Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι 56,1 χιλιάδες άτομα που απασχολούνται σε συνθήκες μερικής απασχόλησης (δηλαδή το μεγαλύτερο ποσοστό) δηλώνει ότι αναζητούσε αλλά δεν μπορούσε να βρει πλήρη απασχόληση. Το ποσοστό της μερικής απασχόλησης έχει αυξηθεί στο 9,9% του συνόλου το 2016, έναντι 8,5% το 2013, απεικονίζοντας την εφαρμογή ευέλικτων μορφών απασχόλησης.
Σωρευτικά στην περίοδο από το 2013 (δηλαδή από το υψηλότερο σημείο που έφθασε σε μέσα επίπεδα έτους η ανεργία στη χώρα μας) έως το 2016, σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 160,4 χιλιάδες άτομα. Αξίζει λοιπόν να διερευνήσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του χάρτη της απασχόλησης στην Ελλάδα όπως αυτός διαμορφώνεται σήμερα σε ένα περιβάλλον που η ενεργός ζήτηση παραμένει υποτονική αλλά η αγορά εργασίας διακρίνεται από μεγαλύτερη ευελιξία.
Από την ανάλυση των στοιχείων ανά φύλο, ηλικία, είδος απασχόλησης, θέση στο επάγγελμα, κλάδο οικονομικής δραστηριότητας και επίπεδο εκπαίδευσης, προκύπτει ότι η αύξηση της απασχόλησης το 2016 αντανακλά κυρίως:
• την αύξηση των μισθωτών έναντι των ελεύθερων επαγγελματιών
• την συγκριτικά μεγαλύτερη αύξηση των απασχολουμένων στην ηλικιακή ομάδα 45-64,
• την αύξηση της μερικής απασχόλησης με ταχύτερο ρυθμό από την πλήρη απασχόληση,
• τη θετική συμβολή των κλάδων του τουρισμού και της βιομηχανίας,
• καθώς και την αύξηση των θέσεων εργασίας στη δημόσια διοίκηση το 2015 και 2016 για πρώτη φορά από το 2007.
Συγκρίνοντας την καθοδική και την ανοδική φάση της απασχόλησης στην περίοδο της κρίσης, δηλαδή από το 2009 έως σήμερα, μπορούμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
• Την περίοδο 2009-2012 παρατηρήθηκε μείωση του αριθμού των απασχολουμένων κατά 861 χιλ. θέσεις συνολικά, ενώ την περίοδο 2013-2016 αυξήθηκε η απασχόληση κατά μόλις 160 χιλ.
• Οι μεγαλύτερες απώλειες στην απασχόληση την περίοδο 2009-2012 παρατηρήθηκαν στους άντρες, ενώ την περίοδο 2013-2016 οι γυναίκες ανέκτησαν τις περισσότερες θέσεις εργασίας (96 χιλ. γυναίκες έναντι 64 χιλ. άντρες).
• Ανά ηλικιακή ομάδα, η μεγαλύτερη πτώση της απασχόλησης σημειώθηκε στην ηλικιακή ομάδα 30-44 (και στα δύο φύλα), ενώ την περίοδο ανοδικής φάσης της απασχόλησης, το μεγαλύτερο ποσοστό αποτελούσαν άτομα ηλικίας 45-64 και κυρίως γυναίκες.
Ειδικότερα, η σωρευτική αύξηση της απασχόλησης της περιόδου 2013-2016 με βάση τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν αντανακλά:
Α. Την αύξηση των μισθωτών κατά 207,6 χιλιάδες άτομα και την μείωση του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων συνολικά κατά 47,2 χιλιάδες άτομα. Επισημάνεται εντούτοις, η αύξηση του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό κατά 38 χιλιάδες άτομα και η μείωση των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό.
Β. Από την ανάλυση ως προς το φύλο προκύπτει ότι η αύξηση προήλθε κυρίως από τις γυναίκες (96 χιλιάδες) και λιγότερο από τους άντρες (64 χιλιάδες). Επισημαίνεται επίσης ότι οι γυναίκες που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 45-64 σημείωσαν και τη μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης (ήτοι το 42% της μεταβολής της συνολικής απασχόλησης). Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι οι γυναίκες αυτής της ηλικιακής ομάδας ενδεχομένως να παρατείνουν στα χρόνια της κρίσης τον εργασιακό τους βίο, ή αναζητούν απασχόληση ώστε να στηρίξουν το οικογενειακό εισόδημα, ενώ τα προηγούμενα έτη κατηγοριοποιούνταν στον μη οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Σημειώνεται ότι, το 2016, το 58% του συνόλου των απασχολουμένων είναι άντρες, έναντι 42% των γυναικών.
Γ. Η αύξηση των απασχολουμένων παρατηρείται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και ειδικότερα: στην ηλικιακή ομάδα 45-64 (106,3 χιλιάδες), ενώ ακολουθούν τα ηλικιακά κλιμάκια 30-44 και 25-29 με πολύ μικρότερες αυξήσεις (23,1 χιλ και 15,5 χιλ. αντίστοιχα). Σημειώνεται ότι στο κρίσιμο ηλικιακό κλιμάκιο 25-29 ετών οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν μεν την περίοδο 2013-2016, ωστόσο παρατηρήθηκε μείωση του αριθμού τους το 2016 σε ετήσια βάση.
Δ. Αναφορικά με την εξέλιξη της απασχόλησης ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, σημειώνεται ότι την περίοδο 2013-2016 το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της απασχόλησης προήλθε, όπως ήταν αναμενόμενο, από τον κλάδο του τουρισμού του οποίου η συνεισφορά στην οικονομία την περίοδο της οικονομικής κρίσης ήταν σημαντική. Από τους λοιπούς τομείς αξίζει να αναφερθεί η θετική συμβολή του μη-επιχειρηματικού τομέα που περιλαμβάνει την δημόσια διοίκηση, την άμυνα, την κοινωνική ασφάλιση, την εκπαίδευση, την υγεία και τις τέχνες κ.α. Σημειώνεται ωστόσο ότι, η αύξηση της απασχόλησης κατά 21,2 χιλιάδες άτομα στον μη- επιχειρηματικό τομέα, αφορά στο μεγαλύτερο ποσοστό την δημόσια διοίκηση, άμυνα και κοινωνική ασφάλιση (18,6 χιλιάδες).
Επίσης, την αύξηση της απασχόλησης στήριξαν η βιομηχανία και σε μικρότερο βαθμό το εμπόριο και οι λοιπές υπηρεσίες (όπως μεταφορές και αποθήκευση). Ωστόσο, ειδικά το 2016 ο κλάδος του εμπορίου παρουσίασε οριακή αρνητική συμβολή στην εξέλιξη της απασχόλησης σε αντιδιαστολή με την μεγάλη συνεισφορά του το 2015 (Γράφημα 2). Αξιοσημείωτη είναι και η αρνητική συμβολή του πρωτογενούς τομέα στην μεταβολή της απασχόλησης τα έτη 2015 και 2016.
Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι η αύξηση της απασχόλησης στον τουρισμό προήλθε κυρίως από συμβάσεις πλήρους απασχόλησης έναντι συμβάσεων μερικής απασχόλησης (Γράφημα 3). Σημειώνεται ότι ο κλάδος του τουρισμού παραδοσιακά (μαζί με τον κλάδο των κατασκευών) χαρακτηρίζεται από την υψηλότερη αναλογία – σε σχέση με άλλους κλάδους – μερικής και εκ περιτροπής απασχόληση, καθώς η μερική απασχόληση ως ποσοστό στο σύνολο της απασχόλησης του κλάδου ανέρχεται στο 18% το 2016.
Επιπλέον η αύξηση της απασχόλησης στον μη– επιχειρηματικό τομέα (που αφορά κυρίως τον ευρύτερο δημόσιο τομέα) και το εμπόριο στηρίχθηκε στην μερική απασχόληση, ενώ αντίθετα στη βιομηχανία και τις λοιπές υπηρεσίες προήλθε από την αύξηση της πλήρους απασχόλησης.
ΣΤ. Τέλος, με βάση το μορφωτικό επίπεδο, σημειώνεται ότι η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης της περίοδο 2013-2016 προήλθε από αποφοίτους ανώτερης τεχνολογικής εκπαίδευσης (113,2 χιλιάδες), και ακολουθούν οι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης (84,6 χιλιάδες) ενώ μειώθηκε ο αριθμός των απασχολούμενων με απολυτήριο δημοτικού.
στο 