες επεκτάσεων σε υφιστάμενα αδειοδοτημένα κτίσματα.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Οι αλλαγές αποφασίστηκαν μετά από αίτημα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να αντιμετωπιστούν ιδιαιτερότητες σε αυτές τις περιπτώσεις.
Οι λόγοι που οδήγησαν σε παρεμβάσεις
Συγκεκριμένα, οι παρεμβάσεις έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση προβλημάτων που προέκυπταν από:
- Τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής ή τμήματος αυτής, όπως συνθήκες περιβάλλοντος και θέας, εξυπηρέτηση (υποδομή, συγκοινωνία, κ.λπ.), εμπορικότητα δρόμων και στοών, πολεοδομικές ρυθμίσεις (συντελεστής δόμησης και κάλυψης οικοπέδου).
- Τις ιδιαιτερότητες των ακινήτων, όπως ιδία χρήση (οικόπεδο, διαμέρισμα, κατάστημα, αποθήκη, ειδικό κτίριο κ.λπ.), πρόσοψη (σε αίθριο, σε πλατεία, κ.λπ.), όροφος, επιφάνεια, παλαιότητα κτιρίου, συνιδιοκτησία, ειδικές συνθήκες (σεισμός, πλημμύρα, πυρκαγιά, απαλλοτρίωση, κ.λπ.), δέσμευση (διατηρητέο κτίριο, αρχαιολογική έρευνα κ.λπ.).
- Την ανάγκη εφαρμογής, κατά τη μεταβίβαση ακινήτων, των σχετικών με το αντικειμενικό σύστημα διατάξεων ενιαίως.
- Την ανάγκη ρυθμιστικής παρέμβασης για τον ευχερέστερο και ακριβέστερο υπολογισμό της αξίας ακινήτων με το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού.
Πώς θα υπολογίζεται η παλαιότητα
Με την απόφαση λοιπόν που υπογράφουν ο υπουργός και ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης και Χρίστος Δήμας, οι αλλαγές αφορούν στον τρόπο υπολογισμού της παλαιότητας των ακινήτων στην περίπτωση νομιμοποίησης ή τακτοποίησης αυθαιρέτων κτισμάτων και στην περίπτωση προσθηκών και επεκτάσεων επί προϋφιστάμενων νομίμων κτισμάτων.
- Για τον υπολογισμό της παλαιότητας, ενόψει της νομιμοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, η απόφαση προβλέπει ότι η παλαιότητα προσδιορίζεται με βάση τα όσα αναγράφονται στο φύλλο καταγραφής του αυθαιρέτου κτίσματος.
- Για τις προσθήκες επεκτάσεων σε υφιστάμενα αδειοδοτημένα κτίρια, η απόφαση προβλέπει ότι δεν επηρεάζεται η παλαιότητα των προϋφιστάμενων κτισμάτων αλλά για κάθε τμήμα που προστίθεται στο ακίνητο η παλαιότητα υπολογίζεται ξεχωριστά, ανάλογα με τον χρόνο κατασκευής του κάθε τμήματος.
Ολόκληρη η απόφαση για την παλαιότητα
Αναλυτικά για την παλαιότητα η απόφαση προβλέπει τα ακόλουθα:
- Η παλαιότητα αρχίζει να υπολογίζεται μετά τη συμπλήρωση δύο ετών από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή την τελευταία αναθεώρησή της (π.χ. αν εκδόθηκε στις 30.9.1978 η παλαιότητα αρχίζει να υπολογίζεται από 30.9.1980) και εκφράζεται σε ακέραιο αριθμό ετών, με την παραδοχή ότι χρονικό διάστημα μικρότερο του εξαμήνου δεν λαμβάνεται υπόψη, ενώ μεγαλύτερο λογίζεται ως έτος.
- Αν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, η παλαιότητα υπολογίζεται από την χρονολογία κατασκευής, που αποδεικνύεται με οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο, όπως προγενέστερος τίτλος κτήσης, νομιμοποίηση αυθαιρέτου, έναρξη ηλεκτροδότησης.
- Επίσης, η παλαιότητα αποδεικνύεται και από την βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής του ακινήτου στις ισχύουσες κατά την έκδοση της βεβαίωσης διατάξεις περί ρύθμισης αυθαιρέτων, όπως εκδίδεται από το σχετικό πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συνοδευόμενη από το αντίστοιχο φύλλο καταγραφής.
Όσον αφορά τις τακτοποιούμενες επιφάνειες ακινήτων πέρα από τη βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής του ακινήτου στις ισχύουσες κατά την έκδοση της βεβαίωσης διατάξεις περί ρύθμισης αυθαιρέτων, γίνονται επίσης δεκτά για την απόδειξη της παλαιότητας:
- τα όμοιου χαρακτήρα εκδιδόμενα έντυπα από το σχετικό πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017 της οριστικής υπαγωγής συνοδευόμενη από το αντίστοιχο φύλλο καταγραφής και
- το έντυπο που εκδίδεται από το σύστημα για τα νομίμως προϋφιστάμενα του 1955 κτίρια, όπως κατάσταση δήλωσης περαιωμένη, συνοδευόμενη από το αντίστοιχο φύλλο καταγραφής (εάν αυτό εκδίδεται). Για αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακό οικισμό του άρθρου 116 ν. 4495/2017, εφόσον (i) έχει καταβληθεί το 30% του ειδικού προστίμου και (ii) έχει εκδοθεί πιστοποιητικό πληρότητας ταυτότητας κτιρίου, ως χρόνος παλαιότητας του ακινήτου είναι αυτός που αναφέρεται στο φύλλο καταγραφής της δήλωσης ένταξης.
Για τον υπολογισμό της παλαιότητας λαμβάνεται υπόψη η καταληκτική ημερομηνία του διαστήματος που αναγράφεται στο πεδίο παλαιότητας του αντίστοιχου φύλλου καταγραφής.
Ειδικά για τις περιπτώσεις τακτοποίησης ημιυπαιθρίων χώρων και σοφιτών με τον ν. 3843/2010, για την απόδειξη της παλαιότητας, γίνεται δεκτό το έντυπο που φέρει τις σχετικές σφραγίδες από το αρμόδιο πολεοδομικό γραφείο, το οποίο δεν εκδίδεται από κάποια πλατφόρμα του ΤΕΕ.
Σημαντική είναι η διάταξη που προβλέπει, πως σε περίπτωση επέκτασης υπάρχοντος κτίσματος η παλαιότητα υπολογίζεται χωριστά για κάθε τμήμα, ανάλογα με το χρόνο κατασκευής του, που αποδεικνύεται κατά τα ανωτέρω.
Τι προβλέπεται για πρόσοψη σε ακάλυπτο και για τις πυλωτές
Ακόμη, στην περίπτωση που ένα ακίνητο έχει πρόσοψη σε ακάλυπτο χώρο οικοπέδου, ο οποίος εκτείνεται έως τον δρόμο, την πλατεία ή άλλο κοινόχρηστο χώρο, χωρίς να μεσολαβεί έτερη ιδιοκτησία ή κτίσμα στην στάθμη του εν λόγω ακινήτου, θεωρείται ότι έχει πρόσοψη στον δρόμο, την πλατεία ή τον κοινόχρηστο χώρο και λαμβάνει την τιμή της γραμμικής ζώνης, εφόσον εκεί αναπτύσσεται γραμμική ζώνη.
Αντίθετα, αν στον ακάλυπτο χώρο παρεμβάλλονται άλλες ιδιοκτησίες, τότε το ακίνητο δεν θεωρείται ότι έχει πρόσοψη και δεν λαμβάνει τυχόν υπάρχουσα γραμμική τιμή ζώνης.
Στις περιπτώσεις ύπαρξης πυλωτής στο ισόγειο πολυκατοικίας, εάν δεν υπάρχει τμήμα του ισογείου που να προσμετράται στον συντελεστή δόμησης, η πυλωτή δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας του ακινήτου.