Ακίνητα: Μεταβιβάσεις μέσω Taxis – Τι αλλάζει και από πότε στην κτηματαγορά

Mέσω μιας εφαρμογής στο taxisnet θα μπορούν σύντομα να υποβάλλουν τις δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ) όσοι φορολογούμενοι προβαίνουν σε αγορές σπιτιών, λοιπών κτισμάτων, οικοπέδων, αγροτεμαχίων και λοιπών εδαφικών εκτάσεων.
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”, η νέα εφαρμογή θα τεθεί σε λειτουργία εντός των προσεχών εβδομάδων από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων . Η ηλεκτρονική υποβολή θα είναι προαιρετική έως τις 31 Μαΐου, ενώ από την 1η Ιουνίου 2021 θα γίνει υποχρεωτική.
Στόχος της ΑΑΔΕ είναι να καταργηθεί πλήρως η ισχύουσα σήμερα χρονοβόρος διαδικασία, που προβλέπει τη χειρόγραφη συμπλήρωση των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων και των συνυποβαλλόμενων φύλλων υπολογισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων, τη συγκέντρωση των δικαιολογητικών εγγράφων, το «σκανάρισμα» των δηλώσεων, των φύλλων υπολογισμού και των δικαιολογητικών και την ένα προς ένα αποστολή τους, μέσω e-mail, στην αρμόδια ΔΟΥ ή την ταχυδρομική αποστολή του φακέλου με τις δηλώσεις, τα φύλλα υπολογισμού και τα δικαιολογητικά στη ΔΟΥ ή την αυτοπρόσωπη μετάβαση του φορολογουμένου για την κατάθεσή του φακέλου με τις δηλώσεις και τα δικαιολογητικά στο πρωτόκολλο της ΔΟΥ.
Η διαδικασία
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”, η νέα διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται στο γραφείο του συμβολαιογράφου. Η δήλωση φόρου μεταβίβασης θα συντάσσεται και θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο σύστημα TAXISnet από τον συμβολαιογράφο, ενώ η διασταύρωση, ο έλεγχος και η επαλήθευση των δηλούμενων στοιχείων θα γίνεται αυτόματα από το σύστημα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου μεταξύ στελεχών της ΑΑΔΕ και μελών της ομάδας εργασίας της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος:
* Η ηλεκτρονική δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ) θα συντάσσεται από το συμβολαιογράφο ανά αγοραστή και ανεξαρτήτως από το πλήθος πωλητών ή τον αριθμό προς αγορά ακινήτων και θα υποβάλλεται στην εφαρμογή από τους συμβαλλομένους.
* Η αξία για τον υπολογισμό του φόρου θα υπολογίζεται από το συμβολαιογράφο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα, με τα φύλλα υπολογισμού ή το ΑΤΑΚ του ακινήτου, όπου υπάρχει.
* Η ευθύνη για την ακρίβεια και την ορθότητα της υποβαλλόμενης δήλωσης και των συνυποβαλλόμενων φύλλων υπολογισμού αξιών αυτής θα ανήκει αποκλειστικά στους συμβαλλόμενους, οι οποίοι θα αποδέχονται το περιεχόμενο της δήλωσης με την υποβολή της μέσω του TAXISNET.
* Τα παραπάνω θα ισχύουν κι όταν υποβάλλεται αίτηση για απαλλαγή λόγω πρώτης κατοικίας. Η ευθύνη για την υποβολή του σχετικού αιτήματος θα ανήκει αποκλειστικά στον αγοραστή.
* Η υποβολή της δήλωσης ΦΜΑ με τη νέα «ηλεκτρονική διαδικασία» θα καταστεί υποχρεωτική από την 1η/6/2021. Μέχρι την 31η/5/2021 η διαδικασία υποβολής της δήλωσης ΦΜΑ θα πραγματοποιείται είτε με τη νέα ηλεκτρονική διαδικασία είτε σύμφωνα με την ισχύουσα σήμερα διαδικασία.
Πρώτη κατοικία
Όπως γίνεται αντιληπτό, η νέα διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων θα απαλλάξει από τη γραφειοκρατία, μεταξύ άλλων, και όσους φορολογούμενους δικαιούνται απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης λόγω αγοράς πρώτης κατοικίας. Η υποχρέωση αποστολής -μέσω e-mail ή ταχυδρομείου- ή δια ζώσης υποβολής του πλήθους των δικαιολογητικών που απαιτούνται να προσκομιστούν προκειμένου να κατοχυρωθεί η απαλλαγή (χειρόγραφα συμπληρωμένης δήλωσης αναλυτικής κατάστασης ακινήτων, έγγραφα που αποδεικνύουν τη μόνιμη κατοικία του φορολογούμενου κ.λπ.) θα καταργηθεί.
Το εάν πληρούνται ή όχι οι προϋποθέσεις απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης θα ελέγχεται ηλεκτρονικά, με αυτόματο τρόπο, από το σύστημα TAXISNET. Ο έλεγχος θα γίνεται μέσω διασταύρωσης των στοιχείων που θα έχουν αναγραφεί στην ηλεκτρονικά υποβαλλόμενη δήλωση φόρου μεταβίβασης με τα στοιχεία για την περιουσιακή κατάσταση του φορολογούμενου, όπως αυτά έχουν ήδη δηλωθεί στα έντυπα Ε9 και έχουν ήδη καταχωριστεί στην εφαρμογή e-περιουσιολόγιο, που ήδη λειτουργεί στο ΤΑΧΙSnet.
Το μόνο που θα απαιτείται από τον φορολογούμενο θα είναι να προσκομίσει στον συμβολαιογράφο ένα πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, το οποίο ο συμβολαιογράφος θα το σκανάρει και θα αποστέλλει ηλεκτρονικά στο TAXISNET μαζί με τη δήλωση φόρου μεταβίβασης. Η προσκόμιση του πιστοποιητικού αυτού στο συμβολαιογράφο θα είναι δηλαδή και πάλι απαραίτητη, προκειμένου να χορηγηθεί στο φορολογούμενο το προβλεπόμενο γι’ αυτόν όριο απαλλαγής (200.000 ευρώ αν είναι άγαμος, 250.000 ευρώ εάν είναι έγγαμος ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης +25.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο).
Εξόφληση φόρου
Σε κάθε περίπτωση, μετά τον ηλεκτρονικό έλεγχο που θα διενεργείται από το σύστημα στην υποβληθείσα δήλωση, θα βεβαιώνεται ο τυχόν προκύπτων φόρος και θα εκδίδεται η Ταυτότητα Οφειλής (Τ.Ο.) για την καταβολή του. Ο αγοραστής θα πρέπει να καταβάλει το φόρο εφάπαξ με τη χρήση της Τ.Ο.:
* είτε μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας σε ηλεκτρονική εφαρμογή που υπάρχει στο σύστημα TAXISnet,
* είτε σε οποιοδήποτε υποκατάστημα τράπεζας ή των ΕΛΤΑ,
* είτε μέσω e-banking.
Η εξόφληση του τυχόν βεβαιωθέντος φόρου θα εξακολουθεί να αποτελεί προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης.
«Φάκα»
Η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων για τις μεταβιβάσεις ακινήτων θα διευκολύνει, επίσης, τους ελέγχους και τις διασταυρώσεις των φορολογικών αρχών για τον εντοπισμό περιπτώσεων φορολογουμένων οι οποίοι:
* Δεν έχουν δηλώσει ακίνητα ή έχουν δηλώσει ανακριβώς τα στοιχεία προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων τους.
* Έχουν αποφύγει να εμφανίσουν στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος την αγορά ακινήτων προκειμένου να αποφύγουν τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους με βάση τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και εν τέλει να αποκρύψουν εισοδήματα ή παρανόμως κτηθέντα χρηματικά ποσά, μέσω απαλλαγής από την υποχρέωση δικαιολόγησης των τεκμηρίων, αλλά και να αποφύγουν την υποχρέωση καταβολής σημαντικού ύψους φόρων εισοδήματος λόγω φορολόγησης με βάση τα τεκμήρια
* Έχουν αναγράψει ανακριβώς τα στοιχεία κατοικιών που αγόρασαν στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για να μειώσουν τα ποσά των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και των τεκμηρίων διαβίωσης και να γλιτώσουν από την καταβολή μεγάλων ποσών φόρου βάσει τεκμηρίων.
Επέκταση
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι στόχος της ΑΑΔΕ είναι οι ηλεκτρονικές διαδικασίες, εκτός από την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων, να επεκταθούν και σε κάθε άλλη πράξη μεταβίβασης ακινήτων, συμπεριλαμβανομένων κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών ακινήτων.
Ήδη για τις δηλώσεις φόρου γονικών παροχών και δωρεών χρηματικών ποσών έχει νομοθετηθεί, χωρίς ωστόσο ακόμη να λειτουργεί στην πράξη, ηλεκτρονική διαδικασία υποβολής, την οποία πρέπει να ακολουθούν και οι δύο συμβαλλόμενοι (δωρεοδότης και δωρεοδόχος).
Οι τροποποιήσεις που έγιναν πριν από δύο χρόνια στον Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών προβλέπουν, συγκεκριμένα, την καθιέρωση της διαδικασίας ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου για χρηματικές δωρεές/γονικές παροχές μέσω μηχανογραφικής εφαρμογής του συστήματος TAXISnet, καθώς και την καθιέρωση της υποχρέωσης υποβολής κάθε δήλωσης φόρου δωρεάς-γονικής παροχής και από τους δύο συμβαλλομένους, ανεξάρτητα αν για τη σύσταση αυτής συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Πρακτικά, η ήδη νομοθετηθείσα διαδικασία ορίζει π.χ. ότι δεν αρκεί να δηλωθεί από τη σύζυγο ότι έλαβε δωρεά 7.000 ευρώ από το σύζυγό της, αλλά θα πρέπει και αντίστροφα ο σύζυγος να επιβεβαιώσει ότι προχώρησε σε αυτή τη δωρεά. Στην προκειμένη περίπτωση, ο φόρος δωρεάς, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή 10%, θα βεβαιώνεται αυτόματα με την υποβολή της δήλωσης.
Σε κάθε περίπτωση, από τη στιγμή που οι δηλώσεις θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά, θα γίνεται απευθείας η εκκαθάριση και σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κώδικα Φορολογίας Δωρεών, Γονικών Παροχών και Κληρονομιών οι φόροι θα καταβάλλονται, όπως και σήμερα, σε 12 διμηνιαίες δόσεις.