Αναδρομικά συνταξιούχων: Ποιοι είναι οι κερδισμένοι και ποιοι οι χαμένοι της απόφασης του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου

δημοσιεύτηκε:

11:09 , 13 Φεβρουαρίου 2025

Οικονομία

Την απόφαση του για το θέμα της καταβολής των αναδρομικών του 11 μήνου (11 Ιουνίου του 2016 έως τις 11 Μαΐου του 2016) στις επικουρικές συντάξεις των ασφαλισμένων εξέδωσε χθες το Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ).

Η εν λόγω απόφαση:

φέρνει πληρωμές αναδρομικών από αντισυνταγματικές περικοπές που είχαν γίνει το παραπάνω διάστημα σε επικουρικές συντάξεις και δώρα για 370.000 συνταξιούχους δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που είχαν προσφύγει έως τον Ιούλιο του 2020 στα δικαστήρια.
αφήνει «παράθυρο» επιστροφών και σε επιπλέον 800.000 συνταξιούχους που δεν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια.

Ουσιαστικά αναδρομικά έως και 4.000 ευρώ θα λάβουν 1,2 εκατ. συνταξιούχοι που προέρχονται από 33 επικουρικά ταμεία.

Η απόφαση για τα αναδρομικά

Το ΑΕΔ εξέδωσε χθες την αναμενόμενη εδώ και έναν χρόνο σχεδόν απόφασή του για το επίμαχο ζήτημα, δηλώνοντας από τη μια «έλλειψη δικαιοδοσίας» στο να κρίνει αν, στη διαφωνία που προέκυψε μεταξύ του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και του Αρείου Πάγου (Α.Π.) περί της συνταγματικότητας των περικοπών, έχει δίκιο το ένα ή το άλλο δικαστήριο, επαναβεβαιώνοντας όμως ταυτόχρονα τα κριθέντα από τα δύο δικαστήρια.

Η απόφασή του ΑΕΔ με την έλλειψη αρμοδιότητας που επικαλέστηκε σημαίνει τα εξής:

Επαναβεβαιώνονται οι αποφάσεις του ΣτΕ και ισχύουν για όλους τους συνταξιούχους που έχουν προσφύγει στα δικαστήρια μετά τον Ιούνιο του 2015, διεκδικώντας αναδρομικά από περικοπές που είχαν σε επικουρικές συντάξεις και Δώρα επικουρικών συντάξεων μεταξύ Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016, ήτοι για διάστημα 11 μηνών.
Ανοίγει ο δρόμος για να γίνουν οι πληρωμές των αναδρομικών στους συνταξιούχους που έχουν ήδη κερδίσει τις επιστροφές με αποφάσεις των Πρωτοδικείων, ενώ αναμένεται και μαζική έκδοση αποφάσεων που είχαν παγώσει ενόσω καθυστερούσε η απόφαση του ΑΕΔ.
Ανοίγει «παράθυρο» για να πάρουν αναδρομικά από τις περικοπές του 11μήνου σε επικουρικές και Δώρα περίπου 800.000 συνταξιούχοι που δεν έχουν καταθέσει προσφυγές για να τα διεκδικήσουν στα δικαστήρια. Η επέκταση των αποφάσεων του ΣτΕ σε όλους τους συνταξιούχους για τις εν λόγω μειώσεις εξετάζεται από την κυβέρνηση και είναι πιθανό να γίνει κάτι ανάλογο με τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων που πληρώθηκαν με νόμο το 2020 σε όλους τους συνταξιούχους.
Κρίνονται συνταγματικές, βάσει της απόφασης του Α.Π., οι ίδιες περικοπές για τις επικουρικές των συνταξιούχων της ΤτΕ και ακυρώνεται η διεκδίκηση των αναδρομικών από τους εν λόγω συνταξιούχους.

Η διαφωνία

Η διαφωνία που έφερε το θέμα των αναδρομικών στο ΑΕΔ προέκυψε επειδή ο Α.Π. έκρινε συνταγματική την κατάργηση των Δώρων από τις επικουρικές συντάξεις που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι της Τραπέζης της Ελλάδος, ενώ το ΣτΕ έκρινε τις μειώσεις των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 και την κατάργηση των Δώρων αντισυνταγματικές για όλους τους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ.

Ο Άρειος Πάγος, δε, έκρινε ότι η κατάργηση των Δώρων είναι συνταγματική στις επικουρικές συντάξεις της ΤτΕ, με το σκεπτικό ότι, παρά την αφαίρεση των Δώρων, οι εν λόγω συνταξιούχοι παίρνουν περισσότερα από τους συνταξιούχους των άλλων Ταμείων και δεν τίθεται σε κίνδυνο η αξιοπρεπής τους διαβίωση.

Το σκεπτικό

Το ΑΕΔ επικαλέστηκε όμως έλλειψη δικαιοδοσίας για να επανεξετάσει το όλο θέμα, με το σκεπτικό ότι υπάρχουν μεν περικοπές Δώρων από ίδιους νόμους, αλλά πρόκειται για διαφορετικές υποθέσεις, διότι:

Το Ταμείο της Τραπέζης της Ελλάδος είχε εξαιρεθεί από δύο μειώσεις που είχαν επιβληθεί στους υπόλοιπους συνταξιούχους με τους νόμους 4024/2011 και 4051/12. Εν προκειμένω οι επικουρικές συντάξεις των συνταξιούχων της ΤτΕ δεν είχαν τις μειώσεις από τον νόμο 4024/2011, που ήταν κατά 30% από τα 150 ευρώ σύνταξης και πάνω στους συνταξιούχους του ΙΚΑ και κατά 15% από το πρώτο ευρώ στους συνταξιούχους από Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών, ενώ δεν είχαν και τις μειώσεις με τον νόμο 4051/2012 σε ποσοστά 10%, 15% και 20% από τα 200 ευρώ επικουρικής σύνταξης και πάνω.
Το μετοχικό ταμείο της Τραπέζης της Ελλάδος λειτουργεί ως φορέας ασφάλισης εντός της τράπεζας και δεν υπάγεται στον ΕΦΚΑ.

Η ρύθμιση

Η κυβέρνηση, και συγκεκριμένα τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας καλούνται να βρουν λύση στο θέμα των αναδρομικών. Σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται:

Πρώτον, να επισπευστούν οι πληρωμές στους 370.000 συνταξιούχους που έχουν αγωγές, ώστε να μην περιμένουν για μήνες μέχρι να εκδικαστούν τα αναδρομικά τους και να εκδοθούν οι αποφάσεις των Πρωτοδικείων.
Δεύτερον, να επεκταθούν οι πληρωμές στους περίπου 800.000 συνταξιούχους οι οποίοι, παρότι δικαιούνται τα ίδια αναδρομικά για 11 μήνες, δεν πρόλαβαν να τα διεκδικήσουν στα δικαστήρια γιατί από τον Ιούλιο του 2020 και μετά οι δικαστικές προσφυγές για το επίμαχο 11μηνο καθίστανται ανίσχυρες με διάταξη του νόμου 4714/2020. Με τον νόμο αυτόν η κυβέρνηση κατέβαλε αναδρομικά μόνον για τις κύριες συντάξεις, προβλέποντας ότι κάθε άλλη απαίτηση αποσβέννυται, πλην των συνταξιούχων που έχουν εκκρεμείς δίκες από την άσκηση προσφυγών μέχρι τον Ιούλιο του 2020.

Τα σενάρια

Στην περίπτωση που ενταχθούν στις πληρωμές και οι 800.000 συνταξιούχοι, θα εξεταστούν δύο σενάρια:

Να πληρωθούν με ένα εφάπαξ ποσό της τάξης των 800 ευρώ οι συνταξιούχοι που δεν προσέφυγαν δικαστικά και όσοι έχουν εκκρεμείς δίκες να πληρωθούν τα αναδρομικά που διεκδικούν χωρίς άλλες καθυστερήσεις στα δικαστήρια.
Να πληρωθούν τα αναδρομικά στο σύνολο των συνταξιούχων σε δύο ή τρεις δόσεις, χωρίς διαχωρισμούς στα ποσά.

Ποσά επιστροφών μέχρι 4.000 ευρώ

Αναδρομικά από 410 ευρώ έως 4.004 ευρώ θα λάβουν συνταξιούχοι από 33 επικουρικά ταμεία που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ. Αναλυτικά, τα ταμεία αυτά είναι τα εξής:

ΕΛΕΜ (ΑΤΕ), ΙΚΑ ΕΤΕΑΜ, ΝΑΤ-ΚΕΑΝ, ΤΑΔΚΥ, ΤΑΠΤΠ, ΤΑΣ, ΤΕΑΑ, ΤΕΑΔ, ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΕΙΓΕ, ΤΕΑΕΧ, ΤΕΑΙΣΥΤ, ΤΕΑΠ ΔΕΗ, ΤΕΑΠ ΟΤΕ, ΤΕΑΠΕΛΤΑ, ΤΕΑΠΕΤΒΑ, ΤΕΑΠΕΤΕ, ΤΕΑΠΙΕΝ, ΤΕΑΠΟΖΟ, ΤΕΑΠΟΚΑ, ΤΕΑΠΠΕΡΤ, ΤΕΑΠΥΚ, ΤΕΑΤΤΑΘ, ΤΕΑΥΑΠ, ΤΕΑΥΕΚ, ΤΕΑΥΝΤΠ, ΤΕΑΥΠΣ, ΤΕΑΧ, ΤΣΕΑΠΣΓΟ, ΤΣΜΕΔΕ, ΕΤΕΑ-ΕΤΕΑΜ-ΟΠΣ, ΤΑΥΕΒΖ, ΛΕΠΕΤΕ.

Η εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» παραθέτει παρακάτω παραδείγματα με τα αναδρομικά ποσά από επικουρικές και δώρα που θα λάβουν οι δικαιούχοι. Αναλυτικά:

Αναδρομικά από 410 ευρώ έως 2.372 ευρώ θα πάρουν συνταξιούχοι του ΙΚΑ.
Αναδρομικά από 1.111 ευρώ έως 4.004 ευρώ θα δοθούν σε συνταξιούχους από Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών.
Αναδρομικά από 727 ευρώ έως 2.820 ευρώ θα χορηγηθούν σε συνταξιούχους του δημοσίου.
Αναδρομικά από 668 ευρώ έως 2.399 ευρώ θα δοθούν σε συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών κ.ά.).
Αναδρομικά για τη μείωση επικουρικής από τον νόμο 4093 και τα δώρα επικουρικής από 503 ευρώ έως 1.985 ευρώ θα καταβληθούν σε συνταξιούχους ΝΑΤ.

Τι λένε οι δικηγόροι

Την ανάγκη να ληφθεί πολιτική απόφαση από την πλευρά της κυβέρνησης προκειμένου να δικαιωθούν με αναδρομικά όλοι οι συνταξιούχοι επεσήμαναν οι έγκριτοι νομικοί, Δημήτρης Μπούρλος και ο Λουκάς Αποστολίδης.

Ο κ. Μπούρλος ανέφερε ότι «μετά την απόφαση του ΑΕΔ αναμένουμε μια πολιτική απόφαση σε σχέση με την επιστροφή των περικοπών των επικουρικών, καθώς και των Δώρων κύριων και επικουρικών για το 11μηνο Ιούλιος 2015-Μάιος 2016 σε όλους τους συνταξιούχους».

«Η απόφαση για τους έχοντες ασκήσει αγωγές σημαίνει ότι έχουν δικαίωμα να λάβουν τα αναδρομικά του 11μήνου σε επικούρηση και Δώρα, όπως έχει αποφασίσει το ΣτΕ στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα εκτός της Τραπέζης της Ελλάδος», τόνισε ο κ. Αποστολίδης και κάλεσε την κυβέρνηση να αποφασίσει άμεσα να καταβάλει τα αναδρομικά του 11μήνου σε όσους έκαναν αγωγές και εντός 3ετίας σε όσους δεν έκαναν αγωγές.