Η ανανέωση του στόλου της, είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική ακτοπλοΐα.
Σύμφωνα με έρευνα της XRTC το 50% των ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων που είναι σήμερα δρομολογημένα θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών το 2035, ενώ στην ελληνική ακτοπλοΐα βρίσκονται σήμερα 28 ναυτιλιακές εταιρείες και 100 πλοία. Η συνολική χωρητικότητα επιβατών τους είναι 99.759 άτομα και 26.313 οχήματα.
Με την προϋπόθεση ότι σήμερα δεν υπάρχουν διαθέσιμα μεταχειρισμένα πλοία που να πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς που έχει θέσει η ΕΕ έως το 2030, η μόνη λύση είναι η κατασκευή νέων πλοίων.
Να σημειωθεί ότι τον Ιούνιο του 2022, το Συμβούλιο Υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της ΕΕ αποφάσισε να εξαιρέσει τα πλοία της ελληνικής ακτοπλοΐας έως τις 31/12/2029 από τον κανονισμό για τη χρήση ανανεώσιμων και χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα καυσίμων στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών όταν αυτά δρομολογούνται σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας XRTC Business Consultants Ltd., που από το 1999 δραστηριοποιείται στη Ναυτιλιακή Χρηματοδότηση και στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις ναυτιλιακές εταιρείες Γιώργος Ξηραδάκης χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη περίοδο ως μία ευκαιρία για την αναγκαιότητα αντικατάστασης του στόλου όπου οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο όλο εγχείρημα.
Προσθέτει ότι για να γίνει αυτό οι ναυτιλιακές εταιρείες της ακτοπλοΐας θα πρέπει να μπορούν να προσφέρουν διαφανή στοιχεία και στρατηγικές που να εμπίπτουν στις νέες ανάγκες των τραπεζών, όπως για παράδειγμα καθαροί στρατηγικοί στόχοι, αξιόλογοι ισολογισμοί, περιβαλλοντική κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση.
Από την άλλη πλευρά επισημαίνει ότι και οι τράπεζες μετά από 15 χρόνια απραγίας και η επιμονής να μη στηρίζουν την ελληνική ακτοπλοΐα από το 2008 και μετά, θα πρέπει από την πλευρά τους να θέλουν να επενδύσουν στην ανάλυση αυτού που λέμε ακτοπλοϊκό ρίσκο.
Όταν θα συμβεί αυτό από τις ελληνικές τράπεζες, δηλώνει ο κ. Ξηραδάκης θα ακολουθήσουν και ξένα τραπεζικά ιδρύματα καθώς ο παράγοντας αρνητικού ρίσκου της ελληνικής οικονομίας πλέον δεν υπάρχει.
Τονίζει ότι στη χρηματοδότηση της ακτοπλοϊκής αγοράς θα πρέπει να ενταχθούν και τομείς μικρών και μεγάλων ναυπηγείων που θα μπορούν να χτίσουν πλοία αλλά και παραναυτιλιακές εταιρείες.
Όλοι θα καλούνται να διαμορφώσουν το εταιρικό τους προφίλ προκειμένου να μπορέσουν να αντλήσουν κεφάλαια.
Προσθέτει επίσης ότι το εγχείρημα αυτό θα πρέπει να τρέξει από τους ίδιους τους ακτοπλόους και τις εταιρείες, όπως ο όμιλος Γκριμάλντι που αυτή τη στιγμή χτίζει καινούργια πλοία νέας τεχνολογίας και χωρητικότητας κάτι που είχε κάνει ο αείμνηστος εφοπλιστής Περικλής Παναγόπουλος το 1990 με τα superfast, ένας από τους ανθρώπους που θεωρούνταν ο θεμελιωτής της σύγχρονης ελληνικής ακτοπλοΐας.
Τονίζει ότι οι εταιρείες της ελληνικής ακτοπλοΐας είναι αυτές που θα πρέπει να εφαρμόσουν τα επιχειρηματικά σχέδια με εξειδικευμένα στελέχη και οι τράπεζες να μην είναι μέτοχοι στις ίδιες τις ακτοπλοϊκές εταιρείες.
Ο κ.Ξηραδάκης επισημαίνει ότι η ελληνική οικονομία και ελληνική κοινωνία βασίζεται σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών γιατί αυτή προσδίδει τη σύνδεση όλης της επικράτειας με τα νησιά εξασφαλίζοντας τη συνοχή του κράτους ενώ υποστηρίζει δύο μεγάλους τομείς του τουρισμού και της αγροτικής ανάπτυξης
Σύμφωνα με την XRTC σήμερα καμία ακτοπλοϊκή εταιρία δεν έχει σχέδια για ναυπήγηση πλοίων, πλην του ομίλου Attica που ολοκλήρωσε την κατασκευή τριών υπερσύγχρονων πλοίων τύπου Aero Catamaran, τα οποία θα δρομολογηθούν στις γραμμές του Αργοσαρωνικού, σηματοδοτώντας το τέλος εποχής των «ιπτάμενων δελφινιών» που επί 40 χρόνια εξυπηρετούσαν τις συγκοινωνιακές ανάγκες των νησιών.
Έως σήμερα η χρηματοδότηση των επενδύσεων για ανανέωση του στόλου με πλοία χαμηλών και μηδενικών εκπομπών, σχεδιάζεται να γίνει με τη μορφή επιδοτήσεων για το πράσινο κομμάτι της επένδυσης, μέσω ΕΣΠΑ και του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου ενώ εξετάζεται να συσταθεί ένα ειδικό ταμείο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Ρύπων- Emission Trading System, (ETS) προκειμένου να επανεπενδύονται τα έσοδα από το ETS, κατευθείαν στον κλάδο. Οι εταιρίες ευελπιστούν επίσης ότι οι πολυετείς συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας από το υπουργείο Ναυτιλίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως μέσο που θα βοηθήσει την τραπεζική χρηματοδότηση σε συνδυασμό με προαναφερόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία.