«Πονοκέφαλος»
για την κυβέρνηση το «τσουνάμι» ακρίβειας που σαρώνει την χώρα: Ήδη οι
ανατιμήσεις έδειξαν… τα δόντια τους από τον Αύγουστο, όταν τιμές βασικών αγαθών,
το φυσικό αέριο, τα λαχανικά, το κρέας, πήραν την ανηφόρα. Επί του παρόντος η
Αθήνα αντιμετωπίζει αυτή την εξέλιξη ως κάτι παροδικό και… εισαγόμενο
εκτιμώντας πως μέσω των εκτεταμένων ελέγχων θα περιορίσει τις όποιες
«ανορθογραφίες» της εγχώριας αγοράς.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Όπως και να έχει η ακρίβεια είναι εδώ και
όπως όλα καταδεικνύουν η έκρηξη των τιμών τον Αύγουστο, ήταν… μόνο η αρχή.
Είναι ενδεικτικό πως -σύμφωνα
με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ- μέσα σε ένα χρόνο και συγκεκριμένα από τον Αύγουστο
του 2020 η τιμή φυσικού αερίου έχει εκτοξευτεί 91%, όταν το κόστος στα
καύσιμα-λιπαντικά ανέβηκε κατά 17,4%!
Πέραν αυτών των καταγεγραμμένων
αυξήσεων -και σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς- το πετρέλαιο θέρμανσης θα
διατεθεί 20% υψηλότερα από πέρυσι, ενώ το φυσικό αέριο θα ακριβύνει ακόμη
περισσότερο, κατά 50%, τινάζοντας στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό!
Ακρίβυνε το «καλάθι» της νοικοκυράς
Αλλά και το λεγόμενο «καλάθι
της νοικοκυράς» ακρίβυνε κατά πολύ, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία: Οι
τιμές στα νωπά λαχανικά αυξήθηκαν 21,5%, τα βρώσιμα έλαια 17,6% και το ελαιόλαδο
7,1%.
Σε αρνί-κατσίκι η τιμή ανέβηκε 12,2%,
στα ψάρια νωπά 8%,τα φρούτα 4,2%, τα πουλερικά 4,5% και στα τυριά κατά
3,4%.
Επίσης, ακριβότερα, βάσει των
στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, ήταν για τον καταναλωτή τον προηγούμενο μήνα η
μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (9%), και η διαμονή στα ξενοδοχεία 11,4%.
Οι πληθωριστικές πιέσεις που καταγράφονται στη διεθνή οικονομική
«κονίστρα» σε συνδυασμό με την απότομη άνοδο στις τιμές πολλών πρώτων υλών και
των ναύλων δεν έχουν αφήσει ανεπηρέαστη και την ελληνική οικονομία.
Αν προσθέσει κανείς και ενδογενείς της ελληνικής αγοράς παράγοντες
αλλά και τα φαινόμενα αισχροκέρδειας από ορισμένους επιτήδειους, κατανοεί το…
τσουνάμι που απειλεί να πλήξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Έρχεται και νέο
«κύμα» ανατιμήσεων
Πολλοί είναι εκείνοι που δεν αποκλείουν αυξήσεις στις τιμές έως
και 25% οι οποίες έρχονται να προστεθούν σε αυτές που έχουν ήδη γίνει σε ένα
μεγάλο εύρος βασικών αγαθών από τον Ιανουάριο.
Τις αμέσως επόμενες ημέρες και έως το τέλος Οκτωβρίου αναμένεται οι
ανατιμήσεις αυτές να εμφανιστούν σε περίπου 500 προϊόντα.
Ποιο είναι όμως εκείνο το συστατικό που πυροδοτεί αυτές τις
αλυσιδωτές αυξήσεις σε ολόκληρο το φάσμα της αγοράς; Η απάντηση είναι … η ενέργεια.
Με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος να καταγράφουν ήδη αυξήσεις
από τις αρχές του έτους σχεδόν 85%, όλα
δείχνουν πως έχει… και άλλη ανηφόρα.
Σύμφωνα με τη Citigroup, οι τιμές του φυσικού αερίου και
της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να σημειώσουν αύξηση της τάξεως του 20%, κατά μέσο
όρο, στους λογαριασμούς, για τους Ευρωπαίους
καταναλωτές, τους επόμενους μήνες.
Οι συγκυρίες που διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα ακρίβειας
Η «Γηραιά Ήπειρος» έρχεται
αντιμέτωπη με τιμές-σοκ στον τομέα της ενέργειας, καθώς το κόστος του
φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνεται σε επίπεδα ρεκόρ.
Οι αυξανόμενες τιμές τροφοδοτούν τον πληθωρισμό και απειλούν να εμποδίσουν
την οικονομική ανάκαμψη, καθώς οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας, από λιπάσματα
έως χάλυβα, μπορεί να χρειαστεί να περιορίσουν την παραγωγή.
Μάλιστα οι τιμές ανεβαίνουν, παρότι βρισκόμαστε λίγο μετά το καλοκαίρι,
περίοδο κατά την οποία συνήθως η ζήτηση είναι χαμηλή, θέτοντας τις βάσεις για
ένα δύσκολο χειμώνα.
Οι εταιρείες αυξάνουν τις τιμές για τους καταναλωτές και την ίδια ώρα
δημιουργείται ένα «ντόμινο» αυξήσεων σε πολλά αγαθά, από τα τρόφιμα έως τις
μεταφορές.
Ταυτόχρονα, οι υψηλές θερμοκρασίες και οι άνεμοι χαμηλής εντάσεως
περιορίζουν την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενισχύοντας τη χρήση
ορυκτών καυσίμων και αυξάνοντας την τιμή του άνθρακα πάνω από 70% στην Ευρώπη
φέτος.
Η «Γηραιά Ήπειρος» αντιμετωπίζει δυσκολίες αναφορικά με το φυσικό
αέριο, έπειτα από ένα βαρύ χειμώνα, που εξάντλησε τα αποθέματα. Η ενίσχυση
των αποθεμάτων – που ήταν ήδη σε χαμηλό δεκαετίας – δεν ήταν εύκολη, καθώς ο
κορυφαίος πάροχος, η Ρωσία, περιορίζει τις ροές, σε μια εποχή που η Ασία
παίρνει φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου, τα οποία μπορεί, σε διαφορετική
περίπτωση, να πήγαιναν στην Ευρώπη.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να βασιστεί ούτε στη δική της παραγωγή, με αρκετές
διακοπές, που διαταράσσουν τις ροές από τη Βόρεια Θάλασσα.
Τα μέτρα της ΔΕΘ για τη «θωράκιση» των νοικοκυριών
Και μέσα σε αυτό το εκρηκτικό περιβάλλον
ο Πρωθυπουργός καλείται από το βήμα της ΔΕΘ να ανακοινώσει μέτρα που ως ένα
βαθμό θα περιορίσουν τον αντίκτυπο από αυτό το «τσουνάμι» ακρίβειας:
Το
«πακέτο» μέτρων που θα γίνει γνωστό με κάθε του λεπτομέρεια σήμερα ουσιαστικά
θα κινείται σε 4 άξονες:
Ο πρώτος είναι η έμμεση φορολογία. Στο συγκεκριμένο
πεδίο θα υιοθετηθεί «ψαλίδι» σε φόρους που επιβαρύνουν το τελικό κόστος ενός
προϊόντος.
Δεύτερος άξονας η άμεση φορολόγηση και οι ασφαλιστικές εισφορές,
όπου επίσης προωθούνται μειώσεις που ενισχύουν το διαθέσιμο εισόδημα των
νοικοκυριών και τους επιτρέπουν να «αντέξουν» στο «κύμα» ακρίβειας.
Τρίτος
άξονας η στήριξη των επαγγελματιών με περιορισμό των φορο-επιβαρύνσεων,
προκειμένου να απορροφήσουν τους κραδασμούς που συνεπάγεται η αύξηση των τιμών
πρώτων υλών και
τέταρτος άξονας η χρηματοδότηση για ισχυροποίηση μικρών
επιχειρηματικών σχημάτων.