Τριακόσιες εβδομήντα τρεις φορές την ημέρα, κάθε ημέρα και έως το τέλος του μήνα, θα «χτυπά» το ηλεκτρονικό «σφυρί» των πλειστηριασμών: Στην πλατφόρμα eauction αναρτήθηκαν για το διάστημα από τις 17 του μήνα έως και τις 28 Ιουλίου, 3.730 πλειστηριασμοί για χρέη κυρίως προς Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων και fund. Και αυτό εν μέσω κατακαλόκαιρου και ενώ το Υπουργείο Οικονομικών προωθεί ρύθμιση που θεωρητικά θα βάζει ξεκάθαρους κανόνες στις σχέσεις δανειοληπτών-fund.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
«Αγριεύουν» λοιπόν καταπώς φαίνεται λίγο πριν φτάσει στην Βουλή η σχετική νομοθετική, οι Εταιρείες Διαχείρισης που προγραμματίζουν καθημερινά εκατοντάδες πλειστηριασμούς. Και μάλιστα μέσα σε ένα τοπίο, το οποίο χαρακτηρίζεται από αλλεπάλληλες αυξήσεις επιτοκίων που πλήττουν τα εκτεθειμένα σε δάνεια νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τα οποία μοιάζουν αδύναμα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Έρχεται ρύθμιση από το ΥΠΟΙΚ
Η νομοθετική ρύθμιση που προετοιμάζει το Υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί να ορίσει ένα πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων για τους servicers που θα πρέπει απαραιτήτως να τηρούν και να παρέχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις οφειλόμενες δόσεις, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες. Και με ποινές όταν δεν παρέχουν σαφή και έγκαιρη ενημέρωση στους οφειλέτες.
Στην «σκιά» λοιπόν της προωθούμενης ρύθμισης, μέχρι το τέλος του μήνα, δηλαδή μέσα στις επόμενες 10 εργάσιμες, έχουν προγραμματιστεί να γίνουν 3.730 πλειστηριασμοί, με την λίστα να περιέχει ολόκληρες βιομηχανικές μονάδες, ξενοδοχεία, καταστήματα, χώρους στάθμευσης, αποθήκες, διαμερίσματα, μονοκατοικίες αγροτεμάχια και οικόπεδα!
Η «ακτινογραφία» των ξένων funds
Στην συντριπτική τους πλειοψηφία επισπεύδοντες είναι πλέον Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων, οι γνωστοί servicers, κάτι που κατά την τρέχουσα συγκυρία φαντάζει απόλυτα λογικά καθώς σχεδόν το σύνολο των «κόκκινων δανείων» -τα οποία ήταν στα χαρτοφυλάκια των εγχώριων τραπεζών- έχουν πωληθεί σε ξένα funds. Άλλωστε, βάσει των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδας οι servicers διαχειρίζονταν το α’ τρίμηνο του ’23 μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 70,5 δισ. ευρώ
Πώς λειτουργεί λοιπόν το σύστημα που έχει συγκεντρώσει στα χέρια του τα «κόκκινα δάνεια»;
Σήμερα στην κορυφή βρίσκονται τα funds της αλλοδαπής: Πρόκειται για εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού, τα οποία αγοράζουν «κοψοχρονιά» δάνεια που αδυνατούν να διαχειριστούν οι τράπεζες και αναλαμβάνουν κατόπιν τα ίδια να τα εισπράξουν, ποντάροντας τελικά στο ότι θα κερδίσουν κάτι παραπάνω από τα ποσά που έδωσαν στις τράπεζες.
Με άλλα λόγια, αγοράζουν μια απαίτηση ας πούμε ύψους 100 ευρώ. Δίνουν 20 ευρώ μετρητά στην τράπεζα η οποία κερδίζει άμεσα ρευστό και ταυτόχρονα ξεφορτώνεται ένα δάνειο που είναι αμφίβολο πότε και αν θα το εισπράξει. Κατόπιν τα funds προσεγγίζουν τον δανειολήπτη και του ζητούν να ρυθμίσει το δάνειό του κάνοντάς του και μια έκπτωση.
Στην περίπτωσή μας από τα 100 ευρώ αξία της απαίτησης, μπορούν να ζητήσουν να επιστρέψει ο δανειολήπτης το λιγότερο τα 50. Και έτσι τα funds βγαίνουν κερδισμένα: Από τα 20 ευρώ που έδωσαν για την αγορά του δανείου, εισπράττουν 50. Αν δεν ενδώσει ο δανειολήπτης… απλά προχωρούν σε πλειστηριασμούς. Και κάπου εδώ ενεργοποιούνται οι υπόλοιποι … κρίκοι της αλυσίδας.
Πότε μπαίνουν στο «παιχνίδι» Εταιρείες διαχείρισης και εισπρακτικές
Τα fund είναι αδειοδοτημένα για αυτή την δουλειά στην χώρα που εδρεύουν: Για να την κάνουν στην Ελλάδα (και εφόσον έχουν έδρα σε χώρα που συνεργάζεται με την Ελλάδα και υπάρχει σχετική συμφωνία), θα πρέπει είτε να ανοίξουν υποκατάστημα, είτε να εκχωρήσουν τα δάνεια σε «υπεργολάβους», σε συνεργάτες που μπορούν να κάνουν την δουλειά εδώ.
Για γραφειοκρατικούς –και όχι μόνον- λόγους σπάνια επιλέγουν να ανοίξουν υποκατάστημα, οπότε εκχωρούν τα δάνεια σε ντόπιους Servicers γνωστοί ως Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις ή ΕΔΑΔΠ.
Λειτουργούν υπό την αιγίδα της Τράπεζας της Ελλάδας και βάσει συγκεκριμένων κανόνων που δεν τους επιτρέπουν να γίνουν εξαιρετικά πιεστικοί προκειμένου να εισπράξουν τα χρήματα των δανείων που έχουν στην κατοχή τους.
Έτσι, όταν τους προκύψουν δυσκολίες εκχωρούν και εκείνοι με την σειρά τους δάνεια -προκειμένου αυτά να μπουν στα ταμεία τους και εντέλει στα ταμεία του fund- στις εισπρακτικές ή όπως αποκαλούνται επισήμως Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών Για Ληξιπρόθεσμες. Οι εν λόγω εταιρείες λειτουργούν σε συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο και εποπτεύονται από το Υπουργείο Ανάπτυξης που μάλιστα έχει επιβάλει σε κάποιες από αυτές πρόστιμα.
Αναλαμβάνουν λοιπόν αυτές το… στενό μαρκάρισμα και αν τα βρουν και εκείνες «σκούρα» πάνε σε ακόμη πιο δραστικές λύσεις: Τα δικηγορικά Γραφεία – Εισπρακτικές. Οι καταγγελίες των πολιτών δείχνουν πως πρόκειται για την πιο «σκληρή» ομάδα αυτής της αλυσίδας, μια ομάδα άλλωστε που δεν κινείται εντός συγκεκριμένου πλαισίου ούτε έχει κάποια σχετική εποπτεία.
Όλοι οι κρίκοι πάντως της εν λόγω αλυσίδας θέτουν από την αρχή ένα συγκεκριμένο δίλλημα στους δανειολήπτες: Ή ρυθμίζετε το δάνειό σας ή βγαίνει σε πλειστηριασμό!
Τα στοιχεία της ΤτΕ για τα ποσά των δανείων στα fund
Οι συγκεκριμένοι πόλοι είναι πλέον εκείνοι που διαχειρίζονται το «παιχνίδι» στο πεδίο των «κόκκινων δανείων» έχοντας πάρει την «σκυτάλη» από τα τραπεζικά ιδρύματα: Για να γίνει ωστόσο εμφανής η μετατόπιση «κόκκινων δανείων» από τις τράπεζες στην αλυσίδα funds-servicers-εισπρακτικές και να αναδειχτεί ο κομβικός ρόλος που πλέον έχουν στην χώρα μας, θα πρέπει να δούμε κάποια στοιχεία που προέρχονται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Μπορεί, λοιπόν από το 2016 έως και τον Δεκέμβριο του 2021 τα «κόκκινα δάνεια» που είχαν συσσωρευτεί στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και άγγιζαν σχεδόν τα 110 δισ. ευρώ, να εμφανίζεται πως περιορίστηκαν πριν ένα χρόνο δραστικότατα στα μόλις 18 δισ. ευρώ, η πραγματικότητα όμως είναι λίγο διαφορετική: Περί τα 100 δισ. απλά «μετακόμισαν» από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον μηχανισμό διαχείρισης απαιτήσεων που έχει στηθεί και έτσι είναι άλλες οι εταιρείες, οι οποίες κάνουν πλέον το «παιχνίδι».